เกียรติคุณสุนทรภู่

ลำดับตอนที่ #9 : ▣ นิราศสุพรรณ

โคลงนิราศสุพรรณ แต่งเมื่อ พ.ศ.๒๓๘๔ เป็นนิราศเรื่องเดียวของสุนทรภู่ที่แต่งเป็นโคลงสี่สุภาพ เรื่องนี้นอกจากจะมีความไพเราะซาบซึ้งและให้ความสนุกเพลิดเพลินตามท้องเรื่องแล้ว ยังทำให้ผู้อ่านได้ทราบรายละเอียดในเรื่องการเดินทางไปสุพรรณบุรีของสุนทรภู่ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการศึกษาชีวประวัติของท่านเพิ่มเติมอีกด้วย นอกจากนี้ที่สำคัญก็คือ ได้ช่วยให้ผู้ที่หลงใหลในเรื่องเล่นแร่แปรธาตุและหายาอายุวัฒนะซึ่งปัจุบันนี้ก็ยังมีผู้เชื่อว่ามี ได้ทราบว่าเรื่องดังกล่าวเป็นเรื่องเหลวไหลไร้สาระ ดังสุนทรภู่ได้แถลงไว้ชัดเจนแล้วในตอนสุดท้ายของโคลงนิราศเรื่องนี้

(๑) ๏ เดือนช่วงดวงเด่นฟ้า จรูญจรัดรัศมีพราว ยามดึกนึกหนาวหนาว เย็นฉ่ำน้ำค้างย้อย	ดาดาว พร่างพร้อย เขนยแนบ  แอบเอย เยือกฟ้าพาหนาว ๚
(๒) ๏ มหานากฉวากวุ้ง ชุ่มชื่นรื่นรุกขีสอง คุกคิดมิศหมายครอง กล้าตกรกเรื้อซ้ำ	คุ้งคลอง ฝั่งน้ำ สัจสวาดิ ขาดเอย โศกทั้งหมางสมร ๚
(๓) ๏ ขอฝากซากสวาดิสร้อย ไว้ที่ท่าสาคร ศาลาน่าวัดภร ใครที่พี่เป็นผี้	สุรธร เขตนี้ พี่ฝาก มากเอย พี่ให้อไภยเจริญ ๚
(๔) ๏ จำร้างห่างน้องนึก สองฝ่ายชายหญิงยวน หวังชายฝ่ายหญิงชวน กลเช่นเล่นซักเสร้า	น่าสวน ยั่วเย้า ชื่นเช่น เหนเอย เสพเผื้อนเฟือนเกษม ๚
(๕) ๏ เลี้ยวลัดวัดษเกษก้ม กุฏศพนบมานดา เดชะพระกุศลภา เสวยศุกทุกค่ำเช้า	คมลา เกิดเกล้า พ้นโลก โอกฆเอย ช่องชั้นสวรรยางค ๚
(๖) ๏ เชิงเลนเปนตลาดสล้าง โอ่งอ่างบ้างอิดเกลือ หลีกล่องช่องเล็กเหลือ ออกแม่น้ำย่ำถุ้ม	หลักเรือ เกลื่อนกลุ้ม ลำบาก ยากแฮ ถี่ฆ้องสองยาม ๚
(๗) ๏ แซ่เสียงเวียงราชก้อง หง่งหงั่งระฆังขาน สังแตรแซ่เสียงประสาร ยามดึกครึกครื้นก้อง	กังสดาน แข่งฆ้อง สังขีด ดีดเอย ปี่แก้วแจ้วเสียง ๚
(๘) ๏ วัดเลียบเงียบสงัดหน้า ขุกคิดเคยพญายาม รวยรินกลิ่นสไบทราม สูรกลิ่นสริ้นกลอนพร้อง	อาราม แย่งน้อง สวาดร่วง ทรวงเอย เพราะเจ้าเบาใจ ๚
(๙) ๏ เจริญบุญสุรธรไว้ สืบสวัสสัฐาภร เชิญทราบกาพกลกลอน จำขาดชาตินี้แล้ว	ให้สมร ผ่องแผ้ว กล่าวกลิ่น ถวินเอย คลาดน้องของสงวน ๚
(๑๐) ๏ วัดแจ้งแต่งตึกตั้ง เคยปกนกน้อยคอน เคยลอบตอบสารสมร จำจากพรากนุชน้อง	เตียงนอน คู่พร้อง สมานสมัคร รักเอย นกน้อยลอยลม ๚
(๑๑) ๏ สาวแก่แม่ม่ายแม้น ขอเดชะพระวรุณ ยามดึกนึกส่งบุญ วัดช่วยอวยสวัสดิขู้	มีคุณ ราชรู้ แบ่งฝาก มากเอย คิดพร้องสนองเพลง ๚
(๑๒) ๏ ยนฉนวนหวนนึกน้ำ พระธินั่งบันลังทอง ชำระพระนิพนสนอง สริ้นแผ่นดินปกเกล้า	เนตรนอง ที่เฝ้า เสด็จสนิด ชิดเอย กลับร้างห่างฉนวน ๚
(๑๓) ๏ แบ่งบุญสุรธรเชื้อ สืบซ่างทางพุทพง ถวายพระหริรักทรง ลุโลกโมฆเมืองแก้ว	ชิณวง ผ่องแผ้ว สารภิเศศ เสวตรเอย กิจร้ายหายสูร ๚
(๑๔) ๏ อีกองมงกุฎิเกล้า สืบกษัตรขัติยบำรุง ถวายพระอนิสงพดุง สิ่งโศกโรคเรื่องแค้น	เขากรุง รอบแคว้น พเดชเฟื่อง กเดื่องเอย ขจัดผ้ายวายเขน ๚
(๑๕) ๏ ท่าช้างหว่างค่ายล้อม ครั้งพระโกฎโปรฐประทาน เคยอยู่คู่สำราน เหนแต่ที่หมีได้	แหล่งสถาน ที่ให้ ร่วมเย่า เจ้าเอย ภบน้องครองสงวน ๚
(๑๖) ๏ วังหลังครั้งหนุ่มเหน้า เคยอยู่ชูชื่นเชย ยามนี้ที่เคยเลย ต่างชื่นอื่นแอบเคล้า	เจ้าเอย ค่ำเช้า ลืมภัก พี่แฮ คลาศแคล้วแล้วหนอ ๚
(๑๗) ๏ คิดคำลำฦกไว้ เคยรักเคยร่วมเรือน อย่าเคืองเรื่องเราเยือน ใครที่มีชู้ชู้	ใคร่เตือน ร่วมรู้ ยามแก่ แม่เอย ช่วยช้ำคำโคลง ๚
(๑๘) ๏ เลี้ยวทางบางกอกน้อย บ้านเก่าเย่าเรือนแพ เงียบเหงาเปล่าอกแด ลำฦกนึกรักร้อง	ลอยแล พวกพ้อง ดูแปลก แรกเอย เรียกน้องในใจ ๚
(นาคบริพันธ์)  (๑๙) ๏ สาวเอยเคยอ่อนหนุ้ม ออมสนิทชิดกลิ่นหอม ไกลห่างว่างอกตรอม เลยอื่นขึ้นครองไว้	อุ้มสนอม กล่อมให้ ออมตรึก รฦกเอย ใคร่หว้าหน้าสวน ๚
(๒๐) ๏ ยนย่านบ้านบุตั้ง ขุกคิดเคยชมจรร ยามยากหากปันกัน มีคู่ชูชื่นหน้า	ตีขัน แจ่มฟ้า กินซีก ฉลีกแฮ นุชปลื้มลืมเดิม ๚
(๒๑) ๏ เสียดายสายสวาดโอ้ รักพี่มีโทษกร จำจากพรากพลัดสมร เสียนุชดุจทรวงต้อง	อาวร กับน้อง เสมอชีพ เรียมเอย แตกฟ้าผ่าสลาย ๚
(นาคบริพันธ์)  (๒๒) ๏ เคราะกำจำห่างน้อง หวนนึกดึกเคยวอน คิดไว้ไม่ห่างจร หากจิตรมิศหลายหน้า	ห้องนอน ค่อนหว้า ห่อนจาก ล่าน้องหมองหมาง ๚
(๒๓) ๏ เดือนตกนกร้องเร่ง เยี่ยมยอดยุคุนททรง เดือนดับลับโลกคง จันพี่นี้ลับหน้า	สุริยง ส่องฟ้า คืนขึ้น อีกเอย นับสริ้นดินสวรร ๚
(๒๔) ๏ วัดปขาวคราวรุ่นรู้ ทำสุรทสอนเสมียน เดินรวางรวังเวียน เคยชื่นกลืนกลิ่นสร้อย	เรียนเขียน สมุทน้อย หว่างวัด ปขาวเอย สวาดิห้างกลางสวน ๚
(๒๕) ๏ เห็นเรือนเพื่อนรักร้าง โอ้อกอาดูรโดย ดูสวรป่วนจิตรโหย แลลับกลับชาติม้วย	แรมโรย ทเวดด้วย หาดอก สร้อยเอย ไม่ได้ใกล้กลาย ๚
(๒๖) ๏ บางบำรุบำรุงแก้ว แก้วเนตรเชษฐาชรา ถือบวดตรวจน้ำภา ชาตินี้พี่แคล้ว	กานดา ร่างแล้ว ภพชาติ อื่นเอย คลาศค้างห่างสมร ๚
(๒๗) ๏ บางรมาดมิ่งมิดครั้ง บอกบทบุญยังพยาน ประทุนประดิศถาน แหวนประดับกับผ้า	คราวงาน พยักหน้า แทนฮ่อง หอเอย พี่อ้างรางวัน ๚
(๒๘) ๏ สงสารสายเนตรน้อง ลเนตรพี่เพียงฝอยฝน จวนรุ่งร่ำสอื้นจน คราวเคราะเพราะน้องต้อง	นองชล เฟ่าน้อง จำจาก แจ่มเอย พยุกล้าสลาตัน ๚
(๒๙) ๏ สวรหลวงแลสล่างล้วน เคยเสด็จวังหลังมา ข้าหลวงเล่นปิดตา เห็นแต่พลับกับสร้อย	พฤกษา เมื่อน้อย ต้องอยู่ โยงเอย ซ่อนซุ้มคลุมโปง ๚
(๓๐) ๏ วัดพิกุนกรุ่นกลิ่นเกลี้ยง แรกรุ่นรวยมาไล เรียนร้อยค่อยสอดไหม ร้อยคล่องต้องนั่งเน้น	กลอยใจ ไส่เหล้น เหมือนแน่ และเอย นวดฟั้นท่านครู ๚
(๓๑) ๏ บางขวางข้างเขตแคว้น สองฟากหมากมพร้าวผล หอมรื่นชื่นเช่นปน เคลิ้มจิตคิดว่าใกล้	แขวงนน พรรไม้ แป้งประ ปรางเอย กลิ่นเนื้อเจือจรร ๚
(๓๒) ๏ เชิงสวรล้วนรักน้ำ ลูกดกรกเรื้อไบ รักร้ายฝ่ายตนไกล เดจลูกถูกยางนิ้ว	คล้ำไคล บิดพลิ้ว กลัวรัก นักเอย หนิดเนื้อเหลือดัน ๚
(๓๓) ๏ บางกรวยตรวดน้ำแบ่ง ส่งนิ่มนุชนิพพาน จำจากพรากพลัดสถาน เห็นแต่คลองน้องแคล้ว	บุญทาน ผ่องแผ้ว ทิ้งพี่ หนีเอย คลาศเลื่อนเดือนปี ๚
(๓๔) ๏ บางศรีทองคลองบ้านเก่า สีเพชผัวสีทอง เลื่องฦาชื่อเสียงสนอง คลองคดลดเลี้ยวชี้	เจ้าคลอง ถิ่นนี้ สำเหนียก นามเอย เช่นไสร้ไสทอง ๚
(๓๕) ๏ ล่วงทางบางบ้านเรียด สองฝั่งพรั่งพฤกษา ไม้ปลูกลูกดอกดา ทรงกลิ่นรินรื่นข้าง	ริมชลา สลับสล้าง ดกดาษ กลาดเอย ขอบคุ้งฟุ้งขจร ๚
(๓๖) ๏ รอกแตแลลอดเลี้ยว นกหกจกจิกโจน ยางเจ่าเหล่ายางโทน โฉบฉาบคาบปลาได้	โลดโผน จับไม้ ท่องเที่ยว เหยี่ยวเอย ด่วนขึ้นกลืนกิน ๚
(๓๗) ๏ บางกร่างข้างคุ้งค่าม บางขนุนขุนกอง ของสวนส่วนเจ้าของ สาวแก่แม่ม่ายบ้าง	เขตคลอง ก่อสร้าง ขายน่า ท่าเอย บกน้ำลำเรือ ๚
(๓๘) ๏ โรงหิบหนิบอ้อยออด สองข้างรางรองเรียง อ้อยไส่ไล่ควายเคียง อกพี่นี้ชอกช้ำ	แอดเสียง รับน้ำ คู่วิ่ง เวียรเอย เช่นอ้อยย่อยรยำ ๚
(๓๙) ๏ หีบหันนั้นและเหล้ ขู่ข่มเหงหักหาร เข้าพวกคิดอ่านพาล กลหีบหนิบนิดเน้น	กระลาการ ห่อนเว้น เอาผิด พ่อเอย นึกช้ำน้ำใจ ๚
(๔๐) ๏ บางคูเวียงเสียงสงัดล้วน เวียงชื่อศรีท้าวไท เวียงราชคลาดแคล้วไกล ยามยากจากเมืองทั้ง	สวนไสว ท่านตั้ง กลับรฦก นึกเอย ถิ่นปลื้มลืมกเษม ๚
(๔๑) ๏ บางม่วงทรวงเศร้าคิด ม่วงเกบมม่วงสวน ม่วงอื่นรื่นรันจวน ม่วงหม่อมหอมห่วนหน้า	เคยชวน ศุกรย้า จิตไม่ ใคร่แฮ เสน่เนื้อเจือจรร ๚
(๔๒) ๏ จันต้นผลห่ามให้ แมลงภู่วู่เวียนตอม เพียงพี่ที่สุดถนอม พร้องชื่อรื้อเสียวเศร้า	หวนหอม ไต่เคล้า เสน่ห์แจ่ม จรรเอย โศกร้างห่างจรร ๚
(๔๓) ๏ ล่วงทางบางใหญ่บ้าน เลี้ยวล่องคลองเล็กลอย สองฝั่งพรั่งพฤกษพลอย แลเหล่าชาวสวนหน้า	ด่านคอย เลื่อนช้า เพลินชื่น ชมเอย เสน่ห์น้องคลองสนอม ๚
(๔๔) ๏ คลองคดลดเลี้ยวล้วน เกะกะรเรือรอ คดคลองช่องแคบพอ คนคดลดเลี้ยวล้ำ	หลักตอ ร่องน้ำ พายถ่อ พ่อเอย กว่าน้ำลำคลอง ๚
(๔๕) ๏ ล่วงย่านบ้านวัดร้าง ตกทุ่งถึงคลองโยง วัดใหม่ธงทองโถง ควายลากฝากเชือกไขว้	เรือนโรง หย่อมไม้ ที่ติด ตื้นแฮ เคลื่อนคล้อยลอยเลน ๚
(๔๖) ๏ คนขี่ตีต้อนเร่ง ถอนถีบกีบกอมตกาย เหนื่อยนักชักเชือกหงาย คนหวดปวดป่วนโอ้	รันควาย โก่งโก้ แหงนเบิ่ง เบือนแฮ สอึกเต้นเผ่นโผน ๚
(๔๗) ๏ ทุกข์ใดในโลกล้น ไม่เท่าควายลากเรือ หอบฮักจักขุเจือ มนุษย์ดุจติดค้าง	ล้ำเหลือ รับจ้าง เจิ่งชุ่ม ชลเอย เฆี่ยนเร้าเอาเงิน ๚
(๔๘) ๏ สังเวชเหตุด้วยทรัพย์ พาสัตว์วัตนสงสาร ตรวดน้ำร่ำศีลทาน จงสุขทุกค่ำเช้า	ศฤงคาร โศกเศร้า ทั่วสัตว์ สวัสดิ์เอย ชาติพ้นชนมาน ๚
(๔๙) ๏ ข้างคลองสองฝั่งเฟื้อย คาแฝกแซกเซียดแซม ในพุ่มกุ่มกกแกม นกหกวกเวียนหว้อน	เฟือยแขม ซับซ้อน กอย่า รย้าแฮ วิ่งเต้นเผ่นโผน ๚
(๕๐) ๏ นกกกรุมกลุ้มเกลื่อนท้อง คุ่มคุ่มสุ่มสับปลา ขยอกขยอกกลอกเหนียงพา ศีรษะกระกรุมโล้ง	ทุ่งนา ปากโง้ง เพื่อนเที่ยว เกรียวแฮ เล่ล้านบ้านเรา ๚

(๕๑) ๏ นกกทุงฝูงใหญ่กลุ้ม ลอยเลื่อนเคลื่อนคลอประคอง คิดเช่นเล่นลำคลอง สอนว่ายฝ่ายพี่เฝ้า	กลางหนอง คู่เคล้า คลอนุช น้อยเอย ฝึกน้องคล่องใจ ๚
(๕๒) ๏ กาน้ำดำแหวกหว้าย คาบขยอกขแยงกิน เด็กโห่โผล่พลุนบิน ยางกรอกดอกบัวแซ่	วาริน เก่งแท้ บ่เปียก ปีกแฮ สนั่นร้องซ้องเสียง ๚
(๕๓) ๏ กาเหยี่ยวเที่ยวว้าว่อน ร่อนร่ายหมายมัจฉา ขุนนางอย่างเฉี่ยวกา โจมจับปรับไหมใช้	เวหา โฉบได้ กินสัตว์ สูเอย เช่นข้าด่าตี ๚
(๕๔) ๏ ยางเจ่าเซาจับจ้อง กินเล่นเป็นภักษา กระลาการท่านศรัทธา บนทรัพกลับกลืนกล้ำ	จิกปลา สุขล้ำ ถือสัตย์ สวัสดิ์แฮ กล่าวคล้ายฝ่ายยาง ๚
(๕๕) ๏ ออกแควแม่น้ำปาก แตนด่านบ้านเรือนโรง ชื่อลานตากฟ้าโถง เย็นย่ำน้ำค้างฟุ้ง	คลองโยง เรียดคุ้ง ทุ่งรอบ  ขอบแฮ ฟากฟ้าสากล ๚
(๕๖) ๏ ชาวบ้านร้านเรือกตั้ง แต่ปากว่าตากฟ้า กว้างขวางทร่างวัดวา ริมฝั่งพรั่งผักบุ้ง	ตากปลา เฟื่องฟุ้ง ไว้ช่อง  คลองแฮ ยอดแย้มแซมไสว ๚
(๕๗) ๏ รอนรอนอ่อนอกโอ้ เลี้ยวเหลี่ยมพระสุเมรุลง มืดคลุ้มพุ่มไผ่พง เสียงพึ่งหึ่งหึ่งหน้า	อัสดง ลับฟ้า พี่เปลี่ยว  เดียวเอย นึกคร้ามหวามถวิล ๚
(๕๘) ๏ ทางเปลี่ยวเลี้ยวล่องคุ้ง ย่อมย่านบ้านกระจันจรร เงียบเหงาเปล่าทรวงกระสัน จรรอื่นชื่นแต่หน้า	เขตคัน กจ่างฟ้า โศกสอื้น  อกเอย ใช่เนื้อเจือจรร ๚
(๕๙) ๏ ลำภูดูหิ่งห้อย เหมือนเม็ดเพชรรัตน์ราย วับวับจับเนตรสาย วับเช่นเห็นหิ่งห้อย	พรอยพราย รอบก้อย สวาดิสบ  เนตรเอย หับหม้านนานเห็น ๚
(๖๐) ๏ ถึงย่านบ้านฝั่งข้าม หมอเท่าเจ้าเล่ลวง ใช้เล่นเช่นกับดวง บ่วงรักดักพี่ต้อง	โขลงหลวง ล่อคล้อง เนตรนุช  พี่เอย ติดให้ใช้แรง ๚
(๖๑) ๏ ล่องทางบางบ้านส แปรชื่อครือจรรจร เรือนตั้งฝั่งสาคร บ้านไร่ใครหนอแกล้ง	ศรีธร แจ่มแจ้ง คนเงียบ  เลียบแฮ กล่าวอ้างอย่างจรร ๚
(๖๒) ๏ ยามดึกครึกครื้นลั่น ถึงย่านบ้านขโมยมล จรเข้เร่คำรน มุ่งเขม่นเห็นขุ้มขุ้ม	ลมฝน มืดคลุ้ม ร้องฮุ่ม  ฮูมแฮ แข่งขู้ฟูลอย ๚
(๖๓) ๏ ราตรีหนีตเข้เค่า เด็กหนุ่มสุ่มเรือโดย ฝนปรำพร่ำเปรียะโปรย ต่างง่าพร้าขวานมุ้ย	บ้านขโมย ด่วนพุ้ย ปรายสัต  สนัดแฮ มุ่งทุ่มกุมภา ๚
(๖๔) ๏ น่ากลัวตัวตเค่ขู้ ฮืดฮาดฟาดฟูฟอง เคียงคู่สู่สมสอง ยาวใหญ่ไล่โลดเลื้อย	ฟูขนอง ฟ่องเฟื้อย สังวาด  สวาดแฮ เล่นน้ำปล้ำขนอง ๚
(๖๕) ๏ เด็กน้อยคอยขเหม้นมุ่ง ว่าตเข้ขบกัน บูรานท่านว่าสัน- ปีหนึ่งจึ่งงอกต้อง	มองมัน ปกับท้อง ดานสัตว์  กำหนัดแฮ ติดค้างนางเมีย ๚
(๖๖) ๏ หนีศึกว่าปะซุ้ม ได้กับเราแล้วเหลือ หลบตเข้เค่าจอดเรือ บกก็เสือเรือซ้ำ	เซิงเสือ หลากล้ำ ริมเขต  ขโมยแฮ สัตเข้เฉโก ๚
(๖๗) ๏ รุ่งเช้าเบาอกสริ้น ลาย่านบ้านขโมยหมาย น้ำขึ้นรื่นลมชาย ทางเปลี่ยวเสียวทรวงซ้ำ	โศรกสบาย มุ่งข้าม เฉื่อยส่ง  ตรงเอย สัตว์น้ำคล่ำขนอง ๚
(๖๘) ๏ บางปลาตาบ้านอยู่ สองฮ่องสองเรือนราย ชาวป่าน่านอนสบาย มีคู่อูเข้าด้วย	หญิงชาย ร่ายกล้วย บ่ครั่น  ตวันเอย ดั่งนี้ที่สบาย ๚
(๖๙) ๏ ซ้ายขวาป่าไผ่ซุ้ม สองฝั่งรังรำราม แพงพวยผักบุ้งงาม บนบกนกกับเนื้อ	เซิงหนาม รกเรื้อ งอนทอด  ยอดเอย หว่างไม้ไผ่สลอน ๚
(๗๐) ๏ บางปสีที่ถ่านตั้ง เผาไผ่ไม้ซากราย หนุ่มสาวเหล่าหญิงชาย ดำทมื่นทื่นหน้า	ตวงซาย เรียดถ้า เช่นพูด  อูดเอย แนบน้องลองโลม ๚
(๗๑) ๏ นาวาคลาเคลื่อนคล้อย ล่วงย่านบ้านบางรกำ สาวหนุ่มสุ่มส้อนทำ ปลาติดปลิดปลดได้	ลอยลำ รกไม้ แทงพวก  ฉมวกแฮ ดุกต้องช่อนชโด ๚
(๗๒) ๏ บางยุงคุ้งลาดล้วน ลงปลักทลักทลาย ดำผุดฟูดฟาดหงาย ลูกเล็กเด็กเลี้ยงปล้ำ	เหล่าควาย เล่นน้ำ แหงนเบิ่ง  เทิ่งแฮ ปล่อยห้อยอควาย ๚
(๗๓) ๏ เขาควายรายร่องนิ้ว ว่าพญาพาลีทยาน ศีรษะกระบือกระบาน นึกเช่นเป็นรอยนิ้ว	นิทาน  นานเอย ยุดพลิ้ว บั่งบั่ง  ยังแฮ เหนี่ยวเน้นเห็นรอย ๚
(๗๔) ๏ บ้านไซไซใหญ่ย้อย คิดเช่นเล่นต้นไซ ผูกกิ่งชิงช้าไกว เคยขี่พี่กับน้อง	สร้อยไสว แซ่ซ้อง แกว่งชัก  เชือดเอย แนบเนื้อเจือใจ ๚
(๗๕) ๏ เลยทางบางบ้านแห่ง เดิมว่าเตาเผาปูน อาภัพลับชื่อสูร อกพี่นี้และได้	หินมูล ป่นไว้ เสียเปล่า  เราเอย ดุจอ้างอย่างปูน ๚
(๗๖) ๏ ถึงคลองร้องเรียกบ้าน ลำฦกนึกถึงดวง เงียบเหงาเปล่าเปลี่ยวทรวง อุ้มรักหนักอกถ้า	บางหลวง ดอกฟ้า แสนเทวษ  ทุเรศเอย เทียบเถ้าเขาหลวง ๚
(๗๗) ๏ บางน้อยพลอยนึกน้อย น้อยแนบแอบอกเคย เนื้อน้อยค่อยสนอมเชย น้อยแต่ชื่อหฤาเจ้า	น้องเอย คู่เคล้า เชือนชื่น  อื่นแม่ จิตรน้อยลอยลม ๚
(๗๘) ๏ บางหวายท้ายคุ้งช่อง แดนนครไชยศรี เข้าแดนสุพรรณบุรี ทุ่งท่าป่ายุงริ้น	คลองมี สุดสริ้น รื้อเปลี่ยว  เดียวเอย รกเรื้อเบื่อชม ๚
(๗๙) ๏ ชุมนักผักตบซ้อน บอนสุพรรณหั่นแกง บอนบางกอกดอกแสลง บอนปากยากจะแก้	บอนแซง อร่อยแท้ เหลือแหล่  แม่เอย ไม่สริ้นลิ้นบอน ๚
(๘๐) ๏ บางสามศาลเจ้าทร่าง อารักศักดิ์สิทธิ์วัง สุขีที่ข้าหวัง กำจัดศัตรูแม้น	ปางหลัง แว่นแคว้น วานช่วย  ด้วยแฮ มุ่งร้ายตายเอง ๚
(๘๑) ๏ ถึงบ้านด่านดักตั้ง สองพี่น้องคลองแคว ตลิ่งตลิบโตล่งแล สริ้นไผ่ในแขวงถุ้ง	ฝั่งกระแส ค่ามคุ้ง ตานสลับ  สล้างเอย ถิ่นอ้อกอแขม ๚
(๘๒) ๏ ปลาชุมกลุ้มเกลื่อนท้อง ลอยเล่นเห็นคนถลา สลิดสลาดสลับปลา กระดี่กระดิกกระเดือกดิ้น	ธารา หลบสริ้น ช่อนดุก  พลุกแฮ กระโดดเหล้นเห็นตัว ๚
(๘๓) ๏ นานาปลาว่ายเคล้า สีเสียดซิวกระโสงเสือ เพลี้ยตภากตะเพียนเหลือ กริมกระตรับนับร้อย	คลอเรือ ซ่าสร้อย หลายหลาก  มากเอย เร่หว้ายรายเรียง ๚
(๘๔) ๏ แก้มช้ำดำที่แก้ม ดูเคลื่อนเหมือนจนำ แรกรักปรักปรางประจำ ช้ำเช่นปลาอย่าต้อง	แต้มดำ แนะน้อง จุมพิต  นิดเอย แต่งแต้มแก้มสมร ๚
(๘๕) ๏ เนื้ออ่อนห่อนซู่เนื้อ อ่อนแอบแนบอกอิง นวลจันนั่นนวลจริง นวลที่พี่กลืนกล้ำ	น้องหญิง อุ่นล้ำ แต่ชื่อ  ฦาเอย กลิ่นเนื้อเหลือนวล ๚
(๘๖) ๏ ปลาใหญ่ไล่เลี้ยวฮุบ ฮืดฮาดฟาดโผงผาง ปลาค้าวเหล่าสวายคาง กโฮ่โผล่ผุดขล้ำ	หวดหาง พ่นน้ำ เบือนบิด  เบี้ยวแฮ เคลื่อนคล้อยลอยแล ๚
(๘๗) ๏ บางซอกอไผ่ล้อม บ้านบ่มีสีซอ เรือใกล้ไผ่พุ่มภอ ไผ่เบียดเอียดออดอ้อย	หลายกอ สักน้อย พยุโยก  โชกแฮ เอื่อยอ้อซออินทร์ ๚
(๘๘) ๏ ทุ่งกว้างทางเปลี่ยวโอ้ สองฝั่งฝ่ายวิหกา เร่ร่อนว่อนเวหา นกเถื่อนเหมือนจะร้อง	อาทวา กู่ก้อง หาเหยื่อ เรียกให้คนชม ๚
(๘๙) ๏ ถึงที่สีสนุกนั้น สนุกแต่ชาวบ้านเคย พวกพี่ที่จากเชย สนุกที่ดูสูเจ้า	น้องเอย ค่ำเช้า ชวดสนุก  ทุกข์แม่  สนุกเถ้านั้นเอง ๚
(๙๐) ๏ ชุมแท้แต่สวะเฟื้อย ลอยเลื่อนเกลื่อนกลาดกลาง ซ้อนซับทับถมทาง เรือขัดตัดฟันค้ำ	เฟือยตวาง กลบน้ำ ที่แคบ ค่อยกว้างทางจร ๚
(๙๑) ๏ แหลมคุ้งทุ่งเถื่อนไม้ ถึงย่านบ้านตเภาทลาย เดิมที่นี่เป็นชาย เรือสัดพลัดมาต้อง	ไรราย ทลุท้อง ทเลหาด  ลาดแฮ ติดเข้าตเภาทลาย ๚
(๙๒) ๏ แลลิ่วทิวทุ่งต้น ลิบลิบลมปลิวปลาย เล่คนคัดปีกฉาย เรี่ยเรี่ยเตี้ยต่ำแจ	ตานราย ไปล่แปล้ เฉิบเช่น  เห็นแฮ พิศให้ใจเพลิน ๚
(๙๓) ๏ บางปลาร้าปลาคล่ำน้ำ คนเหล่าเชาปมงมอง สุ่มซ่อนช้อนฉะนางปอง เหม็นเน่าคาวปลาร้า	ลำคลอง มุ่งข้า ปิดเรือก  เฝือกแฮ เรียดคุ้งคลุ้งโขลง ๚
(๙๔) ๏ ริมน้ำทำทีขึ้น เกล็ดติดตัวตีนตา คิดคู่สู่เสน่หา โคลนเช่นเป็นแป้งแต้ม	ขอดปลา ตมูกแก้ม หอมชื่น  รรื่นเอย ติดเนื้อเหลือหอม ๚
(๙๕) ๏ บางสแกแลสล่างงิ้ว เรียงฝั่งดังฉัตรฉาย งิ้วไม้ใช่งิ้วสาย งิ้วพี่ที่แน่งน้อย	ทิวราย แช่มช้อย สวาดิเช่น  เห็นเอย นึกหน้าอาไลย ๚
(๙๖) ๏ ยามยลต้นงิ้วป่า นึกบาปวาบวับหวาม คงจะปะงิ้วทราม งิ้วกับพี่หมีแคล้ว	หนาหนาม วุ่นแล้ว สวาดิเมื่อ  ม้วยแฮ คึ่นงิ้วลิ่วสูง ๚
(๙๗) ๏ ถึงบ้านคันชั่งแท้ เพียงพี่ที่ดำรง เคยคู่ซู่ซื่อตรง ยามยากจากพวกพ้อง	เที่ยงตรง รักน้อง สัจคิด  สนิทเอย พี่ให้ใจหาย ๚
(๙๘) ๏ เหลียวซ้ายฝ่ายฝั่งเฟื้อย พงไผ่ไม้รำไร แลขวาป่าแฝกไฟ ลิบลิ่วทิวท้องถุ้ง	เฟือยไสว รอบคุ้ง ฟอนเรียน  เกรียนแฮ ถิ่นกว้างวางเวง ๚
(๙๙) ๏ ถึงย่านบ้านกุ่มข้าม วัดเก่าเศร้าโทรมแรม ผู้ใดไม่ซ่อมแซม เพียงพี่ที่อ้างว้าง	ตามแหลม รกร้าง สร้างวัด  สวัสดิ์เอย ทเวทให้ใจหาย ๚
(๑๐๐) ๏ ลมตกนกว้าว่อน โฉบฉาบคาบปลากิน ค้อนหอยค่อยคุ้ยดิน ถิบถ่อกรอปีกจ้อง	ร่อนบิน กู่ก้อง เดินซ่อง  มองแฮ จ่อมน้ำปล้ำปลา ๚

(๑๐๑) ๏ ถึงบางนางแม่หม้าย เปลี่ยวเปล่าเศร้าหมองมัว คราวใครใคร่ฝากตัว พร้อมจิตคิดจะได้	ไร้ผัว หม่นไหม้ ต่อม่าย  หมายเอย ดับหม้ายกลายมี ๚
(๑๐๒) ๏ ตวันออจรเข้ฟู่ ยาวใหญ่ไล่เรือเรียง เด็กตวาดผาดแผดเสียง มันบ่หยุดผุดหว้าย	คู่เคียง เราะท้าย แซ่สุ่ม  ขยุมเอย วู่คว้างขวางเรือ ๚
(๑๐๓) ๏ เดชะพระพุทธิเจ้า เคยชนะพญามาร รฦกถึงจึ่งบันดาน จรเค่เหห่างแคล้ว	เข้าฌาน แม่นแล้ว ดุจเช่น เห็นแฮ คลาดคล้อยถอยหนี ๚
(๑๐๔) ๏ ถึงช่องคลองน้ำชื่อ เข้าตอกออกดอกตำรา คิดสบพบถ้ำมหา นึกจะปลงคงได้	กฤษณา ว่าไว้ สนุกแน่  แม่เอย กระดากเจ้าเฝ้าหวง ๚
(๑๐๕) ๏ บางเลนเป็นที่หลุ้ม แปลงปลักคลักคงคา ไทเจ๊กเดอใหญ่พา บุญส่งจงหลีกพ้น	แหล่งปลา ขุ่นข้น พวกซ่อน  ช้อนเอย ทุกถั้วตัวปลา ๚
(๑๐๖) ๏ บางบัวบ้านชื่อพร้อง นึกเช่นเห็นบัวคำ เค่าเหนียวเกี่ยวมาทำ คราวเคราะห์เพราะเกี่ยวข้อง	สนองนำ คู่พร้อง แทนเค่า  เจ้าเอย ขัดค้างขวางเชิง ๚
(๑๐๗) ๏ ลมเรื่อยเฉื่อยชื่นใช้ ถึงย่านบ้านดารา สองเรือนเพื่อนพูดจา คิดใคร่ได้ชิดเชื้อ	ใบดลา รกเรื้อ เจ่านั่ง  รวังเอย ช่วยเฝ้าเหย้าเรือน ๚
(๑๐๘) ๏ ใบร่มลมเรื่อยแหล้น เหล่าหนุ่มชุ่มชื่นพา อิเหนาเค่ามลกา ฟังเสนาะเพราะพร้อง	ลีลา เพื่อนร้อง กลเม็ด  มากแฮ พรักพร้อมซ้อมเสียง ๚
(๑๐๙) ๏ ถึงชีปขาวย่านบ้าน ชีไม่เห็นกาดำ เชาบ้านย่านนั้นทำ ซางแต่คำพร่ำพร้อง	โบรำ ตื่นร้อง แทงพวก  ฉมวกแฮ ชื่อนี้ชีปขาว ๚
(๑๑๐) ๏ ขาวอื่นหมื่นสิ่งล้วน แพรพ่าฟ้าดินดาว ขาวดูครู่เดียวคราว ขาวบ่เบื่อเนื้อน้อง	นวลขาว ดุจพร้อง หนึ่งเบื่อ  เหลือแฮ น่วมนิ้วผิวขาว ๚
(๑๑๑) ๏ คุ้งขวางบางบ้านชื่อ ทางทิศทุกตำบล อยู่กลางหว่างมณฑล คนเปลี่ยนเพี้ยนชื่อแย้ง	ชี้หล บอกแจ้ง ทางร่วม  รวมแฮ ย่านนี้ยีหน ๚
(๑๑๒) ๏ บางปลาม้าป่าอ้อ ไม้ไผ่ใหญ่สลวยลำ ชาวบ้านย่านนั้นทำ ปลูกผักฟักแฟงเลื้อย	กอรกำ สล่างเฟื้อย ที่ไร่  ไว้แฮ ลูกห้อยย้อยไสว ๚
(๑๑๓) ๏ ถึงคุ้งโพกระก้ม โพอยู่บูรานนาน ชื่นชุ่มพุ่มพิศดาร ขออย่าให้ไภยแผ้ว	กราบกราน เนิ่นแล้ว เดชะ  พระเอย ผ่องพ้นกลโกง ๚
(๑๑๔) ๏ โคกครามนามที่บ้าน เขียวชุ่มฉอุ่มงาม เหมือนสีที่นุชทราม เห็นแต่ครามนามบ้าน	หิว่านคราม กิ่งก้าน สวาดิฮุ่ม  พุ่มเอย ไสบเจ้าเศร้าสูน ๚
(๑๑๕) ๏ สวนหงส์วงวัดพร้อม รื่นรอบขอบบริเวณ เคกเยาเล่ากนเกน ใช่ที่มีสวนสอ้าน	พระเณร หว่างบ้าน ก้องที่  กฎีแฮ ชื่ออ้างปางหลัง ๚
(๑๑๖) ๏ ตลาดแก้วแถวถิ่นตเข้ ตลิ่งตลาดแต่ล้วนหนาม แก้วอื่นหมื่นแสนทราม รักแต่แก้วแววฟ้า	ตนขาม สนับหญ้า สู้สละ  ปละเอย จะเฝ้าเคล้าสนอม ๚
(๑๑๗) ๏ ถึงวังตาเพชอ้าง ไผ่พุ่มซุ้มเซิงรัง ตาเพชเหตุใดวัง ฤาว่าตาเพชเชื้อ	ปางหลัง รกเรื้อ มีเล่า  เจ้าเอย ชาติท้าวเจ้าเมือง ๚
(๑๑๘) ๏ สวนขิงตลิ่งแต่ล้วน พริกเทศเม็ดอร่ามเหลือ กล้วยปลูกสุกห่ามเครือ คิดคู่อยู่สวนได้	สวนมเขือ เรื่อไหร้ ครบซ่ม  มยมเอย แต่งต้มซ่มตำ ๚
(๑๑๙) ๏ บ้านยอดยอดไม้สะพรั่ง ยอดยื่นชื่อช่อผกา ยอดอื่นหมื่นแสนดา ยอดรักจักหาบ้าง	ฝั่งชลา กิ่งคว้าง ดาษทอด  ยอดแฮ บ่ได้ใจหาย ๚
(๑๒๐) ๏ ลุดลชนบทบ้าน โรงเจ๊กตั้งริมตีน นั่งนับทรัพย์สิ่งสิน เมียช่างสางสลวยล้ำ	ขนมจีน ท่าน้ำ สยายเพ่า  เล่าแฮ สลับผู้หูหนาง ๚
(๑๒๑) ๏ โพคอยโพขึ้นอยู่ ปากช่องคลองชลาเฉลียง บ้านตั้งฝั่งน้ำเรียง แลรอบขอบแหลมคุ้ง	คู่เคียง ลัดถุ้ง รายอยู่  หมู่แฮ เขตบ้านตาลราย ๚
(๑๒๒) ๏ ถึงหน้าท่าน้ำวัด ฦาเลื่องเบื้องบูราน หวานอื่นคลื่นไส้นาน หวานแต่น้ำคำน้อง	มนาวหวาน ร่ำพร้อง นักเบื่อ  เหลือแม่ เสนาะน้ำคำหวาน ๚
(๑๒๓) ๏ ทับขี้เหล็กเด็กว่าต้ม ครั้นแต่งแกงต้มเกลือ พริกขิงสิ่งใส่เจือ ขมขื่นคลื่นไส้นั้น	ขมเหลือ กลบคั้น จิบอร่อย  น้อยฤา แต่น้ำคำขม ๚
(๑๒๔) ๏ วัดฝางอ้างชื่อไว้ ฝางย่อมย้อมแพรยาง แดงสุกถูกแดดหมาง อกพี่ที่แค้นขั้ง	ใช่ฝาง ยิ่งขรั้ง หมองคร่ำ  ดำแฮ ขู่คร้ำน้ำฝาง ๚
(๑๒๕) ๏ ท่าระหัดพัดน้ำท่วม หันกลับขับคงคา ใคร่จ้างช่างรหัดหา อกพี่ที่ร้อนให้	ท้องนา คึ่นได้ ห่อนพบ  หลบเอย รหัดน้ำพร่ำพรม ๚
(๑๒๖) ๏ ถึงบางนางสุกน้อง สุขพี่ที่ร่วมเรือน ยามสุขทุกปีเดือน ยามทุกสุขกาหล้อน	นามเหมือน เพื่อนร้อน ได้อยู่  คู่เอย หล่นเหน้าเปล่าดาย ๚
(๑๒๗) ๏ ถึงย่านยายท้าวที่ ฦาข่าวเจ้าสิงทรง คิดใคร่ไถ่ถามองค์ แม่ม่ายหมายเคียงขู้	ผีลง สอดรู้ อารักษ์  ประจักษ์เอย คบเผื้อนเชือนไฉน ๚
(๑๒๘) ๏ ท่าโขลงโขลงช้างค่าม พลอยถูกผูกกูบโยง ลืมเถื่อนเพื่อนร่วมโรง พี่เที่ยวเดียวโดดคล้าย	ตามโขลง แย่ท้าย รักยศ  หมดแฮ คชร้างห่างโขลง ๚
(๑๒๙) ๏ บ้านตั้งฝั่งน้ำที่ ลาวอยู่รู้เสียงสนอง ปลูกผักหักฟืนตอง หูเจาะเหมาะแต่หน้า	กฎีทอง เหน่อช้า ตามเถื่อน  เพื่อนแฮ แน่งน้อยกลอยใจ ๚
(๑๓๐) ๏ โคกม่อก่ออิฐตั้ง เผาม่อก่อไฟเริง ม่อมีที่พะเพิง อกพี่ที่ร้อนเถ้า	เตาเพลิง เร่งเร้า เพื่อนเหล่า  เผาแฮ ถ่านกลุ้มรุมแรง ๚
(๑๓๑) ๏ ถึงรยะสระโปยชหญ้าน ผ้านุ่งถุงทบยาว กลีบกลับวับแวมวาว เด็กว่าฟ้าแลบชม้าย	บ้านลาว ย่างย้าย แวบแวบ  แทบแฮ มุ่งค้อนงอนงาม ๚
(๑๓๒) ๏ ถึงท้ายชายน้ำตก ที่ลุ่มขุมรางรอง หน้าแล้งแฮ่งนาหนอง ชลเนตรเชษฐาผร้ำ	รกคลอง รับน้ำ น้ำตก  ซกแฮ เช่นน้ำตกบาง ๚
(๑๓๓) ๏ ควันเย็นเห็นหาดหน้า เมืองสุพรรณบุรี ศาลตั้งฝั่งนที โรงเล่าเขาต้มค้าง	ท่ามี รกร้าง ที่หาด  ลาดแฮ ขอบคุ้งหุงสุรา ๚
(๑๓๔) ๏ ผู้รั้งตั้งรั้วรอบ เป็นหมู่ดูงัวควาย สาวสาวเหล่านุ่งลาย จ้ำม่ำลำสันสอ้าน	ขอบราย ไขว่บ้าน แล้วหม่อม  มอมเอย อาบน้ำปล้ำปลา ๚
(๑๓๕) ๏ กรมการบ้านตั้งตลอด ต่างต่อล้อเลื่อนเกียร เรือริมหาดดาษเดียร ของเหล่าเชาสวนใต้	ตลิ่งเตียน เก็บไว้ รดะปัก  หลักแฮ แต่งตั้งนั่งขาย ๚
(๑๓๖) ๏ ฝั่งซ้ายฝ่ายฟากโพ้น มีวัดพระรูปบูราณ ที่ถัดวัดประตูสาร หย่อมย่านบ้านขุนช้าง	พิศดาร ท่านสร้าง สงฆ์สู่  อยู่เอย ชิดข้างสวนบันลัง ๚
(๑๓๗) ๏วัดกระไกรใกล้บ้านที่ ถามเหล่าชาวสุพรรณ ทองประศรีที่สำคัญ เดิมสนุกทุกวันนี้	ศรีประจัน เพื่อนชี้ ข้างวัด  แคแฮ รกเรื้อเสือคนอง ๚
(๑๓๘) ๏ ประทับหน้าท่าสิบเบี้ย หว่างวัดฝาโถสถาน มหาโพทโบสถ์วิหาร พิมพิลาไลยสร้าง	บูราณ ถิ่นร้าง หักทับ  ยับเอย สืบขู้สูพรรณ ๚
(๑๓๙) ๏ สงสารบ้านวัดร้าง เสียงแต่นกหกโหย อกพี่ทีเดียวโดย เข้าเรื่องเมืองร้างเศร้า	แรมโรย ค่ำเช้า ด้วยแก่  แม่เอย โศกซ้ำรำจวน ๚
(๑๔๐) ๏ นอนค้างข้างคุ้งถัด ครั้นรุ่งมุ่งเดินไพร ไหว้พระป่าเรไร ริมรอบขอบเขื่อนล้อม	วัดกระไกร พรั่งพร้อม ร่มรรื่น  ชื่นเอย สะล่างไม้ไพรพนม ๚
(๑๔๑) ๏ น้อยน้อยพลอยชื่นชี้ ครึมครึกพฤกษาไสว ผลิดอกออกผลใบ รอกกระแตแลแหล้น	ชมไพร แว่นแคว้น รบัดชื่น  รื่นเอย โลดเต้นเผ่นผยอง ๚
(สระล้วน)  (๑๔๒) ๏ แจ้วแจ้วจักกระจั่นจ้า หริ่งหริ่งเรื่อยเรไร แซงแซวส่งเสียงใส แหนงนิ่งนึกนุชน้อง	จับใจ ร่ำร้อง ทราบโสต นิ่มเนื้อนวลนาง ๚
(๑๔๓) ๏ พิกุนบุนนากแก้ว หอมชื่นรื่นลำดวนดง สาวหยุดพุทธิชาดทรง หนุ่มหนุ่มรุมเก็บหน้า	กาหลง ดอกรย้า เสาวรส  สดเอย สนุกโน้มโถมชิง ๚
(๑๔๔) ๏ เด็กได้ไส้ห่อผ้า เห็นไก่ไล่ลัดเฉลียง ล้มลุกสนุกสำเนียง หน้าผากฝากบวมเบี้ยว	พับเฉียง ลดเลี้ยว สนั่นโห่  โร่เอย บ่เว้นเผ่นผยอง ๚
(๑๔๕) ๏ นกร้องก้องกิ่งไม้ แลลับกรับเสียงวัง ค้อนทองป่องเป๋งดัง กอไผ่ไก่ขันแจ้ว	ใบบัง เวกแหว้ว ดุจเคาะ  ฆ้อนแฮ แจ่มเจื้อยเฉื่อยเสียง ๚
(๑๔๖) ๏ ขึ้นโขดโบสถ์เก่าก้ม พระป่าเรไรยล ยอกรหย่อนบาทบน ปลั่งเปล่งเพ่งพิศพริ้ม	กราบยุคล อย่างยิ้ม บงกช  แก้วเอย พระหนั้งดังองค์ ๚
(๑๔๗) ๏ เทียนธูปบุพชาติบ้าง นึกพระเสด็จมา ลิงเผือกเลือกสมอพวา ช้างเผือกเลือกผึ้งทั้ง	บูชา ยับยั้ง ถวายไว่  ใกล้แฮ กิ่งไม้ไหว้ถวาย ๚
(๑๔๘) ๏ ขอเดชะพระพุทธิเจ้า อตส่าห์มาเช้าเย็น ปรารถนาว่าจะเป็น บุญช่วยด้วยให้ได้	จงเห็น ยากไร้ ปเจกพุท ธะภูมิเอย ดุจข้าอาวรณ์ ๚
(๑๔๙) ๏ ยังไปไม่พ้นภพ ขอปะพระศรีอาร กราบถึงซึ่งพระนิพาน ขอสุขทุกข์โศกเศร้า	สงสาร อีกเหล้า ผ่ายภาก  หน้าเอย สิ่งร้ายหายสูญ ๚
(๑๕๐) ๏ อนึ่งเจ้าเหล่าเล็กล้วน หมายมั่งดังพิศถาน ขอให้ใส่นามขนาน กลั่นชุบอุประถำล้วน	ลูกหลาน ถี่ถ้วน ตาบพัด สวัดิเอย ลูกเลี้ยงเที่ยงธรรม์ ๚

(๑๕๑) ๏ เย็นรอนอ่อนเกศก้ม จากวัดตัดตรงมา ค้างคืนตื่นเช้าคลา ติดแก่งแข็งข้อค้ำ	กราบลา แม่น้ำ คลาดเคลื่อน  เรือเอย ขัดข้องต้องเข็น ๚
(๑๕๒) ๏ เลี้ยวหนึ่งถึงบ้านชื่อ โพใหญ่ไม้บูราณ สองฝั่งพรั่งพฤกษตาล ท่าลาดหาดทรายตื้น	โพคลาน ร่มชื้น โตนดพุ่ง  สูงเอย ตลิ่งล้วนสวนมเขือ ๚
(๑๕๓) ๏ ศีรษะเวียงเสียงแซ่ล้วน แก่หนุ่มสุ่มปลาฉาว ผ้าบ่นุ่งพุงขาว เด็กด่วนชวนเพื่อนค้ำ	พวนลาว แช่น้ำ ขวยจิต  รอิดเอย ค่ามให้ไกลลาว ๚
(๑๕๔) ๏ โพหลวงห้วงน้ำฦก ปะแต่ลาวเปล่าเปลือย อาบน้ำคล่ำริมเฟือย เด็กเกลียดเบียดเบือนหน้า	ไหลเนือย ปลอดผ้า ฝูงหนุ่ม  กลุ้มแฮ นิ่วร้องสยองแสยง ๚
(๑๕๕) ๏ สำประทิวงิ้วง้าวสล่าง ถิ่นท่าป่ารำไร เจ๊กอยู่หมู่มอญไทย ปลูกผักฟักกล้วยกล้าย	กร่างไกร ไร่ฝ้าย ทำถั่ว  รั้วเอย เกลื่อนข้างทางจร ๚
(๑๕๖) ๏ ถึงย่านบ้านรัดช้าง ข้างถูกผูกรึงรัง พลัดพรากจากฝูงพัง เพียงพี่ที่ทุเรศไร้	ปางหลัง รัดไว้ พวกเพื่อน  เถื่อนเอย นิราศร้างห่างสมร ๚
(๑๕๗) ๏ บ้านตั้งฝั่งฟากน้ำ วัดทร่างปางก่อนสูญ ขอบเขื่อนเกลื่อนอิฐปูน โบสถ์ยับทับพระเจ้า	ธรรมกูล สงัดเศร้า เปื่อยเปล่า  เจ้าเอย เจิ่งน้ำกรำฝน ๚
(๑๕๘) ๏ ยลย่านบ้านหนึ่งนั้น วัดสว่างอารมอาราม สว่างแต่ที่พี่ยาม ห่อนสว่างอย่างไว้	แนะนาม รื่นไม้ มืดมิด  จิตรเอย ชื่ออ้างสว่างอารม ๚
(๑๕๙) ๏ โพพระระยะหญ้าน โพชื่นรื่นร่มใบ โปรดด้วยช่วยคุ้มไภย โพพระอนุเคราะห์ข้า	หญ่อมไพร โบกรย้า พยัฆพยศ  คดเอย พระเจ้าคราวเข็น ๚
(๑๖๐) ๏ โพพญาท่าตลิ่งล้วน โพไผ่ไม้เต็งตเคียน ซิกซากกระบากกระเบียน เสลาสลอดสลับสล้าง	ฬ้อเกวียร ตขบบ้าง กระเบากระแบก กระบกแฮ เหล่าไม้ใกล้กระสิน ๚
(๑๖๑) ๏ บ้านซ่องช่องชวากเวิ้ง เหล่าที่หนีมุนนาย ซ่องสุมซุ่มเรือนราย ใครจับกลับรุมข้า	เซิงหวาย เนิ่นช้า ริมกับ  เกรี่ยงแฮ ขัดข้องซ่องหลวง ๚
(๑๖๒) ๏ บางมดแดงแขวงเขตคุ้ง ถิ่นเถื่อนเรือนรำไร นึกมดอดสูใจ เพียงพี่หมีมอดม้วย	ทุ่งไพร ไร่กล้วย จงมม่วง  หวงแฮ ไม่สริ้นถวิลหวัง ๚
(๑๖๓) ๏ วังยางค่างคุ้งสะล่าง โตล่งตลิ่งยิ่งยูงสูง นกแลแต่ลฝูงลฝูง ร่มรื่นชื่นชายน้ำ	ยางยูง ฉโงกง้ำ ฟุบสพั่ง  รังเอย นั่งเหล้นเย็นสบาย ๚
(๑๖๔) ๏ ถึงบ้านตาลเสี้ยนร่ำ ไต่ผโองโหญ่งโย่ทยาน หน้าหัวเราะเพราะรักหวาน เพียงพี่นี้แฝงเฝ้า	ทำตาล ย่างเก้า หวังใคร่  ได้ฤา ใฝ่น้ำคำหวาน ๚
(๑๖๕) ๏ ว่างบ้านย่านน้ำเปลี่ยว ตลิ่งสูงฝูงรอกแต กรวยกร่างค่างเคียมแค ลมป่วนหวนหอมให้	เหลียวแล ไต่ไม้ ข่อยกทุ่ม  กุ่มเอย ลเหี่ยลห้อยหงอยเหงา ๚
(๑๖๖) ๏ จวบจนชนบทบ้าน ท่าลาดหาดเกิดกัน เรือนตั้งฝั่งเรียงรัน คนภู่ดูครึกครื้น	ศรีจัน แก่งตื้น โรงเหล็ก  เจ๊กเอย ค่ามช้างต่างเกวียน ๚
(๑๖๗) ๏ จวนเย็นเห็นแห่งบ้าน หาดใหญ่ไทยเจ๊กมอญ จอดเรือเมื่อเย็นรอน ร้องว่าอาศัยร้าน	ด่านขนอน มี่บ้าน ริมหาด  สอาดเอย ร่มไม้ใกล้เรือ ๚
(๑๖๘) ๏ เจ้าของร้องรับให้ หนุ่มหนุ่มชุ่มชื่นบาน ขึ้นฝั่งนั่งสำราญ สาวรุ่นวุ่นเวียนเฝ้า	ได้การ บ่เศร้า ร้านใต้  ไทรเอย ฝั่งน้ำชำเลือง ๚
(๑๖๙) ๏ ลูกเอยเฉยเช่นปั้น สาวเพ่งเล็งหลบสาว ปะเป็นเช่นพ่อคราว ตายราบลาภไม่แคล้ว	ปูนขาว สิ้นแล้ว ครั้งหนุ่ม  ชุ่มฤา คลาดช้านาที ๚
(๑๗๐) ๏ ลูกลาวสาวรุ่นน้อง เรือพี่มีสิ่งขาย ลูกเราเหล่าหนุ่มอาย สอนกระสาบตาบให้	ทักทาย ค่อยไหว้ แอบเด็ก  เล็กแฮ ว่าซื้อหรือจำ ๚
(๑๗๑) ๏ หนูพัดพลัดพลอดล้อ มีหมากอยากสู่สาว ป่านเจ้าเค่าเหนียวขาว ตาบฮ่ามถามหาแห้ว	เลียนสาว ซิ่นแล้ว ขายมั่ง  กระมังแม่ แห่งนี้มีฤา ๚
(๑๗๒) ๏ ลาวไปไทยพี่น้อง มืดค่ำทำร่ายเรียง กลั่นชุบอุบอิบเอียง ขอหมากปากสั่นสท้าน	มองเมียง เราะร้าน กแอมแอบ  แยบเอย ทดท้อย่อหญิง ๚
(๑๗๓) ๏ ราตรีพี่น้องอ่อน ขันใหญ่ใส่หมากพลู แห้วเลือกเผือกถั่วภู จสั่งมั่งไม่ได้	เอนดู นาบให้ พัดรับ กลับแฮ เดือดหน้าด่าตี ๚
(๑๗๔) ๏ ดึกลาวสาวรุ่นกล้า ให้กระเช้าเข้าเหนียว ถอยหลีกอีกบ่อเหลียว กลั่นรับกลับจุดไต้	มาเดียว นั่งใกล้ เลยลูก กูเอย ตอบโต้โมทนา ๚
(๑๗๕) ๏ บูราณท่านว่าเลี้ยง มันมักหักรั้วฉาว หนุ่มชายฝ่ายรุ่นราว ลูกโง่โซแสบท้อง	ลูกสาว เช่นพร้อง รักขะยั่น พรั่นแฮ บ่อรู้สู่สาว ๚
(๑๗๖) ๏ ครั้นช้าวสาวสบหน้า จากขนอนอ่อนหนาว คราวได้ไม่โลมลาว ครั้นลับกลับรฤกเหล้า	ลาสาว หนุ่มเศร้า ลองซู่ ดูแฮ ลูกโหง้โซสาว ๚
(๑๗๗) ๏ เอนดูหนูพี่น้อง คิดใคร่ได้เลี้ยงลาว แต่ลูกผูกรักชาว จเจ็บเล็บเขาไว้	สองสาว ลูกสไภ้ วังเล่า เจ้าเอย ข่วนร้ายคล้ายเสือ ๚
(๑๗๘) ๏ บางกระพุ้งคุ้งน้ำเปลี่ยว บนบกนกซอแซ เห็นนกกกคู่แด เหมือนอยู่คู่เคียงน้อง	เหลียวแล แซ่ซ้อง ดานลฦก นึกเอย แนบเนื้อเหลือสนอม ๚
(๑๗๙) ๏ บ้านใหม่ไร่ฝ่ายสพรั่ง ฟ่ายออกดอกขาวดา เนื้อนุชสุดโสภา ชมฟ่ายคล้ายผิวสร้อย	ฝั่งชลา เด่นช้อย เพียงฟ่าย ไร่เอย สวาดิเนื้อเหลือนวล ๚
(๑๘๐) ๏ ถึงย่านบ้านกร่างเวิ้ง เกิดแก่งแหล่งเหวหิน ปล่องน้ำท่ำกุมภิน ยามเปลี่ยวเสียวทรวงสดุ้ง	วาริน ฮ่วงคุ้ง พวกเงือก เลือกแฮ ด่วนพ้นวลวัง ๚
(๑๘๑) ๏ บ้านไร่ไทเจ๊กตั้ง กล้วยไข่ไร่เรียงราย ตกเครือเรื่อเรืองปลาย เฟื้องหนึ่งถึงสี่มื้อ	ทั้งทวาย เรียกซื้อ ปลีสลับ ปกับแฮ หมดรื้อซื้อเสมอ ๚
(๑๘๒) ๏ วังปรานบ้านเว้นว่าง สองฝั่งวังเสือเกรง นายรอดทอดท้ายเพลง ป่าใหญ่ไม้ชื่นช้อย	วางเวง เกรียบฉม้อย พลอยหนุ่ม ชุ่มเอย ชุ่มฉ้อออรชร ๚
(๑๘๓) ๏ บางม่วงห้วงหาดตื้น ทรายเกลี่ยเรี่ยรอยเสือ ซึ้งซึกพฤกษครุมเครือ โปรยแต่ใบไม้หว้อน	ติดเรือ ซับซ้อน ค่างโครก โฮกแฮ วิ่งร้องพองขน ๚
(๑๘๔) ๏ ลูกค่างอย่างย้อมชาติ เหลืองอ่อนโอ้เอนดู แม่อุ้มชุ่มชื่นชู กอดแอบแนบอกห้อย	ชมภู เด็กน้อย ชมลูบ จูบเอย หกโน้มโถมทยาน ๚
(๑๘๕) ๏ ย่านซื่อชื่อว่าบ้าน เหนแต่ชุมนุมลาว ลากอวนส่วนหนุ่มสาว เท่าแก่แลโล้งโต้ง	ย่านยาว ล่อนโล้ง เสียงแซ่ แม่เอย ต่างหล้อนห่อนอาย ๚
(๑๘๖) ๏ อ้างว้างกลางน้ำร่ม ลิงค่างครางครวนโหย กระเบาออกดอกร่วงโรย หึ่งหึ่งพึ่งเพียงฆ้อง	ลมโชย โห่ร้อง รศรื่น ชื่นเอย ย่ำเถี้ยงเสียงกระหึม ๚
(๑๘๗) ๏ ยนย่านศารปู่เจ้า ปลาคล่ำน้ำซึ้งใส งูเหลือมเลื่อมเลือกไคล โตเท่าเสาเรือนกว้าน	จอมไพร สอาดสอ้าน คลานกลิ่ง ตลิ่งแฮ กวาดน้ำดำปลา ๚
(๑๘๘) ๏ ติดตื้นขืนถ่อค้ำ บนบกรกรังเสือ นำงูฟู่เลื้อยเหลือ ศักครู่ดูควันกลุ้ม	เขนเรือ ซอกซุ้ม หลีกยาก หลากแฮ กลบข้างทางจร ๚
(๑๘๙) ๏ เดกเหนเช่นมนุษหนั้ง แวววับคลับคลายฟู รู้ชัดจัดหมากพลู งูกระเพื่อมเลื่อมเลื้อย	หลังงู ฟ่องเฟื้อย พลีปู่ เจ้าเอย หลีกคล้ายหายสูร ๚
(๑๙๐) ๏ เรือคล่องล่องเลี้ยวเลื่อน ถึงย่านบ้านกลวยเวลา กล้วยไข่ไร่รื่นรดา หล่างแห่งแปลงปลูกอ้อย	เคลื่อนคลา บ่ายคล้อย ดกเรื่อ เครือเอย แอบกล้วยสลวยลำ ๚
(๑๙๑) ๏ ถึงช่องคลองน้ำซับ เกิดแร่แง่งอกครื ผู้เท่าเล่าเลื่องฦา ครึคระระเรือต้อง	ซ้ายมือ ครืดท้อง เหล็กที่ ดีเอย ติดตื้นขืนเขน ๚
(๑๙๒) ๏ บ้านว่าขวาซ้ายค่าง หินแร่แลสลับสลอน เรือนตั้งฝั่งสาคร ปลาคล่ำน้ำไหลอึ้ง	ทางจร ฦกซึ้ง คนเงียบ เสียบเอย แอบคุ้งมุ่งทาง ๚
(๑๙๓) ๏ วังหินถิ่นเถื่อนกว้าง สมอแสมสารสูง หว่างไผ่ไก่เถื่อนฝูง เด็กใคร่ได้ไก่อุ้ม	ยางยูง สดฉุ้ม ฟุบเขี่ย เรี่ยเอย แอบขึ้นครึนราย ๚
(๑๙๔) ๏ ไก่เถื่อนเหมือนจฬ้อ เด็กย่องด่องดีดมือ เข้าใกล้ไก่เปรียวปรื๋ เด็กโดดโลดไล่คว้า	ก้อกพือ มุ่งหน้า ปร๋อร่อน ว่อนแฮ ไคว่ขว้ำขะมำมอม ๚
(๑๙๕) ๏ ลงเรือเหื่ออาบหน้า อย่าไล่ไก่เลยเชย ดอกดวงร่วงรื่นรเหย เก็บศักห่อพ่อได้	หนูเอย ช่อไม้ หอมกลิ่น รรินแฮ เด็จร้อยสร้อยสน ๚
(๑๙๖) ๏ ย่านยาวลาวตั้งกลาด แล่ผ่าปลาฉแวงสวาย ย่างไฟใส่ซ่าราย พวกหนุ่มสุ่มเรือร้อง	หาดทราย แหวะท้อง เรียงนั่ง สพรั่งเอย เจียรน้อฬ้อลาว ๚
(๑๙๗) ๏ ถึงวนก้นหวดห้วง แร่เกลื่อนเหมือนซิงแขง ตำราว่าทองแดง พรายพร่างอย่างศรีรุ้ง	หินแลง ค่างคุ้ง เดกต่อย ย่อยแฮ รอดชี้ที่แถลง ๚
(๑๙๘) ๏ ตวันเยนเหนพยัฆด้อม โห่ขับกลับโฮกคน ขึ้นตลิ่งวิ่งคำรน ทังขู่ภู่เมียโขร้ง	ดื่มชล เคี่ยวโง้ง เราะไล่ ใกล้แฮ คร่างร้องก้องกระหึม ๚
(๑๙๙) ๏ นายรอดสอดรู้เท่า มักกัดสัตกินเหลือ มันหวงล่วงไล่เรือ หนูหนุ่มกุมมีดไม้	เหล่าเสือ ละไว้ รอดแนะ แวะแฮ มุ่งแย้งแทงเสือ ๚
(๒๐๐) ๏ โห่ร้องซ้องแส้ป่า เสือวิ่งยิ่งทเยอทยาน ตามทางห่างฝั่งประมาณ ได้แต่เนื้อเหลือทั้ง	กล้าหาน หยักรั้ง สองเซ่น เหนแฮ ท่อนท้ายชายโครง ๚

(๒๐๑) ๏ รอดรัดมัดเชือกกลุ้ม ถึงที่เรือเสือตาม จากท่าป่าเปลี่ยวขาม ถ่อถี่หนีเสือพ้น	หนุ่มหาม ติดก้น ขยาดพยัฆ นักพ่อ พี่ให้ใจหาย ๚
(๒๐๒) ๏ บูรานท่านว่าล้วง เหล่าลูกถูกตำราเหลือ เช่นพ่อก็กลืนเกลือ ชิงเหยื่อเสือต่อหน้า	คอเสือ เหล็กกล้า กลั้วเค่า เจ้าเอย นึกคร้ามขามแขยง ๚
(๒๐๓) ๏ วังฉลามยามสูริยเยื้อง เสียงสุนัขไนหอน ลิงค่างต่างโหวยวอน เผาะเผาะเราะรกเรื้อ	เย็นรอน เห่าเนื้อ วิเวกวาบ สาบเอย เรียดข้างทางจร ๚
(๒๐๔) ๏ มืดค่ำจำจอดค้าง หนุ่มหนุ่มสุมฟืนไฟ เนื้อย่างค่างเครื่องใน เนื้อสดรสอร่อยล้ำ	หว่างไพร ฝั่งน้ำ หมูแบ่ง แกงแฮ กระหลบฟุ้งคุ้งแหลม ๚
(๒๐๕) ๏ นอนค้างกลางหาดตื้น นิ่งนั่งฟั่งฟานฝูง เงาไม้ใหญ่ยางยูง เผาะเผาะเราะป่าต้อง	ตลิ่งสูง มฤคฆร้อง เยนเยียบ เงียบเอย ตวาดซ้ำร่ำไป ๚
(๒๐๖) ๏ เกือบหลับกรับเกรียบไม้ คุ่มคุ่มดุ่มตามเรือ ปลุกหนุ่มรุมโห่เสือ เด็กด่าคว้าฟืนขว้าง	ไต้เหนือ รอบข้าง สวบโขยด โดดแฮ ก่อให้ไฟโพลง ๚
(๒๐๗) ๏ เสือชุมหนุ่มแน่นหนั้ง ดึกยิ่งวิ่งเวียรไว จำเปนเซนพระไพร ตัดตับกับเนื้อพร้อม	รวังไฟ แวดล้อม เพราะเหญื่อ เสือแฮ พร่ำตั้งสังเวย ๚
(๒๐๘) ๏ เยนเยียบเงียบสงัดเงื้อม อารักศักสิทพึม ทิ้งทูตพูดงึมงึม จังหรีดกรีดกริ่งให้	เงาครึม พุ่มไม้ เงี่ยง่วง ทรวงเอย ลเหี่ยเศร้าหาวนอน ๚
(๒๐๙) ๏ ดึกดื่นฝืนเนตรหนั้ง แม่ม่ายลองไนเรียง รฦกแต่แม่ม่ายเวียง เปนม่ายร้ายนักน้อง	ฟังเสียง แหร่ร้อง สวาดิว่าง ค้างเอย จต้องลองไน ๚
(๒๑๐) ๏ หนุ่มหลับคลับคล้ายเลื่อม เจ้าป่าหน้าปากเปน ขี่แรดแผดเสียงเยน ร้องว่าลาแล้วคล้าย	แลเหน พยัฆร้าย ขยอกเหยื่อ เนื้อเอย เคลือบเข้าเงาหาย ๚
(๒๑๑) ๏ ยามสามยามสงัดไม้ พร่ำพร่ำน้ำค้างพรม เยนเยียบเงียบสงัดลม ไม่นิ่งกิ่งก้านช้อย	ไพรพนม พร่างพร้อย แลตล่ง ดงเอย ชื่นฉุ้มพุ่มพกา ๚
(๒๑๒) ๏ ค่อนรุ่งฝุงไก่แจ้ เอ๊กเอื่อยเฉื่อยสำเนียง เรไรร่ายร้องเรียง เพียงรนาดพาดฆ้อง	แจ้วเสียง เนื่องซ้อง รับแซ่ แม่เอย แข่งเจ้งเพลงจีน ๚
(๒๑๓) ๏ เกือบรุ่งฟุ้งกลิ่นเกลี้ยง หึ่งหึ่งพึ่งเวียรวล มาลีคลี่กลีบบน ยิ่งรุ่งฟุ้งหอมเร้า	เพียงสุคน ว่อนเคล้า บานกลิ่น รรินเอย เร่งให้ใจเจริญ ๚
(๒๑๔) ๏ รื่นรื่นชื่นเช่นน้ำ หวนจิตคิดเคยสนอม เจือจรรกลั่นกลิ่นรอม เคยชื่นรื่นรศต้อง	อบหอม แนบน้อง รวยรรื่น ชื่นเอย ตกไร้ไกลสมร ๚
(๒๑๕) ๏ เรืองรุ่งฝูงนกร้อง เรียกเร่งรถสูริยง ล่าป่าท่าน้ำจง จากฝั่งพรั่งพร้อมหน้า	ก้องดง เยี่ยมฟ้า เจริญศุข รุกขเอย หนุ่มน้อยพลอยเพลิน ๚
(๒๑๖) ๏ ล่วงทางบางขวากคุ้ง เหนแต่แร่รกไคล ซ้ายขวาป่าสูงไสว เด็กใคร่ไปปลายน้ำ	เขดไพร เคลือบคล้ำ ว่างย่าน บ้านเอย สนุกแท้แควเหนือ ๚
(๒๑๗) ๏ นึกนามสามชุกถ้า เกรี่ยงไร่ได้ฟ่ายลง เรือค้าท่านั้นคง รายจอดทอดท่าน้ำ	ป่าดง แลกล้ำ คอยเกรี่ยง เรียงเอย นับฝ้ายขายของ ๚
(๒๑๘) ๏ นางเกรี่ยงเสียงเพราะพร้อง สาวผูกลูกปัดแดง คิ้วตาน่านวลแตง แค่งทู่หูยานย้อย	กหนองกแหนง ประดับพร้อย ตลหม่อม จอมเอย อย่างลว้าพาคลาย ๚
(๒๑๙) ๏ สามเพงเลงสะล่างไม้ ป่าใหญ่ใช่เขดคน ร่มรื่นชื่นชมชล ปลาว่ายสายสินสอ้าน	ไพรสน ขาดบ้าน ซุ่มแต่ แร่เอย สอาดตื้นพื้นทราย ๚
(๒๒๐) ๏ ปลาชนางคว้างแคว้งว่าย เลื่อมเลื่อมเล่ตุกแก ไข่ฉะนางอย่างฝักแค สร้อยซ่ากากดเพลี้ย	ลายแล กดิบกเดี้ย เขียวฉอุ่ม ชุ่มเอย พล่านน้ำคล่ำทาง ๚
(๒๒๑) ๏ ไอ้บ้าอ้าปากกว้าง ซิวสูบสีเสียดแซง กรีมกรายว่ายเวียรรแวง ฝักดาบปลาบเปลือยหล้อน	หางแดง แซกซ้อน รวังม่าย หมายเอย แฉลบหว้ายสายสินธุ์ ๚
(๒๒๒) ๏ ปลาตเพียนเวียรว่ายเคล้า เกล็จเคลือบเหลือบเหลืองเหลือ ปลาเสือมุ่งเหมือนเสือ หางไก่ใช่หางช้อย	คลอเรือ เลื่อมพร้อย ส่ายโบก กโชกแฮ ชแล่มหว้ายร่ายเรียง ๚
(๒๒๓) ๏ นานาปลาน้ำถิ่น ชมเล่นเหนปลาดหลาย ทางเปลี่ยวเที่ยวถึงปลาย บนบกนกกระเตนกระต้อย	หินทราย เล็กน้อย น้ำเล่า เจ้าเอย ต้องร้องซ้องเสียง ๚
(๒๒๔) ๏ ถึงรวางว่างบ้านชื่อ หอนประดู่ปรูพยอม ดอกกระดึงพึ่งแตนตอม นกพริกจิกจับห้อย	ชัดหอม ยื่นย้อย ต่อร่อน ว่อนแฮ หกหิ้วพลิ้วแพลง ๚
(๒๒๕) ๏ ถึงแก่งแห่งท้ายย่าน หินแร่แก่เก่าตรึง ลงเข็นเล่นน้ำอึง เยนสบายหายร้อน	บ้านทึง กรวดก้อน อาบชุ่ม หนุ่มเอย เรื่อยร้องลองลำ ๚
(๒๒๖) ๏ เอนหลังฟังดอกสร้อย ร้องรับขับเสภา ลำนำคร่ำครวนหา ผอยหลับรับเสียงซ้อม	สักระวา เพื่อนพร้อม หวนเอก วิเวกเอย เสนาะน้ำคำครวน ๚
(๒๒๗) ๏ หยุดเรือเหนือวัดเงื้อม รื่นร่มรมยศุกโข วัดมีที่พระอุโบ เหนพระศรทาหมุ้ง	เงาโพ ค่างคุ้ง สดที่ กุดีแฮ มั่นสร้างทางบุญ ๚
(๒๒๘) ๏ จัดแจงแต่งตบะเหลื้อม เทียรทูบท่วยแก้วรอง ลูกพลับกับกระเทียมดอง ย่ามร่มสมภารได้	ลายทอง ดอกไม้ ถวายคนะ พระเอย รับพร้อมน้อมถวาย ๚
(๒๒๙) ๏ ตวันเยนเหบพระพร้อม ตีปะเตะตะกร้อตรง สมภารท่านก็ลง เข่าค่างต่างอวดโอ้	ล้อมวง คู่โต้ เล่นสนุก ขลุกแฮ อกให้ใจหาย ๚
(๒๓๐) ๏ อยุดกระกร้อฬ่อไก่ตั้ง ผ้าพาดบาดเหล็กพนัน ไก่แพ้แร่ขบฟัน เจ้าวัดตัดเรือตั้ง	ตีอัน เหน็บรั้ง ฟัดอุบ ทุบเอย แต่งเหล้นเยนใจ ๚
(๒๓๑) ๏ เสียเทียรเสียทูบซ้ำ เสียที่มีกระมลมา เสียดายฝ่ายศาสนา เสียน่าตาหูพร้อม	เสียสัทา โนศน้อม สัมนะ พระเอย เพราะรู้ดูเหน
(๒๓๒) ๏ จวนค่ำจำค้างย่าน ถอยหนีที่วัดอึง ตรวดน้ำร่ำรำพึง ให้เหล่าเจ้าป่าถุ้ง	บ้านทึง แอบคุ้ง แผ่ทั่ว ตัวเอย เทพสริ้นดินสวรร ๚
(๒๓๓) ๏ เหมือนรู้ผู่เถ้าท่าน เมียนากนามผัวทอง มาหาพ่าขาวของ ท่านช่วยอวยภรแล้ว	ทังสอง ผ่องแผ้ว คำนับ รับเอย เล่ารู้บูราณ
(๒๓๔) ๏ ฝ่ายตาอายุร้อย ยายสิบแปดปีแกม ตามองช่องเขมแหลม ฟันปากหมากเฆี้ยวจ้อย	ญี่สิบแถม กับร้อย ตลอดแน่ แม่เอย แจ่มอ้วนนวลขาว ๚
(๒๓๕) ๏ ผู้เถ้าเล่าเรื่องอย้าน ท้าวอู่ทองมาถึง แวะขอเชือกหนังขึง สาปย่านบ้านเขดคุ้ง	บ้านทึง ถิ่นถุ้ง เขาไม่ ให้แฮ คี่ทึ้งทึงแปลง ๚
(๒๓๖) ๏ วัดทร่างข้างคุ้งย่าน ชื่อชัดวัดคี่ทึ้ง ผู่เถ้าเล่าเรื่องจึง ท่านนั่งสั่งสอนพร้อง	บ้านทึง ถูกต้อง จะแจ้ง แสดงเอย พร่ำไว้ไม้ตรี ๚
(๒๓๗) ๏ ได้ครูผู่เท่าทั้ง สมมุติดุจะเทวดา ทายทักลักขณะรา จอดน่าท่าผู่เถ้า	ยายตา บอกเหล้า ศรีทั่ว ตัวเอย ท่วนห้าราตรี ๚
(๒๓๘) ๏ ตวันเที่ยงเสียงวิ่งแหร้ เสือตบขบภิขุสอง ต่อไก่ไล่นกคนอง เสือฟัดกัดกินด้วย	แซ่สนอง รูปม้วย นามเทศ เกดแฮ บาปซ้ำกรรมหนา ๚
(๒๓๙) ๏ ต่อนกยกพเนียดตั้ง เสือฉีกซีกโครงทลาย กินตับกับตโพกหาย ภิขุทุศีลต้อง	บังกาย ทลักท้อง เหนน่า ขาเอย โทษนั้นทันตา ๚
(๒๔๐) ๏ ต่อไก่ไม่สู้ฟาด ที่อยู่ปู่เจ้าไป เสือกินซิ่นตับไต สังเวทเหตุผู่เถ้า	ขาดใจ หลับเหล้า ตีนน่อง ท้องแฮ ทักแท้แน่จริง ๚
(๒๔๑) ๏ สำเรจรู้ผู่เถ้าช่วย สิบประการประกอบกลอน ขอสวัดสัฐาวอร สองเท่าเฝ้าร้องไห้	อวยภร กล่าวไว้ ไว้ว่า ลาเอย ลเหี่ยลห้อยหงอยเหงา ๚
(๒๔๒) ๏ สงสารท่านสอื้นโอ้ พลั่งพลั่งหลั่งน้ำตา หนูหนุ่มชุ่มชลนา ร่ำว่าท่าไม่ม้วย	โศกา ตกด้วย นั่งเจ่า เหงาเอย ไม่สริ้นถวินหวัง ๚
(๒๔๓) ๏ เรือออกนอกท่าบ้าน ย่อไว่ไห้สอื้นฟาย เชาบ้านท่านทังหลาย ไห้มั่งทังใหญ่น้อย	ท่านยาย มูกย้อย แลสลด หมดเอย นั่งผร้ำน้ำตา ๚
(๒๔๔) ๏ แลลับกลับกลั้นโศก หนุ่มน่อยพลอยรำคาร ทังหลายฝ่ายบูราณ เราพรากจากผู่เถ้า	สงสาร คิดเศร้า รักขู่ ชู้เอย ทุกร้อนห่อนเสบย ๚
(๒๔๕) ๏ ถึงย่านบ้านกระตั้วเหล่า โกนจุกลูกสาวทรง เชิญด้วยช่วยแต่งมง โกนจุกลูกเชาบ้าน	เชาดง สอาดสอ้าน คนเกริก ฤกษเอย อยู่ค้างกลางคืน ๚
(๒๔๖) ๏ ฟังติปี่พาดฆ้อง เพลงไทยใส่กลองโยน เด็กโดดโลดเล่นโขน ร้องขับรับอ้อแอ้	กลองตโภน ยุ่งแท้ แขนคอก ออกเอย อุบเหล้าเมามาย ๚
(๒๔๗) ๏ เสียงซออออ่ออ้อ จับปี่เตร๋งเต้งเตง คลุยตรุ๋ยตรุ่ยตรุ้ยเหนง ฆ้องหน่องหนองน่องหน้อง	เอื่อยเพลง เต่งต้อง เหน่งเน่ง รนาดแฮ ผรึ่งพรึ้งพรึ่งตโภน ๚
(๒๔๘) ๏ สาวสาวเหล่าเลี้ยงเล่น ซองหมากฝากหนุ่มนำ โกนจุกลูกเล็กทำ เนตรซู่หนูหนุ่มน้อย	เต้นรำ เนตรชม้อย ขวันเล่า เจ้าเอย นั่งปลื้มลืมนอน ๚
(๒๔๙) ๏ บ่วงรักดักเด็กต้อง เปิดปากฝากคำลา ลงเรือเมื่อจะคลา แก่เท่าสาวส่งซ้อง	สองตา เหล่าน้อง คลอเนตร ทเวทเอย แซ่หน้าอาไลย ๚
(๒๕๐) ๏ บ่วงผูกลูกรักแล้ว ดักพ่อท้อที่กาย ห่อนอยู่ซู่สมรหมาย แต่เหล่าเจ้าลูกแก้ว	แร้วราย แก่แล้ว มัติโมฆ โอขเอย

(๒๕๑) ๏ หมากพลูบูหรี่ส้ม สาวหนุ่มรุมการุญ ผูกมิตรคิดขอบคุณ ทุกโศกโรคอย่าได้	ขนมขนุน รักให้ คนเท่า สาวเอย เดือดร้อนนอนสบาย ๚
(๒๕๒) ๏ จากย่านบ้านกระตั้วแต่ ศรรักปักทรวงหนู รักป่าน่าชื่นชู ดูถูกลูกปลายน้ำ	แลดู เหน็บช้ำ ชมเล่า เจ้าเอย หนุ่มต้องหมองหมาง ๚
(๒๕๓) ๏ น้อยน้อยพลอยว่าน้ำ สาวแก่แลคมสัน ดูมากว่าสิบวัน ไรจุกทุกทุกบ้าน	ลำสุพรรณ สะคร้าน ตลอดแว่น แคว้นเอย บ่อเว้นเห็นสาว ๚
(๒๕๔) ๏ บูราณท่านว่าน้ำ ป่าต้นคนสุพรรณ แดนดินถิ่นที่สูพรรณ ผิวจึ่งเกลี้ยงเสียงแจ้ว	สำคัน ผ่องแผ้ว ธรรมชาด มาศเอย แจ่มน้ำคำสนอง ๚
(๒๕๕) ๏ ถึงถิ่นสริ้นบ้านป่า เรือติดคิดขยาดแสยง สวบสวบยวบไม้แฝง สองฝั่งทั้งขวาซ้าย	โป่งแดง พยัฆร้าย ฟุ้งสาบ วาบแฮ สัตร้องซ้องเสียง ๚
(๒๕๖) ๏ คลองกระเสียวเปลี่ยวป่ากว้าง เคยถิ่นกินโป่งโทง ขามช้างต่างจัดโจง เก็บกรวดอวดกันเหล้น	ทางโขลง เที่ยวเร้น กระเบนกระบิด ตี๊ดแฮ ตลอดน้ำลำทาง ๚
(๒๕๗) ๏ คุ้งขวางบางแวกตื้น กรวดกระจ่างพร่างพรายลาย เหมือนเม็จเพชรัตราย ฉุนว่าแววแก้วก้อย	พื้นทราย เลื่อมพร้อย แอร่มอร่าม งามเอย นพเก้าวาวแหวน ๚
(๒๕๘) ๏ กระเบาออกดอกรยับย้อย พึ่งหมู่แมงภู่ตอม ว่าสุกลูกงามงอน กระทุ่มกระถินกลิ่นเร้า	ห้อยหอม ไต่เคล้า เงาะป่า พวาเอย รื่นข้างทางจร ๚
(๒๕๙) ๏ รินรินกลิ่นเฟื่องฟุ้ง ป่านอกดอกสำโรง เหล่าลูกผูกเรือฉโลง เหมนเช่นเหมนชื่ออ้าง	คลุ้งโขลง ร่วงค้าง ลากวิ่ง จริงแฮ อีกล้ำสำโรง ๚
(๒๖๐) ๏ ถึงหว่างยางพี่น้อง เก่าแก่แต่ก่อนปาง เกิดแร่แง่งอกขวาง ถูกปวดรวดเร้าล้น	สองยาง ป่าต้น ขวากระ รกะแฮ สะล่างแหร้แง่สลอน ๚
(๒๖๑) ๏ ปลายน้ำลำคุ้งแขบ ขดค่องต้องติดพเอิญ จอดสองพี่น้องเพลิน ชื่นชุ่มพุ่มพฤกษครื้น	โขดเขิน แอ่งตื้น พลองสะล่าง ยางเอย คร่อมน้ำลำลหาล ๚
(๒๖๒) ๏ ปลาดเหลือเรือหนุ่มน้อย ถึงหว่างต้นยางตาย ช่วยฉุดสุดชีพทลาย เมียแม่แซ่มาปล้ำ	ลอยพาย ตกน้ำ ทลักเลือด เฝือดแฮ ปลุกร้องซ้องเสียง ๚
(๒๖๓) ๏ ถามเขาเล่าว่าอ้าย ตีแม่แร่ลงเรือน เจ้าสองพี่น้องเหมือน โพล่งผลักหักคออ้าย	ฟักเฟือน ร่านร้าย มุ่งปราบ บาปแฮ ฝักม้วยด้วยกรรม ๚
(๒๖๔) ๏ ชาวป่าภาศภเศร้า เราเปลี่ยวเหลียวเหนศาล อารักศักสิทชาน โป่งป่าอย่าแผ้วพ้อง	สู่สถาน สองพี่น้อง เชี่ยวช่วย ด้วยเอย พวกข้าอาไศรย ๚
(๒๖๕) ๏ สรวงจ้าวพร้าวอ่อนกล้วย เชิญพี่น้องสองเสวย แรกมาอย่าถือเลย ขอแร่แม่เก็จก้อน	ด้วยเอย สว่างร้อน ลุกระโทษ โปรดพ่อ กับเต้าเจ้ายาง ๚
(๒๖๖) ๏ หนูน้อยพลอยร้องบ่วง เสียงฉ่ำน้ำนมหวาน เบิกป่าท่าเทวถาน หนุ่มรับสรัพเสียงซ้อง	สรวงศาร แววก้อง ถูกท่วน ขบวนเอย เสนาะซ้อนกลอนใน ๚
(๒๖๗) ๏ เทียรจุดขุดแร่หลั้น พลุ่งพลุ่งมุ่งดูประเดียว หนุ่มเหนเช่นลิงเหลียว ฟุ้งพิศฤทธิแร่ร้าย	ควันเขียว ดุ่มคล้าย เลื่อนกลับ ลับแฮ รู้เถ้าเจ้าหวง ๚
(๒๖๘) ๏ เหมือนครูผู่เท่าแจ้ง รอขุดจุดเทียรไชย ดับพิศฤทธิพระไพร เดี๋ยวหนึ่งอึ่งอู้อู้	แหนงใจ เช่นรู้ พรมสมุท อยุดแฮ อ่อนไม้ใหญ่รเนน ๚
(๒๖๙) ๏ ลมลั่นครั่นครึกฟ้า ซู่ซู่หนูวิ่งวน เทียรดับกลับมืดมน จวนค่ำจำอยุดค้าง	หนาฝน ว่าช้าง เหมนเบื่อ เสือเอย คิดแก้แร่โพรง ๚
(๒๗๐) ๏ ขอนเรือเหนือน้ำนึก คราวเคราะเพราะพระไพร ขัดพระจเชิญไฟ ทุ่งท่าป่าจะต้อง	น้อยใจ พี่น้อง ฟอนซู่ รู้ฤๅ โตล่งสริ้นถิ่นสถาน ๚
(๒๗๑) ๏ เราถือซื่อสัจสร้าง แล่งล่าฟ้าดินพญาน หวังแร่แต่บูราณ จ้าวคิดปิดของขู้	ศีลทาน ย่อมรู้ ระงับโศก โลกเอย มนุษนั้นฉันใด ๚
(๒๗๒) ๏ ดึกสงัดสัตสงบคลุ้ม เยนรย่อบริเวณวง เคลิ้มหลับคลับคล้ายองค์ เหนสพรั่งนั่งไหว้	พุ่มพง หว่างไว้ อารัก ทักแฮ ว่าฬ้อขอสะมา ๚
(๒๗๓) ๏ รูปจ้าวสาวหนุ่มล้วน สองพี่มีเป็นสาม เรียกสองพี่น้องนาม สามแน่แต่คำพร้อง	นวลงาม ทั่งน้อง น้องพี่ มีเอย พี่น้องสองชาย ๚
(๒๗๔) ๏ เล่าความตามเรื่องแหร้ ใช่คิดบิดเบือนบัง ขัดเคราะเพราะยุกยัง กายสิทพิศกล้าแกล้ง	แต่หลัง บอกแจ้ง อยู่อย่า มาเลย กลบกลุ้มคลุ้มควัน ๚
(๒๗๕) ๏ รู้ศึกนึกเรื่องเจ้า ทราบหมดจดหมายตาม โออกตกอับยาม บุญบวดกรวดกระสินให้	เล่าความ แต่งไว้ ยุกยาก มากเอย แห่งเจ้าเล่าความ ๚
(๒๗๖) ๏ เหมือนรู้ผู่เถ้าเล่า สามอย่างต่างลายแทง ใคร่เหนเช่นชี้แจง ค้างย่านศารพี่น้อง	จ้าวแถลง ถูกต้อง เจ้าบอก ดอกแฮ พนัศร้ายหายสูร ๚
(๒๗๗) ๏ รุ่งเช้าเข้าป่ากว้าง คลองเก่าเท่าลำกระโดง ซ้ายขวาป่าสมอโมง กระแบกกระเบาเสลาสล้าง	ทางโขลง โป่งช้าง ไม้อุโลก โมกเอย สลับต้นคนทา ๚
(๒๗๘) ๏ ตามร่องคลองที่เจ้า เด็ดดอดลอดลัดตาม เลี้ยวลดปลดปลิดหนาม เสียงแต่เนื้อเสือร้าย	เล่าความ ติดท้าย หน่อคลอก ออกแฮ ร่านร้องก้องกระหึม ๚
(๒๗๙) ๏ สุดคลองหนองหนึ่งกว้าง ที่ถิ่นดินดาดแดง สังเกตเขดขอบแขวง ขึ้นค่างทางขวาท้อง	อย่างแถลง ดุจพร้อง ความที่ ชี้เอย ทุ่งช้างวางเวง ๚
(๒๘๐) ๏ ภบถ่อบ่อแร่น้ำ เหมือนหมึกปึกปะดิน ปะแต่แร่ปรอดกิน เนื้อมั่งยังขยี้หยุ้ย	ดำนิล เดกคุ้ย แก่นเท่า เจ้าเอย ยกไว้ไปแสวง ๚
(๒๘๑) ๏ ตัดทางหว่างต้นโตนด เนื้อแยกแตกตื่นฝูง แฝงดูหมู่นกยูง พรายพร่างอย่างศรีรุ้ง	โขดสูง ฝุ่นฟุ้ง ยอบย่อง มองเอย อร่ามเพี้ยนเขียนซน ๚
(๒๘๒) ๏ รำแพนแอ่นอกฉะแง้ หันร่ายฝ่ายฝูงนาง ตัวผู่อยู่กลางกาง ก้อกรีดขีดเขี่ยเท้า	แผ่หาง นกเคล้า กลมปีก หลีกเอย ท่าฟ้อนอ่อนเอียง ๚
(๒๘๓) ๏ ด้อมดูหมู่มยุรย้าย เยี่ยงย่างนางรบำทำ เคยดูคู่เคียงรบำ เหนแต่ฝูงยูงคล้าย	ร่ายรำ ท่าฉะม้าย รเบงกลับ ลับเอย นุชฟ้อนงอนงาม ๚
(๒๘๔) ๏ ฝ่ายฝูงยูงบ่อรู้ สังวาดชาติเช่นพรม ตัวภู่ฟู่ฟองกลม เกิดไข่ได้พวกพ้อง	สู่สม พระพร้อง เมียชื่น กลืนแฮ เพื่อส้องฟองกสิน ๚
(๒๘๕) ๏ หนุ่มหนูพรูไล่พร้อม ปีกกระพือฮือฝูง ตานโดดโขดทรายสูง เหนรอบขอบเขดหน้า	ล้อมยูง ฟ่องฟ้า สมเล่า เจ้าเอย สนุกแท้แลเพลิน ๚
(สรล้วน)  (๒๘๖) ๏ เขาเขียวโขดคุ่มขึ้น ร่มรื่นรุกขรังเรียง โหมหัดหิ่งหายเหียง ย่างใหญ่ยอดยื่นย้อย	เคียงเคียง เรียบร้อย หัดหาด แฮ่วแฮ โยกโย้โยนเยน ๚
(๒๘๗) ๏ เลี้ยวทางหว่างช่องไม้ ปะแต่แร่กรัดเรือง ย่องเหยียบเลียบลำเหมือง หอมกระถินกลิ่นฟุ้ง	ไผ่เหลือง ร่วงรุ้ง ไม้ชื่น รรื่นเอย เฟื่องฟื้นชื่นใจ ๚
(๒๘๘) ๏ สุดเหมืองเยืองขึ้นค่าง ล้วนแร่แก่เก่าเกิน พลวงเหล็กเด็กสดุดเดิน ชมเล่นเหนเกลื่อนกลิ้ง	หว่างเนิน เก็บทิ้ง กระโดดค่าม ตามแฮ กลาดสล้างอย่างฝัน ๚
(๒๘๙) ๏ ลงเนินเดินป่ากว้าง ลมลั่นครั่นครืนเครง ควายเถื่อนเกลื่อนกลุ้มเกรง ป่าใหญ่ไม้ร่มชื้น	วังเวง ครึกครื้น เกรียวโห่ โร่แฮ ช่อช้อยย้อยไสว ๚
(๒๙๐) ๏ พิศพวงดวงดอกไม้ รยับรย้าน่าชม ม่วงโมกโศกสุกกรม ดอกดกนกน้อยน้อย	ไพรพนม แช่มช้อย กรวยกร่าง สล้างเอย เหนี่ยวไซ้ไส้เพกา ๚
(๒๙๑) ๏ ดูเดียวเปลี่ยวอกอ้าง คิดใคร่ได้คนเคย คลอเคล้าเฟ่าชื่นเชย ถามไถ่ได้กระจู้กระจี้	ว้างเอย คู่ชี้ ชมนก หกแฮ กระแจะแต้มแก้มหอม ๚
(ราชสีห์เทียมรถ)  (๒๙๒) ๏ ยนโศกยามเศร้ายิ่ง คิดสุดขัดแสนเขน หวนหนาวหากนึกเหน ดวงจิตเด็จจากได้	ทรวงเยน โศกไข้ หน้าแห่ง น้องแฮ จึ่งดิ้นจำโดย ๚
(๒๙๓) ๏ เสลาสลอดสลับสล้าง สอึกสอะสอมสไอ มแฝ่มฟาบมเฟืองมไฟ ตขบตขาบตเคียนตคร้าน	สลัดได สอาดสอ้าน มแฟบมฝ่อ พ่อเอย ตคร้อตไคร้ตเคราตครอง ๚
(๒๙๔) ๏ ถึงธารบ้านเกรี่ยงร้าง ไร่ฟ่ายหมายมั่นคง รอนรอนอ่อนอัศดง ภักผ่อนนอนเรือนห้าง	กลางดง คิดค้าง แดดพยับ ลับเอย ก่อให้ไฟโพลง ๚
(๒๙๕) ๏ เหล่าลูกถูกส้มทับ หักฮ่างต่างหัดปีน เหนื่อยนอนอ่อนมือตีน ดึกดื่นฟื้นฟังแหว้ว	พลับจีน คล่องแขล้ว ต่างรงับ หลับเอย วิเวกวิ้วหวีวโหวย ๚
(สกัดแคร่)  (๒๙๖) ๏ หนาวลมห่มผ้าห่อน ฟ้าพร่ำน้ำค้างพราว เด่นเดือนเกลื่อนกลาศดาว ใจเปล่าเศร้าซบหน้า	หายหนาว พร่างฟ้า ดวงเด่น นึกน้องหมองใจ ๚
(๒๙๗) ๏ ไร่เกรี่ยงเสียงหลอดโหร้ โหว่งโหว่งโรงรายเรียง หว่างไม้ไก่ขันเคียง ยามดึกนึกนุชน้อง	โหร่เสียง รับพร้อง เสียงเอ่ก อี๋เอ้กเอย นิ่งเศร้าเปล่าทรวง ๚
(๒๙๘) ๏ จังหรีดกรีดกริ่งร้อง แหร่แหร่แม่ม่ายเรียง จักกจั่นสนั่นสำเนียง ผี่ผิวหวิ่วโหวกร้อง	ซ้องเสียง รับซ้อง เสนาะเรื่อย เฉื่อยเอย รอบข้างวางเวง ๚
(๒๙๙) ๏ ค่อนคืนดืนดึกแท้ เกรี่ยงไร่กระไรเลย ด่องด่องย่องเหยาะเงย ปลุกหนุ่มกุมขวานเงื้อ	แม่เอย ล่าเนื้อ ฉโงกฉะงัก ทักแฮ ผงะร้องซ้องเสียง ๚
(๓๐๐) ๏ ถามไถ่ใช่เหล่าร้าย พูดเล่นเป็นคนชรา ถามชี้ที่ว่านยา ชื่อกวั่งสั่งซ้ำให้	กรายมา รักใขร้ รยะย่าน บ้านเอย แวะเข้าเย่าเรือน ๚

(๓๐๐) ๏ ถามไถ่ใช่เหล่าร้าย พูดเล่นเป็นคนชรา ถามชี้ที่ว่านยา ชื่อกวั่งสั่งซ้ำให้	กรายมา รักใขร้ รยะย่าน บ้านเอย แวะเข้าเย่าเรือน ๚
(๓๐๑) ๏ ลูกปัดตัดให้สี่ เกรี่ยงชอบยอบยิ้มละไม หมากพลูสู่สมใจา ถามกวั่งนั่งพูดจ้อ	สิบใบ ใส่ข้อ จันอับ พลับเอย จวบแจ้งแสงสูร ๚
(๓๐๒) ๏ รุ่งเช้าเข้าบ้านเกรี่ยง แกงฟักผักพริกมะเขือ อึ่งแย้แช่เขมเกลือ เด็กบ่อชอบลอบทิ้ง	เลี้ยงเหลือ ค่างปิ้ง เกลียดขะยั่น กลั้นแฮ ท่วยขว้ำซ้ำแสยง ๚
(๓๐๓) ๏ หญิงชายฝ่ายเกรี่ยงล้อม รักหนุ่มอุ้มแอบเคียง สาวแก่แม่ม่ายเมียง ทักเพรียกเรียกพี่น้อง	พร้อมเพรียง ใคร่พร้อง มุ่งขยิ่ม ยิ้มแฮ นั่งเฝ้าเคล้าเคลีย ๚
(๓๐๔) ๏ น้อยน้อยคอยหลีกเหลี้ยง หญิงฉุดยุดหยอกเอิญ ผลักไสไล่เล่นเพลิน รุมรักชักชวนค้าง	เมียงเมิน แอบข้าง พลอยรรื่น ชื่นเอย คิดหน้าอาไลย ๚
(๓๐๕) ๏ ลูกปัดตัดแจกถั้ว หมดย่ามตามยากจน ลาจากหยากตามปรน ตากวั่งซั่งบุเรได้	ตัวคน จัดให้ นิบัดหนุ่ม อุ้มเอย เพื่อนด้วยช่วยนำ ๚
(๓๐๖) ๏ ตามเกรี่ยงเลี่ยงเลี้ยวลัด หนาวไหน่ไม่มีรคาง คงยาป่า ฝิ่นฝาง ต่างต่างย่างทรายเปล้า	ตัดทาง ค่างเท้า ฟุ้งรศ โอสถเอย โปร่งฟ้าชาเกลือ ๚
(๓๐๗) ๏ ปรายปรูปู่เจ้าเจด ลักกระจั่นขันใชศรี ใครเครือเดื่อดีหมี เขามวกรวกรกฟ้า	ตพังคี แซ่ม้า มื้อเหลกเดกเอย ฝิ่นต้นคนจาม ๚
(๓๐๘) ๏ กทกรกกกกนากน้ำ ราชดัตสลัดได พิษนาดพาดไฉน สอึกสอมซมเช้า	ใจใคร ไข่เหน้า นากกภด กรดเอย ชิ่งช้าชาลี ๚
(๓๐๙) ๏ มหาสดำคำไก่ต้น หางตะเค่เนระภูศรี ชาเลือดเหมือดคนมี ลมป่วนหวนหอมฟุ้ง	ทนดี ซ่มกุ้ง สมอภิเภก เอกเอย เปลือกไม้ใบยา ๚
(๓๑๐) ๏ กำยานก้านกิ่งช้อย คิดใคร่ได้สำอาง ยามไร้ไม่มีนาง สรี้นกลิ่นสรี้นศุขซ้ำ	ย้อยยาง อบน้ำ เสน่หพี่ นี้เอย โศกเศร้าเช้าเยน ๚
(๓๑๑) ๏ ฉลูดโลดโกฎเก้าค่า มเดื่อดินขมิ้นเครือ กรั่นเกราเค่าเยนเหนือ หวายตมอยข่อยคล้า	ตาเสือ ครอบฟ้า หนอนตยากซากเอย ขลู่ขล้อสมอไทย ๚
(๓๑๒) ๏ หนามหันสันพร้าพัก สหัศคุนสมุลแวง สลอดเสลาเหล่ากระเจี้ยงแจง หนุ่มอยุดขุดครบเขรื้อง	แพวแดง สวาดเอื้อง กำจัด อัดเอย ห่อผ้าลว้าศพาย ๚
(๓๑๓) ๏ เกรี่ยงนำตำแหน่งแหร้ ทุบแหลกแตกเนื้อพราย เหมือนรู้ผู่เท่าทาย ชมเล่นเยนบ่ายคล้อย	แลหลาย พร่างพร้อย ถิ่นแร่ แม่เอย คล่ำเนื้อเสือขะนอง ๚
(๓๑๔) ๏ หวังปะพระปรอดรื้อ พลอยกวั่งสังบูเรเพลิน หลีกหนามข้ามโขดเขิน ลำฦกนึกขนิด	ดื้อเดิน พลอดพร้อง พนัศรื่น ครื้นเอย เสน่หเต้าเคล้าคลอ ๚
(๓๑๕) ๏ ดงมเกลือเหลือดกล้ำ เล่หม่อมย้อมมเกลือ ใจหม่อมย่อมเหมือนเกลือ ดำเทือกเปลือกแก่นไสร้	ดำเหลือ กแจะให้ กลิ่นร่ำ ดำเอย ซิ่นต้นผลดำ
(๓๑๖) ๏ เดินดงวงหว่างเวิ้ง รื่นร่มชมฉมันฝูง เนินไม้ใหญ่ยางยูง ชุ่มชื่นกลืนกล้ำเกลือ	เซิงสูง ฝ่านเนื้อ พยอมย่อม หอมเอย กลิ่นเกลี้ยงเพียงสุคน
(๓๑๗) ๏ ค่ามป่งลงฮ่วงน้ำ ปะแต่หมอต่อกเตน หมอตายฝ่ายนกเปน ย่ามพ่าพร้ากะทอทิ้ง	ค่ำเยน ตกกลิ้ง ปล่อยโปรด โทษเอย ไท่เซ้ายาวนาน ๚
(๓๑๘) ๏ สิ่งของต้องแต่งตั้ง ปลงพระอศุภบุญ กรวดน้ำร่ำการุญ เถ้ากวั่งสังบุเรได้	บังสกุน แบ่งให้ เกรียงกราบ ราบเอย ดาบหญ้ามตามประสง ๚
(๓๑๙) ๏ จากสภพลบค่ำคลุ้ม ป่าว่านย่านหย่อมดง ตามเกรี่ยงเลี่ยงลัดลง หักฮ่างค้างที่ถ้า	พุ่มพง แด่นลว้า แหล่งฮ่วยกวยแฮ ถิ่นน้ำลำธาร ๚
(๓๒๐) ๏ เกรี่ยงสองกองกิ่งไม้ โพลงพลุ่งฟุ้งฟอนเซิง กวางปีบถีบป่ากเจิง ดงว่านกำยานรย้า	ใส่เพลิง สว่างฟ้า กจัดถิ่น สิ้นแฮ ระเยือกข้างหว่างเซา ๚
(๓๒๑) ๏ เหล่าเกรี่ยงเลี้ยงหนุ่มน้อย มันเผือกเลือกจัดแจง เดือนหนึ่งพึ่งรวงแสวง เอมอิ่มยิ้มแย้มได้	อ้อยแตง จุดใต้ หวานฉ่ำ ล้ำเอย เกรี่ยงด้วยช่วยรวัง ๚
(๓๒๒) ๏ เหล่าลูกผูกฮ่างห้อย ไกวเล่นเจรจาโขน ชักเชือกเยือกยวบโอน กล่อมเห่เรไรซ้อง	ย้อยโยน ขับร้อง อ่อยสบัด กวัดเอย แซ่เหรื้อยเฉื่อยเสียง ๚
(๓๒๓) ๏ เกรี่ยงว่าป่าว่านร้าย เสือบ่อกล้ามากลัว เข้าชิดพิศมืดมัว ต้องย่างค้างไฟร้าน	ควายงัว กลิ่นหว้าน เมาซบ สลบแฮ รอดได้ไม่ตาย ๚
(๓๒๔) ๏ เหมือนรู้ดูหว้านสว่าง เลื่อมลุกทุกที่ตรง ยืดยืดมืดสว่างวง คิดใครไปเที่ยวค้น	กลางดง เกิดต้น ว่านชื่อ กระสือแฮ ขุดบ้างกลางคืน ๚
(๓๒๕) ๏ เกรี่ยงห้ามยามหว้านลุก แก่อย่างไรไม่คลาย จำอยุดสุดเสียดาย ริ่มห่างหว่างซอกซุ้ม	ถูกตาย คลั่งคลุ้ม ดูอร่าม วามเอย ขสว่างหว้านด่านดง ๚
(๓๒๖) ๏ ดึกดื่นชื่นชุ่มไม้ พร่ำพร่ำน้ำค้างพรม กลิ่นว่านซ่านส่งลม ยิ่งมืดครืดสว่างกล้า	ไพรพนม พร่างฟ้า กระหลบกรุ่น อุ่นเอย กลิ่นกล้มคลุ้มเมา ๚
(๓๒๗) ๏ หากครูรู้แก้ว่าน เศกขะมิ่นกินจึ่งนอน เกรี่ยงเมาเหล่าลูกถอน เมาส่างต่างกราบไหว้	ท่านสอน นั่นได้ ให้ขะมิ่น กินแฮ  ว่าขมิ้นกินหาย ๚
(๓๒๘) ๏ ยามสามยามพิศหว้าน เพลิงดับกรับเสียงกระหึม ว่านคนบ่นพึมพำ กบเขียดเอียดอึงอื้อ	ซานซึม เห่าหื้อ พูดค่างห้างแฮ อึ่งร้องซ้องเสียง ๚
(๓๒๙) ๏ กาแกแต่แว่วแหว้ว ไก่กุกลูกเจี๊ยบเรียง หนุ่มฟังนั่งมองเมียง เกรี่ยงใส่ไฟค่างหล้าง	เเจ้วเสียง รอบห้าง หมายไก่ ใกล้แฮ ดับสิ้นกลิ่นยา ๚
(๓๓๐) ๏ เกรี่ยงชวนจวนสว่างหว้าน ต่อแดดแผดแสงแขง อยู่ชิดพิศร้ายแรง หนีออกนอกดงเข้า	ซ่านเเสลง ค่อยเศร้า ร้อนทั่ว ตัวเอย เขดลว้าพาเดิน ๚
(๓๓๑) ๏ สามยามตามเกรี่ยงอย้อง เดือนแหว่งแสงรางราง เกรี่ยงเราเป่าหลอดพลาง ออกจากปากดงได้	มองทาง เรี่ยไม้ เพลิงชุด จุดแฮ แด่นลหว้าป่าสูง ๚
(๓๓๒) ๏ หึ่งหึ่งพึ่งเรียกร้อง หมีบ่นด้นดุ่มพึม เย็นเยียบเงียบเงางึม ฟ้าพร่ำน้ำค้างไห้	ก้องกหึม พุ่มไม้ สงบสงัด สัดเอย รเยือกเนื้อเหลือหนาว ๚
(๓๓๓) ๏ จวนรุ่งฟุ้งดอกไม้ รื่นรื่นชื่นอารม ร่วงหล่นบนเผ้าผม ลมผ่าวหนาวดอกงิ้ว	ไพรพนม เรื่อยริ้ว ผอยถูก ตมูกเอย ง่วงเศร้าเหงาหงิม ๚
(๓๓๔) ๏ หนาวลมห่มผ้าแก้ หนาวที่ใจใครเลย ยามรุ่นอุ่นอกเคย ยามเท่าเปล่าทรวงแท้	แม่เอย จแก้ เคียงคู่ อยู่แฮ  เที่ยวค้างกลางดง ๚
(๓๓๕) ๏ เกรี่ยงเราเป่าหลอดโหล้ง สำเหนี่ยกเรียกรว้าฟัง ข้างเวาเป่ารับระวัง รู้ชัดลัดเข้าหญ้าน	โหว่งดัง ฝ่ายบ้าน วิเวกโร่ โหร่แฮ  หย่อมลว้ามาคอย
(๓๓๖) ๏ เกรี่ยงปะละว้ารับ พาเค่าเย่าเรืองครื โหมไฟใส่ฟืนฮือ เช้าเพื่อนเกลื่อนมาพร้อง	นับถือ พี่น้อง ให้นั่ง อังเอย  พรักพร้อมล้อมสลอน ๚
(๓๓๗) ๏ ลว้าเถือเนื้อสดให้ หนุ่มแต่งแกงเผ็ดปรุง กินเค่าเหล่าเกรี่ยงมุม เสจสับกับเกรี่ยงล้อม	ไส่กระบุง เปราะพร้อม มองปาก อยากแฮ  กทะลิ้มชิมแกง
(๓๓๘) ๏ ร้องอร่อยพลอยซดกลุ้ม แม่ลูกมูกฟูมยาว มดเนื้อเหื่อโทรมพราว กอดหนุ่มอุ้มหนูน้อย	หนุ่มสาว ยืดย้อย พร่ำอร่อย น้อยฤา  น่าได้ไว้ผัว ๚
(๓๓๙) ๏ วานแกงแต่งพรีกพร้อม ครกใหญ่ใส่โขลกครู กวางป่าฮ่ากระทะหุ อิ่มอกยกมือไหว้	ล้อมดู ครอบให้ ห้อมซด หมดแฮ  แวดล้อมพร้อมเพรียง ๚
(๓๔๐) ๏ สาวสาวเหล่าลูกลว้า ยิ้มย่องผ่องผิวผม คิ้วตาน่านวลสม แค่งทู่หูเจาะเจ้า	น่าชม ผูกเกล้า เสมอฮ่ามงามเอย  จึ่งต้องหมองศรี ๚
(๓๔๑) ๏ น้อยน้อยพลอยว่าลว้า ยุทหยอกนอกเสื้อสวน สาวสาวเหล่าลว้ากวน ปล่ำเล่นเช่นพี่น้อง	หน้านวล แซ่ซ้อง กอดหนุ่ม อุ้มเอย  นึกหน้าปรานี ๚
(๓๔๒) ๏ ตาลวดยวดยิ่งลว้า เคยปะพระเจดีเดียว ลาสาวเหล่าลว้าเกรียว เกรี่ยงเลือกเผือกมันกล้อวย	ป่าเซียว เที่ยวด้วย กรูส่ง ดงเอย  แบกบ้างทางไกล ๚
(๓๔๓) ๏ ลวดลว้าพาเลี้ยวลัด ไผ่ป่าหนาหนามกลาง พ้นไผ่ไม้ยูงยาง ลูกร่อนว่อนเวียรเหลี้ยง	ตัดทาง กลับเกลี้ยง ยามหล่น ผลเอย  หลีกต้นหล่นไกล ๚
(๓๔๔) ๏ ลูกยางอย่างลูกน้อย ไม่รักศักศรีกระกุน ครูสอนห่อนเหนคุน ปลื้นปลอกหลอกหลอนเพ้อ	ถ่อยสถุน เก่งก้อ คิดออก นอกเอย  เล่ต้นผลยาง

(๓๔๕) ๏ เยนชื่นรื่นร่มไม้ เปนป่ากฤศนาลง โกร๋นเกราะเผาะผุะผง กฤศนาว่าครืไสร้	ไพรรหง สลับไม้ ผุยล่อน กร่อนเอย  พุะไม้ใหญ่พยูง ๚
(๓๔๖) ๏ ขึ้นเนินเดินใกล้ชิด หอมรื่นชื่นนาสา สมมุดดุจดังทา ใครไม่ได้ให้น้ำ	กฤศนา สูดซ้ำ แป้งกแจะ และเอย  กุหลาบกุหล้อยน้อยใจ ๚
(๓๔๗) ๏ ซาดขะมิ่นสริ้นแม่เลี้ยง สารภีพ่อเคย บุญนากยากไร้เชย ถึงไม่เหลืองเรืองเหรื้อ	ลูกเอย ขัดเนื้อ เช่นกลิ่น ขมิ้นเอย  ร่ำง้อซอหญิง ๚
(๓๔๘) ๏ หนุ่มหนูรู้อบผ้า ดอกไม้ไส่ห่อสนอม ซาดแป้งแต่งตัวมอม ต่างฝูกลูกนอนได้	หาหอม แนบไว้ มีดอก ไม้เอย  นุ่มเนื้อเจือหอม ๚
(๓๔๙) ๏ อกเอยเคยขู้พลอด ตกเถื่อนเพื่อนกับเกรี่ยง ยามมีที่รักเคียง ยามยากบากเบือนหน้า	ฉอดเสียง รว้า ค่างค่าน ฉออนเอย  นึกน้องสยองแสยง ๚
(๓๕๐) ๏ ทางร่มลมรื่นเหรื้อย หอมสุกกรมยมโดย ผิละพวงร่วงกลิ่นโรย ตูมตาดกลาดหล่นใกล้	เชื่อยโชย ดอกไม้ รริกร่อน ว่อนเอย  เกลื่อนข้างทางเดิน ๚
(๓๕๑) ๏ ตวันเที่ยงเลี่ยงเลียบน้ำ ภบที่ศีลาลาน อยุดยั้งนั่งสำราญ ชื่นฉ่ำน้ำอ่อนอึ้ง	ลำธาร ฦกซึ้ง ร่มโศก ฉโงกเอย  อาบเหล้นเยนสบาย ๚
(๓๕๒) ๏ หนูหนุ่มทุ่มท่องน้ำ ฟุ้งฟาดสาดสายสนาน ลวดกวั่งชั่งบูเรบูราน เด็กอ่อนสอนเกรี่ยงลว้า	ลำลหาน สนุกบ้า เรียนหนุ่ม กระทุ่มเอย  ว่ายน้ำสำราน ๚
(๓๕๓) ๏ เกรี่ยงเลือกเชือกชิ่งช้า หนุ่มหนุ่มรุมไกวแสน เจรจาว่าถวายแหวน วันซาดพลาดโพล่งน้ำ	ช่วยแขวน สนุกล้ำ หวังเหาะ เคราะแฮ  สนั่นร้องซ้องเสียง ๚
(๓๕๔) ๏ น้ำใสไหลเลื่อนช้า กระกรับเกราะเราะเรียงริม ศรีศะตะกั่วพิม ปักเป่าเหล่าหลดไหล้	ปลากริม ร่มไม้ พาตพากมากเอย  แฉลบเลี้ยวเที่ยวสลอน ๚
(๓๕๕) ๏ แห่งตื่นพื้นกรวดแก้ว วาบวับจับพฤกษาพร้าว นิลบ้างหล่างเหลืองขาว ช้อนคื่นมึนมัวคล้ำ	แวววาว พร่างน้ำ เซียวแข่ง แดงเอย  เคลือบคล้ายสลายสลัว ๚
(๓๕๖) ๏ กลางน้ำคล่ำดอกไม้ เหล่าหนุ่มสุ่มว่ายคอย เด็จกลีบจีบเรือพลอย เกรี่ยงว่ายได้ลว้า	ไหลลอย แข่งคว้า เพลินเล่น เยนเอย  ว่ายไหม้ไคร่เปน ๚
(๓๕๗) ๏ ชุ่มชื่นขึ้นจากน้ำ ลว้าเกรี่ยงเลี้ยงอ้อยตาล เงาะป่าว่าหวายหวาน อิ่มชื่นรื่นเริงร้อง	สำราน มตาดมต้อง วางต่าง ต่างเอย  รับช้าลาธาร ๚
(๓๕๘) ๏ ตะวันบ่ายหายเลื่อยล้า ค่ามโป่งดงเหลกไหล ภบเตาเก่าก่อไฟ ตายแน่เเร่กินสริ้น	คลาไคล แล่งขมิ้น ผ้าพาด บาตแฮ ซากเนื้อเหลือของ ๚
(๓๕๙) ๏ สงสารท่านที่ม้วย กระดูกยังบังสกุน ย่ามบาตขาดเป็นจุน ตายเปล่าเจ้ากูบ้า	อวยบุญ เก็บผ้า จุดใส่ ไฟเอย บ่อรู้ครูสอน ๚
(๓๖๐) ๏ เหล็กไหลได้แต่บ้า ถูกแร่แม่สารแสดง หลอมถลุงพลุ่งเพลิงแรง ควันพิสฤทธสารร้อย	หาแสวง เหล็กคล้าย ราวรศ กรดเอย ร่ำไซ้ไสร้สูร ๚
(๓๖๑) ๏ เดินทางหว่างไม้ชัด ลมตกนกสนั่นเสียง ร่ายไม้ไต่มองเมียง เพรียกพลอดฉอดเสียงซ้อง	ลัดเฉลียง แซ่ซ้อง เหมือนจัก ทักเอย แว่จ้อซอแซ ๚
(๓๖๒) ๏ นกตะซาบคาบตขบเต้น บ้ารบุ่นขุนแผนโผน เหล่านกหกหิ้วโหน ไก่เถื่อนเกลื่อนไก่ฟ้า	เผ่นโจร ผ่านหน้า ห้อยไต่ ไม้แฮ ฟุบไม้ไซ้ขน ๚
(๓๖๓) ๏ คู่ล่าโห่โหรโร่โห้ร โภระโดกโหวกวิเวกโหวย ยามยินยิ่งดิ้นโดย เฆ้ากู่กู๋กู่ก้อง	โห่โหย แว่วซ้อง เดินหว่าง ทางเอย ไก่แก้วแจ้วเสียง ๚
(๓๖๔) ๏ แซ้งแซวแว่วแหว้วพลอด หวีดหว่อจ้อจับเคียง นึกเหมือนเพื่อนรักเรียง อายนกอกใจเศร้า	ฉอดเสียง คู่เคล้า ร่ำพลอด ฉอดเอย โศกสอื้นฝืนเดิน ๚
(๓๖๕) ๏ ผงกผงกนกอีแอ้น กวักเกว่าเหล่ากางเขน ตัวภู่จู่โจมเจน ขะมิ่นอ่อนนอนเเนบเคล้า	กระแวนกระเวน แขกเต้า กโจมจับ ทับแฮ คู่ป้อนสลอนเหลือง ๚
(๓๖๖) ๏ หนุ่มหนูดูขมิ้นอ่อน ใครช่วยทามาหนอ เหลืองอ่อนหล่อนลองซอ ขมิ้นที่ของน้องสิ้น	นอนคลอ นกขมิ้น ขมิ้นนก ขมิ้นเอย แซ่งฉอ้อนวอนซอ ๚
(๓๖๗) ๏ รวังไพรร่ายร้องกร่อ แอ้แอ่แอ้แอ๊อุลอ พญาลอล่อล้อคลอ กะหรอดกรอดกร๊อดกร๋อกร้อง	กร๋อกรอ เลียบร้อง เคล้าคู่ อยู่แฮ กะรอกเต้นเล่นกระเเต ๚
(๓๖๘) ๏ ต้อยตี๋วิศชิศ ตวิ๋ตตวิ๋ดติ๋ดเตียวเตียว ตามทักปักหน้าเจียว เด็กรักทักถามกต้อย	โฉบร้อง ก้องเกรียว เจี่ยวจ้อย เจ้าติ๋วิด กระจิ๋ดเอย กเตาะเต้นเผ่นหนี ๚
(๓๖๙) ๏ กต่ายตุ่นวุ่นวิ่งข้าง เด็กโดดโลดไล่เฉวียร ทักกระทอล่อเลี้ยวเวียร ล้มลุกคุกข่างหน้า	ทางเตียน ฉวัดคว้า วิ่งลัด สกัดแฮ นิ่วต้องย่องเดิน ๚
(๓๗๐) ๏ ตวันเยนเหนโขดตขุ้ม สูงสุดจุดกลีบเกลียว เสือกวางต่างกระเกริงเกรียว เดชะพระเจ้าคุ้ม	เซาเซียว เมฆคลุ้ม เกริ่นป่า มาแฮ คชร้ายควายเสือ ๚
(๓๗๑) ๏ ถึงถิ่นหินเงื้อมงอก หินหลักปักสองเสา ลอดเลี้ยวเหนี่ยวหน่วงเถา ลงภุปรุะน้ำพร้อย	กรอกเซา ซอกน้อย ลัดาช่วยด้วยแฮ พร่างคล้ายสายฝน ๚
(๓๗๒) ๏ พระเจดีที่ค่างถ้ำ สูงสักหกสอกประมาณ ปตูมีที่ช่องดาน ปูนเพชรเขตเซาล้อม	บุรำบุราน ลม่อมป้อม ดันปิด สนิดแฮ แล่งไว้ใบลาน ๚
(๓๗๓) ๏ หนูหนุ่มรุมเข้าผลัก ปิดห่องของท่านผู่ ต่างมองซ่องดานดู สมาบาปกราบกรานไหว้	ปักกตู ภิเศศไว้ แวววับ ลับแฮ หวังผึ้งจึ่งมา ๚
(๓๗๔) ๏ จัดแจงแต่งตั้งธูป เข้าตอกดอกไม้ราย สงพระประสุคนปราย กราบพระประนศน้อม	เทียรถวาย รอบล้อม ปรุงรศ สดเอย นั่งไต้ ไทรทอง ๚
(๓๗๔) ๏ จัดแจงแต่งตั้งธูป เข้าตอกดอกไม้ราย สงพระประสุคนปราย กราบพระประนศน้อม	เทียรถวาย รอบล้อม ปรุงรศ สดเอย นั่งไต้ ไทรทอง ๚
(๓๗๕) ๏ จุดเทียรเวียรสว่างเวิ้ง น้ำภุทลุศีลา ห้วงห้องปล่องคงคา ชื่นชุ่มภูมิภาคพื้น	เพิงผา ลั่นครื้น ขังเปี่ยม เปรี่ยมเอย ภิฦกหน้าอาไศรย ๚
(๓๗๖) ๏ หาถ้ำค่ำมืดไหม้ สงัดเงียบเยียบเยือกเยน ภบแท่นแผ่นผาเปน ที่อยู่ผู่ภิเศศไว้	ใคร่เหน หย่อมไม้ ปูนเพช สำเรจเอย ฉวากเวิ้งเพิงเซา
(๓๗๗) ๏ อาไสในเงื้อมฉโงก ที่แท่นแผ่นศีลา เทียรธูปบุพบูชา กราบพระอธิถานแล้ว	โกรกผา เลื่อมแก้ว เชิญช่วย ด้วยเอย ลูกน้อยพลอยนอน ๚
(๓๗๘) ๏ เกรี่ยงกวั่งทังลวดว้า ฟืนไส่ไฟโพลงแสง หุงเค่าเต่าต้มแกง นั่งเล่นเยนเยือกฟ้า	กล้าแขง สว่างหน้า กินเสจสำเรจแฮ พร่ำพร้อยฝอยฝน ๚
(๓๗๙) ๏ ลวดว่าป่าปู่เจ้า ที่อยู่หมู่ช้างโขลง เยนเช้าเหล่าช้างโยง มาปลอดยอดดีด้อม	เซาโพรง คล่ำล้อม ฝูงเที่ยว เกรียวแฮ ดอดเข้าเซาสบาย ๚
(๓๘๐) ๏ ใต้เหนือเสือช้างรอบ อยู่แต่นอกสอกเสา โกรกกรอกซอกแซกเรา สัตอื่นหมื่นแสนต้อง	ขอบเซา แซ่ซ้อง ทลุโตล่ง โว่งเอย เติ่งค้างข้างเซา ๚
(๓๘๑) ๏ เกรี่ยงลว้าป่าปู่เจ้า อยู่แต่นอกกรอกหวัว แสกเส้าเค่ามามัว เด็กใหญ่ไม่รู้ฉ้อง	เขากลัว ไว่ซ้อง มืดน่า ตาแฮ ฉวากโว้งโพรงเซา ๚
(๓๘๒) ๏ ตาลวดอวดอ้างเริ่ม โขลงไล่ไพล่ผลุนหนี เหนปล่องช่องแลกมี จึ่งปะพระเจดีได้	เดิมที เหนี่ยวไม้ มุดลอด ตลอดแฮ สลับต้นหนหลัง ๚
(๓๘๓) ๏ ฟังผร่ำตำเรื่องรู้ ศักสิทพิศฎานชาญ ตรวดน้ำร่ำอธิถาน ขอปะพระปรอดแก้	บูราน เชี่ยวแท้ เทพช่วย ด้วยเอย สดวกได้ใบลาน ๚
(๓๘๔) ๏ น้ำพึ่งครึ่งจอกตั้ง เชิญพระปรอดเสวย บุบผาบุชาเอย ซออ่านลานทองได้	สังเวย หว่างไม้ ช่วยชัก สลักแฮ ดุจข้าอาวร ๚
(๓๘๕) ๏ หนึ่งครูผู่ภิเศศส้าง เชิญช่วยอวยสวัดิหวัง ประโญดโปรดสัตสัง จึ่งจิตสิทธิแก่เกล้า	ปางหลัง ไว่เท้า สารวัดสวัดิเอย  กม่อมหมั้นกตันยู ๚
(๓๘๖) ๏ อัพิวาทราตนหนั้ง หวิดหวิดชิดเฉียดไฟ เทียรดับกลับจุดไฟ สธุสพระปรอดขรึ้ง	ตั้งใจ ฟอดผึ้ง ส่องขเม่นเหนแฮ จอกแก้วแพรววาว ๚
(๓๘๗) ๏ หญิบขึ้นลื่นหลุดเหล้ ไสเหน่งเปล่งปลอดเปลว ห่อนเหนเช่นองคเอว หญิบหลุดปลุดปลิ้นปล้อน	ปรอดเหลว ปลอบช้อน เล็ดฟ่ายคล้ายแฮ  เปล่าคล้ายหายสูร ๚
(๓๘๘) ๏ น้ำพึ่งครึ่งกระบอกตั้ง ฟอดฟอดปรอดกิน ควักขึ้นลื่นตกหิน หนุ่มห่อ....อยู่ซ้อง	หวังริน กบปล้อง หายเปล่า เล่าแฮ เปล่าคล้ายหายสูร ๚
(๓๘๙) ๏ เกรี่ยงลว้าผ้าขอดเข้า ใส่สลักหนักมือหมาย กลับลอดปลอดเปล่าดาย ลื่นหลุดสุดกลแก้	เปล่าหาย มั่นแท้ เดกกโดโครทเอย เปล่าคล้ายหายสูร ๚
(๓๙๐) ๏ หายลื่นคืนเข้ากบอก รุ่มร่ำน้ำพึ่งสูน ปรอดหายฝ่ายกองกูล เทียรท่อยพลอยหมดด้วย	ออกถูน ซิ่นม้วย ก่อกลับ ดับแฮ เด็กจ้องส่องแสวง ๚
(๓๙๑) ๏ ดึกสามยามสงัดครึ้ม เยนเยียบเงียบขอบเขา มืดคลุ้มพุ่มกระแบกกระเบา แวบวับลับแลเหลื้อม	งึมเงา โขดเงื้อม บังปิด มิดเอย ปรอดหร้อนว่อนเวียร ๚
(๓๙๒) ๏ เกือบรุ่งฝูงช้างแซ่ กรวดป่ามาเเกร๋นแกร๋น ฮูมฮูมอู่มอึงแสน คึกคึกทึกเสทือนสท้าน	แปร๋แปร๋น เกริ่นหย้าน สนั่นรอบ ขอบแฮ ถิ่นไม้ไพรพนม ๚
(๓๙๓) ๏ ต่างตื่นฟื้นสติตั้ง ครื้นครั่นลั่นผึงโผง เกรี่ยงเราเป่าหลอดโหวง ช้างสงัดบัดเดี๋ยวซ้อง	ฟังโขลง แผดร้อง โหว่งโว่ โร่แฮ แซ่เข้าเสาหิน ๚

(๓๙๔) ๏ อึกกทึกครึกครื้นนอก หักค่นต้นยูงยาง เหมือนรู้ว่าอยู่กลาง จนรุ่งฝูงช้างร้น	กรอกทาง ย่ำค้น กลีบช่อง ปล่องแฮ รุกร้องซ้องเสียง ๚
(๓๙๕) ๏ เกรี่ยงลว้าพาขึ้นฉโงก แลค่างล่างช้างฝูง กลิ่นใกล้ไล่โยกยูง เขย่งคึ้นยึ่นงวงเหญ้อ	โกรกสูง ฟูดฉเง้อ ยางค่นต้นแฮ ยุดไม้ไต่เขา ๚
(๓๙๖) ๏ ดูเล่นเหนสนุกหน้า ตรงกรอกซอกเสาเนิน ช้างยิ่งวิ่งพล่านเพลิน ช้างแล่นแปร๋นฮูมห้อม	ผาเผิน นั่งพร้อม พลอยคว่างช้างแฮ หืดฮื้ออื้ออึง ๚
(๓๙๗) ๏ หนุ่มหนุ่มรุมโห่ขว้าง มันขเม่นเหนคนโขยง ตามุ่งพลุ่งพลามโพลง ฮูมเค่าเสาหินไง้	ช้างโขลง เย่อไม้ พลั่งพลั่ง ปลั่งแฮ งัดง้างสล้างสลอน ๚
(๓๙๘) ๏ แลดูหมู่ช้างเถื่อน ลุยป่ามาผางโผง ยัดเยียดเสียดแซกโยง แหงนน่างาเงยซ้อง	เกลื่อนโขลง พวกพ้อง ยาวยืด มืดแฮ สลับสล้างค่างเขา ๚
(๓๙๙) ๏ ช้างบ้างาใหญ่เฟื้อย ทลวงทลึ่งถึงแทงเสา งากระเด่นเผ่นท้าวเทา บ้าเลือดเดือดดุนช้าง	เปลือยเปลา สวบง้าง แทงอีก ฉลีกเอย อื่นร้องซ้องเสียง ๚
(๔๐๐) ๏ เพลินดูหมู่ช้างคล่ำ เตี้ยค่อมปลอมแปลกฝูง ขุดขัดงัดยางยูง จนเที่ยงเสียงเซงแส้	ต่ำสุด เฟ่าฉแง้ ยับทับ สลับแฮ แสบท้องต้องถอย ๚
(๔๐๑) ๏ เกรี่ยงลว้าปลาเค่าน้ำ ติดย่ามตามทำนอง พรีกเกลือเมื่อขาดของ อร่อยอิ่มยิ้มแย้มได้	สำรอง น่าไม้ คิดคู่ หมูเอย เด็กน้อยพลอยเพลิน ๚
(๔๐๒) ๏ เลียบเดินเนินไม้รอบ รื่นร่มชมฉลูดเสลา มสังมทรางกร่างกรันเกรา เคี่ยมข่อยสร้อยฟ้าเฟื้อย	ขอบเขา สลับเลื้อย กรวยกระทุ่ม ฉอุ่มเอย เฟื่องฟุ้งจรุงรวย ๚
(๔๐๓) ๏ มไฟมเฟืองเหลืองอร่ามต้น แมงคุดลมุดษีดา บูราณท่านปลูกมา ไม้งอกซอกเหวห้วย	ผลพวา ดกด้วย มีพืด ยืดเอย ดอกห้อยย้อยไสว ๚
(๔๐๔) ๏ มตูมมตาดกลาศกลิ้งหล่น เดกใคร่ได้ไส่เรือ เหมือนปลูกลูกดอกเฝือ อยากอยู่ดูสนุกหน้า	ล้นเหลือ ร่ำค้า ฟุ้งตลบ อบเอย นั่งเหล้นเยนใจ ๚
(๔๐๕) ๏ เลียบรอบขอบเขตซ้ำ มาที่เจดีเหน น้ำภุประซ่านเซน ต่อนั่งหลังรับน้ำ	ย่ำเยน แห่งถ้ำ สาดปิด มิดแฮ ภุไว้ได้เหน ๚
(๔๐๖) ๏ อยากดูซูเปียกน้ำ มืดขเม่นเหนแวววาว ภุน้ำพร่ำพรมพราว ต่างต่างคางสั่นสท้าน	ตรำหนาว สว่างหว้าน หนาวสุด อยุดแฮ สทึกสท้อนถอนใจ ๚
(๔๐๗) ๏ หนาวน้ำซ้ำเปียกผ้า สุมใส่ไฟโพลงพลอย เพลิงแรงแฮ่งแล้วคอย พร้อมพรั่งทังเกรี่ยงลว้า	หน้าจ๋อย ผึ่งผ้า ขึงอื่น ผืนแฮ ไว่ตั้งสังเวย ๚
(๔๐๘) ๏ บุบผาสารพัดพร้อม บำบ่วงสรวงสังเวย ผลักดูปตุเผย แย้มช่องสองนิ้วได้	หอมรเหย สวัดิให้ ภอขเยื่อน เคลื่อนแฮ เด็กด้วยช่วยดุน ๚
(๔๐๙) ๏ ในห้องมองมืดกลุ้ม หอมรื่นชื่นกลิ่นจรร ผลักอีกกริกกลอนดัน ปตุกลับหับกึงก้อง	คลุ้มควัน จากห้อง ดุนผลัก หนักแฮ ปกับแหน้นแผ่นผนัง ๚
(๔๑๐) ๏ โยกคลอนห่อนจได้ รู้เท่าเจ้าบิดเบือน เยนย่ำค่ำคิดเฟือน ไกลถิ่นสริ้นเทียรไต้	ไหวสเทือน บ่อให้ ไฟไส่ ไว้แฮ ต่างต้องกองเพลิง ๚
(๔๑๑) ๏ เหมือนรู้ครูเถ้าเล่า ถ้ำที่เจดีเปน เบิกสลักผลักกระดอนกระเดน หมดเลี่ยนเทียรน้ำผึ้ง	เราเหน ป่าซึ้ง กระดากกลับ หับแฮ ผักส้าปลายำ ๚
(๔๑๒) ๏ คิดกลับหลับอ่อนสอื้น กรีดกริ่งหริ่งเรไร แจ้วแจ้วแว่วเสียงไส เรื่อยเรื่อยเฉื่อยเสียงซ้อง	ตื้นใจ เรื่อยร้อง ซอรับ ขับเอย เสนาะน้ำคำครวน ๚
(๔๑๓) ๏ เสียวทราบวาบสว่างเวิ้ง เพียงพระโรงโถงฝา สี่นางค่างเคียงพญา ไว้จุกลูกเล็กจ้าว	เผิงผา เฟ่าท้าว ยอดยิ่ง หญิงเอย แจ่มหน้าสง่างาม ๚
(๔๑๔) ๏ ท้าทับจับปี่จ้อง พร้อมพรั่งนั่งเรียงรอ กระษัตรหัฐจบขอ ยินชื่อฦาเลื่องถ้อย	ลองซอ เรียบร้อย คำขับ สดับแฮ เทพท้าวกล่าวยอ ๚
(๔๑๕) ๏ จำรับขับกล่อมท้าว ชมพระศะศริทร ดาวประดับกับจรรจร เพียงราชนาฎนวลหน้า	กล่าวกลอน ถ่องฟ้า แจ่มเมฆ วิเวกเอย นอบน้อมล้อมสลอน ๚
(๔๑๖) ๏ ท้าวชอบตอบเหล้าเรื่อง ปราสาทราชวังสถาน เขารอบขอบปรากาล เปนเถื่อนเกลื่อนโขลงช้าง	เบื้องบุราณ ท่านส้าง เกิดห่า มาแฮ ช่วยเฝ้าเข้าของ ๚
(๔๑๗) ๏ เจดีที่อยู่ห้อง ปรอดเร็จเพชปูนปสม สำหรับกับถั่วนม ของลูกจุกจได้	ทองพทม ใส่ไว้ เนื้อแผด แปดแฮ เกิดสร้างปรางทอง ๚
(๔๑๘) ๏ ใช่ยาอายุร้อย ทั่วล่าหาห่อนมี ปรอดฟอดรัศมี ใช่พระปรอดแพร้ว	แสนปี แม่นแล้ว เสมอเม็จเพชเอย พระไหว้ใช่การ ๚
(๔๑๙) ๏ หนึ่งคว่างช้างเจ้าป่า โป่งป่ามาคอยเขน สมเคราะเพราะเหตุเหน นอนหลับทับที่แถ้น	งากระเดน เคียดแค้น ให้สวัดิ กษัตรเอย ท่านอ้างทางบุญ ๚
(๔๒๐) ๏ ห้ามอย่าหาปรอดแหร้ สืบทร่างทางบุญเบือน มายืนหมื่นปีเฟื่อน อย่าอยู่จู่หนีช้าง	แชเชือน แบ่งบ้าง ฝ่ายว่า บ้าแฮ ช่วยให้ไปดี ๚
(๔๒๑) ๏ ปลาดหลากฝากบุตรไว้ กลอนกล่าวท้าวลัศเตียน ลูกวานอ่านรามเกียร ช้างไล่ได้พาพ้น	ให้เรียน แต่ต้น เกิดยุกสนุกแฮ พูดอ้อนวอนวาน ๚
(๔๒๒) ๏ สว่างตื่นขึ้นเก้าค่ำ จาฤกเรื่องเมืองสุพรรณ เคลิ้มเหนเช่นไฝ่ฝัน ลูกเล็กเด็กจได้	สำคัน ผูกไว้ ฟังเจ้า เล่าเอย สดับห้ามสามสถาน ๚
(๔๒๓) ๏ เลยลาป่าปู่เจ้า ออกจากปากปล่องหมาย เหนเกลื่อนเถื่อนพังพลาย ล้อมรอบขอบเซาข้าง	เช้าสาย มุ่งช้าง พล่านสกัด อัดเอย เขดเข้าเสาหิน ๚
(๔๒๔) ๏ ใจหายหมายดุจเจ้า โป่งป่ามาสกัดกัน โห่ขับกลับกลุ่มถลัน อยู่จค่ำจำแก้	เข้าฝัน เก่งแท้ ทลวงไล่ ใกล้แฮ ก่อให้ไฟโพลง ๚
(๔๒๕) ๏ เกรี่ยงลว้ากล้าไล่ช้าง คบแกว่งแสงเพลิงโพลง ช้างตื่นครื้นเครงโยง เซงแซ่แปร๋แปร๋นซ้อง	กลางโขลง พล่านร้อง เหยียดป่า ล่าแฮ สนั่นหน้าป่าเปิง ๚
(๔๒๖) ๏ ฮูมฮูมอูมอื้ออึก ป่าแหลกแตกผางโผง ฝุ่นฟุ้งพลุ่งควันโขมง สเทือนสทึกกึกก้อง	กทึกโขลง แผดร้อง มืดล่าฟ้าแฮ เกือบเถี้ยงเสียงอึง ๚
(๔๒๗) ๏ เหนเงียบเลียบเลี้ยวออก งาหักดักเดินขวาง ไม้ไล่ก่ายกีดกาง เหนจะไปไม่พ้น	กรอกทาง ไขว่ค้น เกะกะ ผงะแฮ ผ่อนเข้าเสาหิน ๚
(๔๒๘) ๏ บัดเดี๋ยวเกรียวตรวดแส้ ขวักไขว่ไปมาเเทน ฬ้อเล่นเช่นผัดแพน มันไล่ไพล่ผลุนเลี้ยว	แกร๋แกร๋น ท่องเถี้ยว พวกเดก เลกเอย ลอดเข้าเสาหิน ๚
(๔๒๙) ๏ จุดไฟไล่แล้วค่อย เพลิงดับกลับเวียรรไว หลอดเป่าเท่าไรไร ดุจว่าฆ่าศึกห้อม	ถอยไป แวดล้อม ไม่ว่าง ช้างเอย ฮุ่มไว้ใจหาย ๚
(๔๓๐) ๏ กรี่ยงลว้าหน้าไม้ส่อง ยิงแสกแปรกหน้าปั่ง งาหักปักขมับฉมัง ฝูงเถื่อนเพื่อนพยุงซ้อง	ย่องบัง ป่วนร้อง หมุนป่วน ซวนแฮ แซกแซ่แปร๋แปร๋น ๚
(๔๓๑) ๏ ยางน่องต้องช้างคลั่งปดัง เพื่อนหน่วงงวงประคองเคียง ต่างห่างต่างมุ่งเมียง เหลือจลี้หนีได้	เสียง เค่าไม้ ฉม้ายม่าย หมายแฮ เด้กน้อยหง่อยเหงา ๚
(๔๓๒) ๏ เกรี่ยงลว้าว่าไวเจ้า ช่วยขู่หมู่ช้างโขลง ไปถึงจึ่งรำโรง จวนค่ำร่ำว่าแล?้ว	เขาโพรง คลาศแคล้ว รินเล่าเจ้าเอย หลอดเร้าเป่าถวาย ๚
(๔๓๓) ๏ บัดเจ้าเข้าหนุ่มหนั้ง ลุกคึ่นยืนโซเซ ยุดมือฮื่อหันเห เหนผิดคิดขันจ้าน	สังบุเร ซั่นสท้าน ฮืดฮัด สบัดแฮ จับไข้ใช่เชิง ๚
(๔๓๔) ๏ รู้ที่ผีวิ่งเข้า มาแต่ไหนไขความ พลิกผลักซักถึงสาม ไอ้ลว้าฆ่าช้าง	เดาถาม บอกบ้าง หนตคอกออกแฮ ฉุดไว้ใช้แทน ๚
(๔๓๕) ๏ ลวดลว้าว่าไห้ช่วย สังบุเรเซเลย แก้ไขไม่ฟื้นเลย จนค่ำจำจนแท้	ด้วยเอย สลบแหน้ ฉุนคิด ผิดแฮ ทุกท้อรย่อแสยง ๚
(๔๓๖) ๏ หวังยุดพุทธิเจ้าพระ โปรดปราบราพรางควาน เดชะพระกุศลชาน เคลิ้มเช่นเหนพระพร้อม	ชนะมาร ไขว่ล้อม เชินช่วย ด้วยเอย สพรั่งคล้ายหลายหน ๚
(๔๓๗) ๏ เกรี่ยงจามสามฉาดฟื้น หัววร่องององัน สองเท่าเค่าถามผัน พยักน่าว่าเมื่อซ้ำ	ยืนหัน ง่วงง้ำ ผินขีกอีกแฮ ขับน้อยคอยฟัง ๚
(๔๓๘) ๏ สังบุเรเซซุดหนั้ง ถามว่าตามันวาว หวัวจุกลูกเลกขาว ว่าพ่อขอบบุญจ้าง	ยังหาว วิ่งคว้าง เขาช่วย ด้วยแฮ จให้ไปตาม ๚
(๔๓๙) ๏ เหมือนฝันขันน้ำตรวจ พ้นทุกศุกขีศุกขี โขมดโขลงโป่งป่าผี อย่าหน่วงหวงห้ามช้า	สวดสัภี คึ่นฟ้า ผาศุข สนุกเอย ช่วยสร้างทางกุศล ๚
(๔๔๐) ๏ แว่วเสียงเพียงรนาดฆ้อง จวนค่ำซ้ำวังเวง ฤาเจ้าเฟ่าฟังเพลง แนะหนุ่มรุมร้องไหว้	หนองเหนง หว่างไม้ พลอยบ่วง สวงเอย สวัดิเจ้าเขาเขิน ๚
(๔๔๑) ๏ ขับข้อยอยศท้าว สิงสู่อยู่สิงขร พร้อมภักอักษรสมร ขับกล่อมน้อมแนบเฝ้า	กล่าวกลอน ห่อนเศร้า เสมอกษัตร สวัดิเอย ฟุบเฟี้ยมเสงี่ยมงาม ๚
(๔๔๒) ๏ สองข้อยอยศหญิ้ง เสวยสุขทุกภุทันดร ไม้งอกออกอรชร ชุ่มชื้นพื้นพฤกสล้าง	สิงขร ห่อนร้าง ฉัดสพรั่ง บังเอย สลับล้อมพร้อมไสว ๚
(๔๔๓) ๏ สามข้อยอยศไม้ ชื่นชุ่มภุมิภากสถาน ผลดอกออกอวยทาน แขนงหน่อกอกาบสล้าง	ไพรศาร เถื่อนกว้าง อุทิศทั่ว ตัวเอย เลิศลำจำเริญ ๚
(๔๔๔) ๏ สี่ข้อยอยศสริ้น เทพทุกรุกขโรงศาร เชิญอยู่สู่สำราน กั่นโป่งโหงห่าช้าง	ถิ่นถาน ท่านส้าง วานช่วย ด้วยเอย ช่วยให้ไปสบาย ๚
(๔๔๕) ๏ อยุดขับตรับเกรียบไม้ เหนเยียบเงียบสงัดวง รอนรอนอ่อนอัศดง แล่งล่าป่าเหนือไต้	ไพรหง หว่างไม้ แดดดับ พยับเอย เงียบสริ้นถิ่นสถาน ๚
(๔๔๖) ๏ เกรี่ยงเหนเปนเด็กน้อย ไว้จุกลูกจ้าวจำ วู้วู้กู่สมคำ ออกจากปากดงได้	คอยนำ จุดไต้ คิดเช่น เหนแฮ ดุ่มด้อมด่อมเดิน ๚
(๔๔๗) ๏ ตามลว้าพาอ้อมออก มืดขเม่นเหนรางราง ไม้ล่ายถ่ายกิดขวางขวาง เด้กดอดลอดลัดเลี้ยว	นอกทาง รกเรี้ยว ขวันพี่ หนีเอย ล่วงหน้ากล้าหาน ๚
(๔๔๘) ๏ ออกเลมาะเหยาะเหย่าอย้อง ตาเฟ่าดูหูฟัง เคลิ้มเหมือนเพื่อนหน้าหลัง ยามหนึ่งถึงดงสล้าง	มองรวัง ฝ่ายช้าง เลื่อมสว่าง ทางเอย แหล่งไม้ใหญ่สูง ๚
(๔๔๙) ๏ เกรี่ยงลว้าว่าพ้นทุ่ง ตามไล่ไส่เพลิงโพลง รั้งรอก่อไฟโขมง พ้นเถื่อนเดือนขึ้นด้วย	ฝูงโขลง พลอกม้วย มึนเมื่อย เหนื่อยเอย สดวกได้ไคลคลา ๚
(๔๕๐) ๏ แปร๋นแปร๋แหวแว่วช้าง เหนเหตุเดชบุญบัง เกรี่ยงหน้าลว้ารวัง ร่มรื่นพื้นกรวดแก้ว	ข้างหลัง บาปแคล้ว หลังพลอด ฉอดเอย กจ่างพร้อยพรอยพราย ๚
(๔๕๑) ๏ พร่ำพร่ำน้ำค้างพร่าง ผอยเผาะเหยาะเยนใจ แน่นิ่งกิ่งก้านใบ ด้าวเคลื่อนเดือนบ่ายคล้อย	กลางไพร แจ่มพร้อย บ่อดิกริกเอย เคลือบคลุ้มพุ่มพง ๚
(๔๕๒) ๏ เดือนเอยเคยคู่เเก้ว เกือบตกอกอาทวา โปรดด้วยช่วยรอรา อย่าเลื่อนเคลื่อนคล้อยแคล้ว	แววตา ว่างแล้ว รถสว่าง ทางเอย คลาดข้าอาไลย ๚
(๔๕๓) ๏ เอยดูหนูหนุ่มน้อย เกรี่ยงเลือกเผือกมันเผา เลี้ยวลงโป่งป่ากระเบา เสือคุ่มดุ่มเดินใกล้	หง่อยเหงา ผ่าให้ บึงสนัด สกัดแฮ กลอกหน้าตาวาว ๚
(๔๕๔) ๏ เด็กเหนเปนหิ่งห้อย มืดหน้าตาเสือสอง กวั่งเกรี่ยงเควี่ยงพยักฆ์ผยอง กรวบกราบสาบสูนแล้ว	คอยมอง สว่างแก้ว พยศฮืด มืดแฮ หลอดโหร้โห่เสือ ๚
(๔๕๕) ๏ บูราณท่านนเทียบแท้ มืดค่ำคลำศีศะเสือ ซึ้งซึกพฤกษครุมเครือ ย่องย่ำคลำเสือคล้าย	แน่เหลือ สุดราย ครึมทั่ว มัวเอย ท่านอ้างปางหลัง ๚
(๔๕๖) ๏ เกรี่ยงลว้าบ่าแบกอุ้ม ถ้าผูกลูกเลกสพาย งุมหงุดดุจดังควาย ไก่เถื่อนเตือนขันก้อง	หนุ่มสบาย ผากคล้อง ความรัก หนักเอย กิ่งไม้ใสเสียง ๚
(๔๕๗) ๏ เที่ยวสนุกทุกสนัดแท้ เร่ร่อนนอนป่าเขา หลงเลี้ยวเที่ยวเดินเดา หาพระปรอดได้	แต่เรา เค่าไม้ ดึกดื่น สอื้นเอย เดือนร้อนอ่อนหู ๚
(๔๕๘) ๏ เช้าตรู่พรูพร้อยพร่าง หวานฉ่ำน้ำทศกอน ขูดได้ไส่กระบอกคอน เปลี่ยวอกตกยากไร้	ทางจร เกาะไม้ ค่อยชื่น ขึ้นเเฮ ร่อนเหร้รเหรหน ๚
(๔๕๙) ๏ วันครึ่งถึงไร่ลว้า ลากวั่งสังบุเรเคย ลงสองพี่น้องสังเวย รุ่งเรื่อเรือล่องแหล้น	ลาเลย เขดแคว้น สวัดิว่า ลาพ่อ ทลุถลึ้งถึงสนาม ๚
(๔๖๐) ๏ โคลงแทนแผนที่ข้าง เที่ยวเล่นเปนสำคัน ไร้นาป่าปลายจรร เขาท่ำลำธารถุ้ง	ทางสุพรรณ เขดคุ้ง ทประเทศ ทุเรศเอย ถิ่นลว้าป่าโขลง ๚
(๔๖๑) ๏ หวังไว้ให้ลูกเต้า รู้เรื่องเปลืองป่วยการ อายุวันชนะขนาน แร่ปรอดยอดยากข้อน	เหล่าหลาน เกิดร้อง นี้พ่อ ขอเอย คิดไว้ให้จำ ๚
(๔๖๒) ๏ โคลงไว้ใช้ชื่ออ้าง นากคปริพันตาม สรล้วนส่วนอักษรสยาม ซ้อนดอกบอกบ่อเว้น	ต่างนาม กบเต้น สกัดแคร่ แม่นา ว่าไว้ให้ฟัง ๚

 

เ
ก
ริ่
น
นำ
บ
ท
๘

เราจะได้รู้ถึงความเป็นมาของนิราศสุพรรณของสุนทรภู่
หากขาดตกบกพร่อกแต่ประการใด ทางเราขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วยคะ

★ten tativo