การช่วยคลอดท่าก้น (Breech presentation)
ชนิดของส่วนนำเป็นก้น
สามารถเป็น 3 ชนิด ได้แก่
- Frank breech ทารกจะมีการงอเขา (flexion) ของข้อสะโพกทั้งสองข้าง และมีการเหยียดออก (extention) ที่บริเวณข้อเข่าทั้งสองข้าง
- Compleate breech ทารกจะมีการงอเข้า (flexion) ของทั้งข้อสะโพกทั้งสองข้างและข้อเข่าทั้งสองข้าง
- Footing (incompleate breech) ทารกจะมีส่วนนำที่เป็นขา 1 หรือ 2 ข้างอยู่ต่ำหว่าก้น
การวินิจฉัย
การตรวจทางหน้าท้องจะคลำได้ศีรษะอยู่ส่วนบนของมดลูก คลำได้กลม แข็ง มีลักษณะ ballotment และส่วนล่างจะคลำได้นุ่มกว่าส่วนบน การตรวจภายใน จะคลำได้ปุ่มกระดูก ischial tuberrosity 2 ข้าง โดยมีรูทวารหนักอยู่ตรงกลาง ภาวะที่พบร่วมกับทารกที่มีส่วนนำเป็นก้น คือ ครรภ์แฝด ภาวะน้ำคร่ำน้อย รกเกาะต่ำ
การดูแลรักษา
มีการใช้วิธีการบางอย่าง เช่น External cephalic version ในการที่กลับทารกจากท่าก้นมาเป็นท่าศีรษะ ควรทำเมื่ออายุครรภ์หลัง 37 สัปดาห์
ข้อบ่งชี้ สำหรับการคลอดทารกที่มีส่วนนำเป็นก้น โดยการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องคือ
- ทารกตัวโต
- มีภาวะช่องเชิงกรานแคบ
- ทารกศีรษะแหงนมาก (Hyperextended head)
- ไม่เจ็บครรภ์
- ภาวะมดลูกหดรัดตัวผิดปกติ (uterine dysfunction)
- ภาวะ footing presentation
- ทารกที่อายุครรภ์ไม่ครบกำหนด 25-26 สัปดาห์ขึ้นไป แต่มีสุขภาพแข็งแรง ซึ่งมารดาอยู่ในภาวะเจ็บครรภ์ (active labor) หรือมีความจำเป็นต้องให้คลอด
- มีภาวะทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์อย่างรุนแรง (Severe fetal restriction)
- มีประวัติการเสียทารกจากการคลอด (Perinatal death or children suffering from birth trauma)
- ต้องการทำหมัน
สาเหตุ
- ตั้งครรภ์หลายครั้ง
- ครรภ์แฝด,แฝดน้ำ
- น้ำคร่ำน้อย
- ทารกหัวบาตร
- รกเกาะต่ำ
- มดลูกผิดปกติ
- มีเนื้องอกในอุ้งเชิงกราน
- เคยคลอดท่าก้น
การวินิจฉัย
- การคลำทางหน้าท้องพบก้นเป็นส่วนนำ
- การตรวจภายใน พบ ก้น เท้า กระดูกก้นกบ
- Ultrasound
การคลอดท่าก้นทางช่องคลอด
- Spontaneous breech delivery เป็นการคลอดออกมาทั้งหมด โดยปราศจากแรงดึง หรือ การกระทำผู้ทำคลอดเพียงพยุงส่วนของเด็กให้คลอดตามกลไกการคลอด
- Partial breech extraction (breech assisting) ทารกคลอดตามธรรมชาติ ถึงระดับสะดือ ส่วนร่างกายที่เหลือจะถูกช่วยดึงช่วยคลอด
- Total breech extraction ทั้งตัวเด็กจะถูกดึงออกมาโดยผู้ทำคลอด
การพยาบาลหลังคลอด
การดูแลเหมือนการดูแลมารดาหลังคลอดปกติ
ความคิดเห็น