เรื่องรอบ ๆ ตัวแบบนี้ "คุณรู้หรือไม่"

ลำดับตอนที่ #260 : รู้หรือไม่ "คนไทยกินส้มตำมานานเท่าไหร่แล้ว"

   เป็นเรื่องยากที่จะตอบว่าคนไทยกินส้มตำมานานเท่าใดแล้ว แม้แต่ประวัติของมะละกอก็ไม่มีใครสืบค้นได้ว่า มะละกอมีถิ่นกำเนิดที่ใดในโลก แต่มีบางคนสันนิษฐานว่า  มนุษย์เผ่าแรกที่รู้จักนำมะละกอมากินเป็นอาหาร น่าจะได้แก่ชนเผ่าแอซเทกและเผ่ามายา แต่ก็ไม่มีหลักฐานยืนยันแน่ชัด

     มะละกอเป็นพืชเมืองร้อน งอกงามในดินแดนที่มีอากาศร้อนตั้งแต่ทวีปแอฟริกาเรื่อยมาจนถึงเอเซีย  ผู้คนในดินแดนดังกล่าวรู้จักกินมะละกอทั้งกินดิบและกินสุก  ทั้งยังรู้ว่าถ้านำยางมาขยำกับเนื้อจะช่วยให้เนื้อเปื่อยยุ่ย

     ส้มตำ (บางท้องถิ่นเรียก ตำส้ม) เป็นการนำมะละกอมากินวิธีหนึ่ง ส้มตำเป็นชื่ออาหารที่แสดงความหมายในตัว คือเป็นอาหารที่มีรสเปรี้ยว (ส้ม) และการปรุงต้องโขลกผสมคลุกในครก ส้มตำเป็นอาหารที่นิยมรับประทานกันทั่วทุกภาค  แต่เป็นที่เข้าใจกันว่าส้มตำนิยมกินกันทางภาคอีสานก่อน เรียกว่า  "ตำหมากหุ่ง"  เครื่องปรุงหลักมีมะละกอดิบ กระเทียม พริกขี้หนู  เกลือ น้ำตาลปี๊บ ปลาร้า มะนาว (อาจใช้มะขามเปียก หรือ มะกอกแทน)  ถ้าเอาส้มตำมาคลุกกับขนมจีนเรียก "ตำซั่ว" ครั้นส้มตำเผยแพร่มายังภาคต่าง ๆ มีการเพิ่ม ลด ดัดแปลง ส่วนประกอบ  เป็นต้นว่าส้มตำโคราชจะใส่พริกขี้หนูแห้ง ปลาป่น และขิง ส่วนท้องที่อื่น ๆ ก็ดัดแปลงกันตามชอบ  บางเจ้าใส่

     น้ำพริกตาแดง  บางเจ้าใส่กะปิ บางที่นอกจากใช้มะละกอแล้วยังใช้ถั่วฝักยาว  แตงกวา แตงไทย  มะยม  ลูกยอ ส่วนส้มตำภาคกลางหรือ  "ตำไทย” จะใส่ถั่วลิสงคั่ว ใส่กุ้งแห้งหรือปูดองแทนปลาร้า บางแห่งใช้กั้งดองก็มี คนไทยในสหรัฐอเมริกาและยุโรปหามะละกอไม่ได้ ก็ใช้กะหล่ำปลี แครอท ใช้วธีคลุกแทนโขลก

     ส้มตำเป็นอาหารยอดนิยมจริงดังว่า เคยมีการแข่งขันตำส้ม ตำมะละกอชิงแชมป์แห่งประเทศไทยประจำปี พ.ศ. ๒๕๓๓ ณ  วิทยาลัยครูจันทรเกษม  นอกจากนั้นยังจัดขึ้นอีกหลายแห่ง  เช่น  ที่นครราชสีมา  กาฬ่สินธุ์  ร้อยเอ็ด  เป็นต้น

“ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม / สำนักพิมพ์สารคดี”
Credit Sanook.com