Lat.

ภาษาละติน (อังกฤษ: Latin - ลาติน) เป็นภาษาโบราณในภาษากลุ่มอินโด-ยูโรเปียนต้นกำเนิดในเขตบริเวณโรม และได้ชื่อว่าเป็นภาษาทางการในการสื่อสารของจักรวรรดิโรมัน ภาษาละตินในปัจจุบัน มีผู้ใช้น้อยมากจนถูกนับว่าเกือบเป็นภาษาสูญพันธุ์ อย่างไรก็ตามอักษรละติน (ที่พัฒนามาจากอักษรกรีก) ยังคงมีใช้ในหลายภาษา และเป็นอักษรที่ใช้มากที่สุดในโลก

คำหลาย ๆ คำที่ใช้ในสาขาวิทยาศาสตร์และการแพทย์ เป็นคำศัพท์ภาษาละตินหรือสร้างจากภาษาละติน. ภาษาอื่น ๆ อีกหลายภาษาที่ใช้ในปัจจุบัน พัฒนามาจากภาษาละติน ซึ่งจะเรียกกลุ่มภาษาเหล่านี้ว่า ภาษากลุ่มโรมานซ์ ภาษาที่อยู่ในกลุ่มภาษาโรมานซ์ที่สำคัญได้แก่ ภาษาฝรั่งเศส ภาษาโรมาเนีย ภาษาอิตาลีภาษาโปรตุเกส และภาษาสเปน ภาษาส่วนใหญ่ในภาษากลุ่มอินโด-ยูโรเปียนก็มีความสัมพันธ์บางอย่างกับภาษาละติน

วิธีการใช้เทคนิค

เทคนิคที่จะกล่าวถึงดังต่อไปนี้เป็นวิธีการจดจำตารางการผันคำนามแบบที่ 1 และแบบที่ 2 ทั้งนี้ หากนักเรียนเลือกใช้เทคนิคของตัวเองแทนเทคนิคที่กล่าวถึงนี้ ขอให้นักเรียนอ่านข้ามบทนี้ไปได้เลย

ลำดับของการใช้เทคนิคจะแบ่งออกเป็นสามขั้นตอน ได้แก่

1. การจำตารางการผันคำนาม: นักเรียนควรจดจำตารางการผันคำนามทั้งแบบที่ 1 และแบบที่ 2 ให้ขึ้นใจเสียก่อน
2. การหาโครงสร้างประโยค: เมื่อจดจำตารางการผันได้แล้ว นักเรียนสามารถใช้เทคนิคนี้หาโครงสร้างประโยคได้อย่างรวดเร็ว
3. การสร้างประโยคด้วยแม่แบบ: เมื่อนักเรียนสามารถหาโครงสร้างประโยคได้แล้ว นักเรียนสามารถใช้เทคนิคนี้สร้างประโยคโดยอาศัยแม่แบบในความทรงจำได้อย่าง รวดเร็ว

 เทคนิคการจำตารางการผันคำนาม

คำถามที่ถูกถามบ่อยที่สุดในหมู่นักเรียนภาษาละติน ก็คือ มีวิธีจดจำตารางการผันคำนามเหล่านี้ได้อย่างรวดเร็วบ้างหรือเปล่า เทคนิคสำคัญของการจดจำตารางผันคำนามอยู่ที่ลำดับของการจดจำการผันของแต่ละ การก

1. การสังเกตเพศของคำนาม ถ้าสังเกตจากการกประธาน
   • เพศหญิง ลงท้ายด้วย -a ผันแบบที่ 1
   • เพศชาย ลงท้ายด้วย -us ผันแบบที่ 2
   • เพศกลาง ลงท้ายด้วย -um ผันแบบที่ 2
2. เริ่มจดจำจากการผันของการกประธานก่อน ผันจากเอกพจน์ไปเป็นพหูพจน์ทำอย่างไร (เหตุผล: เพื่อให้นำประธานไปผูกกับกริยาให้เป็นประโยคได้)
   • เพศหญิง: จาก -a ไปเป็น -ae
   • เพศชาย: จาก -us ไปเป็น -ī
   • เพศกลาง: จาก -um ไปเป็น -ī
3. ต่อด้วยการผันของการกกรรมตรง (เหตุผล: เพื่อให้สามารถนำประธานกับกรรมมาผูกประโยคได้ จะได้จำได้ง่ายขึ้น)
   • เพศหญิง: เดิม -a เปลี่ยนเป็นกรรมตรง ลงเสียง m -am ไปเป็น -ās
   • เพศชาย: เดิม -us เปลี่ยนเป็นกรรมตรง ลงเสียง m -um ไปเป็น -ōs
   • เพศกลาง: เดิม -um เปลี่ยนเป็นกรรมตรง ลงเสียง m อยู่แล้ว -um ไปเป็น -a
4. ต่อด้วยการผันของการกเจ้าของ (เหตุผล: เริ่มนำส่วนขยายของคำนามมาใช้)
   • เพศหญิง: เดิม -a เปลี่ยนเป็นเจ้าของ ผันแบบที่ 1 -ae ไปเป็น -ārum
   • เพศชาย: เดิม -us เปลี่ยนเป็นเจ้าของ ผันแบบที่ 2 -ī ไปเป็น -ōrum
   • เพศกลาง: เดิม -um เปลี่ยนเป็นเจ้าของ ผันแบบที่ 2 -ī ไปเป็น -ōrum
5. ต่อด้วยการผันของการกกรรมรอง (เหตุผล: เริ่มนำกรรมรองมาใช้กับกริยาทวิกรรม)
   • เพศหญิง: เดิม -a เปลี่ยนเป็นกรรมรอง -ae ไปเป็น -īs
   • เพศชาย: เดิม -us เปลี่ยนเป็นกรรมรอง -ō ไปเป็น -īs
   • เพศกลาง: เดิม -um เปลี่ยนเป็นกรรมรอง -ō ไปเป็น -īs
6. สุดท้าย การผันของการกที่มา (เหตุผล: เริ่มนำที่มามาใช้กับบุพบท)
   • เพศหญิง: เดิม -a เปลี่ยนเป็นที่มา -ā ไปเป็น -īs
   • เพศชาย: เดิม -us เปลี่ยนเป็นที่มา -ō ไปเป็น -īs
   • เพศกลาง: เดิม -um เปลี่ยนเป็นที่มา -ō ไปเป็น -īs
7. ส่วนการกอุทาน จะเหมือนกับการกประธาน ยกเว้นรูปเอกพจน์ของเพศชาย จะลงท้ายด้วย -e แทน

เทคนิคการหาโครงสร้างประโยค

คำถามต่อมาที่นักเรียนภาษาละตินมักจะถามกัน ก็คือ ถ้ามีประโยคภาษาละตินยาวๆ มา จะหาโครงสร้างของมันอย่างไร เทคนิคอยู่ที่การมองหาวิภัตติของคำนามในตำแหน่งที่ถูกต้อง

1. หากริยาให้เจอก่อน เอากริยาเป็นแกนกลางของประโยค
2. เอาอุทานออกไปก่อน อุทานมักจะมีจุลภาคคร่อมไว้ แต่ถ้าหากไม่มีจุลภาคคร่อม ให้ทำขั้นตอนต่อไปก่อน แล้วค่อยกลับมาหาอุทานทีหลัง
3. มองหาประธาน ประธานจะอยู่ในรูปการกประธาน ลงท้ายด้วยวิภัตติ -a, -ae ของเพศหญิง; -us, -ī ของเพศชาย; -um, -ī ของเพศกลาง
4. ถ้าหากเจอประธานสองตัว ให้สันนิษฐานว่า ประธานตัวที่สองที่อยู่ด้านขวาของประธานตัวที่หนึ่งมักจะเป็นอุทาน
5. มองหากรรมตรง กรรมตรงจะอยู่ในรูปการกกรรมตรง ซึ่งมักอยู่ติดกับกริยา ลงท้ายด้วยวิภัตติ -am, -ās ของเพศหญิง; -um, -ōs ของเพศชาย; -um, -a ของเพศกลาง
6. มองหากรรมรอง กรรมรองจะอยู่ในรูปการกกรรมรอง ซึ่งมักอยู่ทางซ้ายมือของกรรมตรง ลงท้ายด้วยวิภัตติ -ae, -īs ของเพศหญิง; -ō, -īs ของเพศชายและเพศกลาง
7. มองหาบุพบทวลีขยายกริยา ซึ่งมักอยู่ระหว่างกรรมตรงกับกริยา หาบุพบทและส่วนเติมเต็มของบุพบทให้เจอ ส่วนเติมเต็มของบุพบทจะอยู่ในรูปการกที่มา ลงท้ายด้วยวิภัตติ -ā, -īs ของเพศหญิง; -ō, -īs ของเพศชายและเพศกลาง
8. ภายในนามวลีที่แบ่งเป็นก้อนไว้แล้ว มองหาเจ้าของของคำนาม ซึ่งมักอยู่ทางขวามือของคำนาม และอยู่ในรูปการกเจ้าของ ลงท้ายด้วยวิภัตติ -ae, -ārum ของเพศหญิง; -ī, -ōrum ของเพศชายและเพศกลาง

 เทคนิคการสร้างประโยคด้วยแม่แบบ

สูตรการสร้างประโยคด้วยแม่แบบจะมีดังนี้

1. เริ่มจากใส่ประธานก่อน หญิง -a, -ae; ชาย -us, -ī; กลาง -um, -ī
2. ถ้าในระหว่างที่เติมนามวลีลงในส่วนต่างๆ ต้องการระบุเจ้าของ ให้เติมเจ้าของต่อท้ายคำนาม ผันด้วย หญิง -ae, -ārum; ชาย -ī, -ōrum; กลาง -ī, -ōrum
3. ถ้ามีอุทานก็ใส่อุทาน ผันเหมือนประธาน แต่เพศชาย เอกพจน์ ให้ผันด้วย -e แทน
4. ใส่กรรมรอง หญิง -ae, -īs; ชาย -ō, -īs; กลาง -ō, -īs
5. ใส่กรรมตรง หญิง -am, -ās; ชาย -um, -ōs; กลาง -um, -a
6. ถ้ามีบุพบทวลีก็ใส่บุพบทวลี ผันส่วนเติมเต็มด้วย หญิง -ā, -īs; ชาย -ō, -īs; กลาง -ō, -īs
7. เติมกริยาที่ท้ายสุด

โดยสรุปแล้ว รูปแบบประโยคพื้นฐานจะเป็นดังนี้ ขอให้นักเรียนจำสูตรนี้ไปใช้ได้เลย

ถ้ามีการระบุเจ้าของภายในนามวลี ให้ใช้รูปแบบนี้

หลังจากได้เติมส่วนต่างๆ ลงในช่องแล้ว นักเรียนสามารถเลือกเน้นส่วนสำคัญของประโยคได้ โดยการสลับตำแหน่งตามความสำคัญได้