เรื่องรอบ ๆ ตัวแบบนี้ "คุณรู้หรือไม่"

ลำดับตอนที่ #200 : รู้หรือไม่ "แต่ก่อนคนเราใช้อะไรโกนหนวดกัน"

   เรามักจะคิดว่ามนุษย์ยุคหินไว้หนวดเครารุ่มร่าม  แต่แท้ที่จริงแล้วมนุษย์โกนหนวดเครามามากกว่า ๒๐,๐๐๐ ปีแล้ว  ภาพวาดในถ้ำแสดงให้เห็นว่ามนุษย์ถ้ำมีทั้งที่ไว้หนวดเคราและไม่ไว้หนวดเครา  โดยมนุษย์ยุคแรก ๆ  ใช้เปลือกหอยที่ลับจนแหลมคมเป็นที่โกนหนวด  ต่อมาในยุคโลหะจึงเริ่มมีการประดิษฐ์ที่โกนหนวดจากโลหะต่าง ๆ

          ความนิยมในการโกนหนวดเคราขึ้นอยู่กับค่านิยมของสังคมแต่ละแห่ง  อียิปต์โบราณเชื่อว่าใบหน้าที่เกลี้ยงเกลาปราศจากหนวดเคราแสดงถึงสถานภาพที่สูงในสังคม  ในขณะที่ชาวโรมันเห็นว่าการโกนหนวดเคราดูเป็นผู้หญิงจนเกินไป  แต่ชาวโรมันนิยมโกนหนวดเคราในสนามรบ  เพราะเชื่อว่าการไว้หนวดเคราทำให้เสียเปรียบในการต่อสู้ตัวต่อตัว

          เป็นเวลาหลายศตวรรษทีเดียวที่มนุษย์ต้องใช้ความพยายามหัดใช้มีดโกนไม่ให้บาดตัวเอง  มีนักประดิษฐ์หลายคนพยายามประดิษฐ์มีดโกนที่ปลอดภัยในการใช้  นักประดิษฐ์คนสำคัญคือ  นายชอง  จาร์ค เปอร์เรต์  ชาวฝรั่งเศส  เขาได้นำแผ่นโลหะมาประกบใบมีดโกน  เพื่อป้องกันไม่ให้ใบมีดโกนบาดผิวหน้าขณะโกนหนวด  มีดโกนชนิดใหม่นี้ได้รับการปรับปรุงพัฒนาขึ้นเรื่อย ๆ  แต่ผู้ใช้ก็ยังคงต้องลับใบมีดโกนอยู่เป็นประจำ

          การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญที่สุดในประวัติศาสตร์ของใบมีดโกนเกิดขึ้นจากฝีมีอของเซลล์แมนชาวอเมริกันชื่อ คิง ยิลเล่ตต์ ยิลเล่ตต์มีความใฝ่ฝันส่วนตัวว่าจะต้องสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์อย่างใดอย่างหนึ่งที่จะเปลี่ยนแปลงชีวิตของมนุษย์ได้  ยิลเล่ตต์ได้รับคำแนะนำจากเพื่อนคนหนึ่งว่า เขาควรจะประดิษฐ์อุปกรณ์ที่ใช้หนเดียวแล้วทิ้ง  ดังนั้นเขาจึงใช้เวลาปีหนึ่งเต็ม ๆ  ในการคิดว่า  เขาควรจะประดิษฐ์อุปกรณ์อะไร  โดยเขาพยายามนึกชื่ออุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ใช้ในชีวิตประจำวันตามตัวอักษรเลยทีเดียว

          ยิลเล่ตต์เพิ่งมาได้ความคิดว่าอุปกรณ์ที่เขากำลังหาอยู่คือมีดโกนในขณะที่เขากำลังโกนหนวดอยู่ แม้ว่าความคิดเกี่ยวกับใบมีดโกนที่ใช้หนเดียวแล้วทิ้งเพื่อเปลี่ยนใหม่อาจจะฟังดูง่าย ๆ  แต่เทคโนโลยีในการทำใบมีดโกนที่บางขนาดแผ่นกระดาษ และมีราคาไม่แพงนั้นกลับดูจะเป็นไปไมได้เลย  ยิลเล่ตต์ต้องใช้เวลา ๖ ปีกว่าจะสามารถหานักประดิษฐ์มาร่วมคิดวิธีทำใบมีดโกนจนเป็นผลสำเร็จในปี ๑๙๐๓

          ความสำเร็จของมีดโกนยิลเล่ตต์นั้นอาจจะมากกว่าที่ยิลเล่ตต์เองคาดไว้  โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๑ ทหารอเมริกันได้นำใบมีดโกนยิลเล่ตต์ไปเผยแพร่จนเป็นที่รู้จักกันในบรรดาทหารชาติต่าง ๆ ที่มาร่วมรบ ทำให้หลังสงครามความต้องการมีดโกนยิลเล่ตต์มาจากทั่วโลก ความใฝ่ฝันของยิลเล่ตต์ที่จะเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตมนุษย์ได้กลายเป็นความจริงขึ้นมาจริง ๆ

          ในปี ๑๙๓๑ มีดโกนยิลเล่ตต์เพิ่งจะถูกท้าทายจากมีดโกนชนิดใหม่เอี่ยม  คือมีดโกนไฟฟ้า  จาคอบ  ชิค  ทหารอเมริกันผู้หนึ่งในสงครามโลกครั้งที่ ๑ เห็นว่ามีดโกนยิลเล่ตต์มีจุดอ่อน  คือ  ต้องใช้น้ำ สบู่ หรือครีมโกนหนวด  ซึ่งหาได้ไม่ง่ายนักในบางสถานการณ์  เช่น  ยามสงครามดังนั้นเมื่อสงครามยุติลง ชิคจึงพยายามประดิษฐ์มีดโกนแห้งที่ทำงานด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า  มอเตอร์ไฟฟ้าในขณะนั้นมีขนาดใหญ่มากไม่สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับมีดโกนได้โดยสะดวก ชิคต้องใช้เวลาถึง ๕ ปีในการประดิษฐ์มอเตอร์ไฟฟ้าขนาดเล็กจนเป็นผลสำเร็จในปี ๑๙๒๓

          แม้เมื่อแก้ไขปัญหาด้านเทคโนโลยีได้แล้ว ชิคก็ยังประสบปัญหาใหม่ คือทั้งนายทุนและประชาชนทั่วไปพอใจกับมีดโกนยิลเล่ตต์อยู่แล้วชิคต้องใช้เวลาอีกหลายปีต่อมาในการเอาชนะใจผู้ใช้  จนในที่สุดคนเริ่มมองว่า  แม้ว่ามีดโกนไฟฟ้าจะไม่ใช่ของจำเป็น แต่ก็เป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าชิ้นใหม่ที่น่าเป็นเจ้าของ

“ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม / สำนักพิมพ์สารคดี”
ภาพประกอบจาก http://farm2.static.flickr.com/1220/952588075_1d6356ae27_o.jpg