คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #205 : :: History 98 :: หมู่เกาะกาลาปาโกส
หมู่เาะาลาปาโส
หมู่เาะาลาปาโส (สเปน: Islas de los Galápagos; อัฤษ: Galápagos Islands) เป็นหมู่เาะลามหาสมุทรแปิฟิ มีวามน่าสนใทั้้านธรีวิทยา สัววิทยา และนิเวศวิทยาเป็นอย่ายิ่ เป็นส่วนหนึ่อประเทศเอวาอร์ โยมีื่อภาษาสเปนอย่าเป็นทาารว่า ลุ่มเาะโลอน (Archipiélago de Colón) ั้อยู่ในแนวเส้นศูนย์สูร ห่าาทวีปออไปทาะวัน 1,000 ิโลเมร
ในปี พ.ศ. 2550 อ์ารยูเนสโไ้ัมรโลแห่นี้ให้เป็นมรโลที่อยู่ในสภาวะอันราย
สภาพทั่วไป
หมู่เาะาลาปาโส ประอบ้วยเาะให่ 5 เาะ เาะนาลา 8 เาะ และเาะเล็อี 6 เาะ พร้อมเาะแ่เล็ๆหรือโหินลาทะเลอีประมา 40 แห่ โยมีพื้นที่ทั้หม 7,994 าราิโลเมร รอบลุมพื้นที่ในทะเล 59,500 าราิโลเมร เาะ่าๆมีื่อเรียทั้ในภาษาสเปนและภาษาอัฤษ
หมู่เาะนี้เิาารสะสมัวอลาวาาภูเาไฟ เมื่อ 7-9 ล้านปีมาแล้ว และยัมีภูเาไฟมีพลั แม้ในริส์ศวรรษที่ 20 ็ยัเิภูเาไฟอยู่ประปราย ภูมิประเทศที่โเ่นือพื้นผิวที่รุระอันเิาภูเาไฟ ปล่อภูเาไฟ และหน้าผา เาะที่ให่ที่สุือ เาะอัลเบมาร์ล (Albermarle) หรือเาะอิาเบลา (Isabela) มีรูปร่าเป็นา วามยาวทั้หม 132 ิโลเมร รอบรอเนื้อที่เินรึ่อหมู่เาะนี้ ุที่สูที่สุในหมู่เาะนี้ ือ ภูเาอาุล (Azul) สู 1,689 เมร โยหมู่เาะนี้ยัมีภูเาไฟื่อภูเาไฟวูล์ฟ (Wolf Volcano) อยู่ทา้านเหนืออเาะอิาเบลาไปหลายไมล์ ส่วนเาะที่มีนาให่รอลไป ือ เาะอินิฟาทิเเบิล (Indefatigable) หรือ เาะานารุ (
หมู่เาะาลาปาโสเป็นหมู่เาะที่อยู่ไลาายฝั่เอวาอร์ประมา 965 ิโลเมร หรือ 600 ไมล์ เป็นหมู่เาะที่อยู่บนเส้นศูนย์สูรและในมหาสมุทรแปิฟิ ทำให้มีระแสน้ำไหลผ่าน 3 สาย ือ ระแสน้ำอุ่นาทา้านเหนือ ระแสน้ำเย็นาทา้านใ้ และระแสน้ำเย็นาที่ลึาทา้านะวันอหมู่เาะ
ประวัิ
ามประวัิล่าวว่าผู้มาแวะที่หมู่เาะนี้เป็นรั้แร ือะลาสีเรืออาววันธรรมิมู (Chimu) าเปรูอนเหนือ เมื่อปี พ.ศ. 2028 (.ศ. 1485) แ่าบันทึอย่าเป็นลายลัษ์อัษรถือว่าบุลแรที่ล่าวถึหมู่เาะนี้็ือ บิอปแห่ปานามา มาถึเมื่อวันที่ 10 มีนาม พ.ศ. 2078 (.ศ. 1535) อีไม่นาน่อมา ือใน พ.ศ. 2113 (.ศ. 1570) หมู่เาะาลาปาโส็ปราในแผนที่โลเป็นรั้แร
วันที่ 15 ันยายน พ.ศ. 2378 าลส์ าร์วิน ไ้เินทามาแวะที่หมู่เาะาลาปาโส โยพัอยู่ในหมู่เาะนี้ 5 สัปาห์ าร์วินไ้เินทามาับเรือบีเิล (Beagle) แวะที่เาะให่ 4 เาะ ือเาะแแทม เาะาลส์ เาะอัลเบอร์มาร์ล และเาะเมส์ โยใ้เวลา 19 วันในารเ็บสะสมัวอย่า และสัเลัษะทาพฤษศาสร์และสัววิทยาอที่นี่ าร์วินเรียหมู่เาะแห่นี้ว่า "ห้อปิบัิารวิวันาารที่มีีวิ" (living laboratory of evolution) วามหลาหลายและแ่าอสิ่มีีวิในหมู่เาะนี้ ทำให้าร์วินไ้วามิเรื่อารัเลือพันธุ์โยธรรมาิและทฤษีวิวันาาร และเมื่อาลส์ าร์วินไ้ีพิมพ์หนัสือ ำเนิพศ์พันธุ์ (The Origin of Species หรือื่อเ็มว่า the Origin of Species by Means of Natural Selection) ในปี พ.ศ. 2402 (.ศ. 1859) ผู้น็รู้ัหมู่เาะาลาปาโสมาึ้น
สัววิทยาอาลาปาโส
ื่อเสียอหมู่เาะนี้เริ่ม้นที่ลัษะอันน่าแปลอสัว์บนเาะ่าๆนั่นเอ โยเพาะเ่ายัษ์ ึ่ภาษาสเปนโบราเรียว่า าลาปาโ (galápago) อันเป็นที่มาอื่อหมู่เาะนี้ (galápagos เป็นรูปพหูพน์) เ่าเหล่านี้าว่ามีอายุยืนที่สุในบรราสัว์โลปัุบัน สัว์รึ่บรึ่น้ำแทบะไม่มีเลย สัว์เลื้อยลานมีน้อย ส่วนสัว์บท้อถิ่นมีสัว์ฟันแทะเพีย 7 นิ และ้าาวอี 2 นิ ส่วนนบนเาะเหล่านี้มีเพีย 80 นิและนิย่อย นที่พบมาที่สุ (ไม่นับนน้ำ) ือนฟิน์าลาปาโส หรือนฟิน์าร์วิน นั่นเอ
สาเหุที่สัว์บนหมู่เาะาลาปาโสเป็นที่น่าสนใอนัวิทยาศาสร์ ็เพราะ...
1) มีเปอร์เ็น์สัว์ท้อถิ่นสูมา
2) สัว์นิ่าๆไ้พันาเป็นนิย่อยอมันเอในแ่ละเาะ
3) นฟิน์าลาปาโสไ้พันานเอึ้นหลายนิาบรรพบุรุษเียวัน โยมีวามแ่าสำัที่อยปา
4) มีสัว์อื่นๆอีมาที่พันาัวเอโยปรับัวให้เ้าับสภาพแวล้อม เ่น อีัวน่าทะเลที่ว่ายน้ำไ้ ะินพืทะเลเป็นอาหาร นอานี้ยัมีนาน้ำที่บินไม่ไ้
5) เ่ายัษ์ที่เยแพร่พันธุ์บนทวีป แ่ปัุบันสูพันธุ์ไปแล้วเหลืออยู่เพียบนเาะนาให่ นอานี้ยัมีสัว์ในเแอนาร์ิ เ่น เพนวิน และแมวน้ำนเฟอร์ ึ่อาศัยอยู่บนเาะเหล่านี้เีย้าับสัว์เร้อนไ้
ผู้นที่ัุ้มนบนหมู่เาะนี้มัเป็นาวเอวาอร์ โยมาะเป็นบนเาะันริสโบัล ันามาเรีย อีาเบล และันารู บาเาะนั้นไม่มีมนุษย์อยู่เลย รายไ้หลัอที่นี่มาาารท่อเที่ยว ประม และเษรรรม เมื่อ พ.ศ. 2513 หมู่เาะาลาปาโสมีประารทั้หมไม่เิน 6,000 น ึ่เป็นเ้าหน้าที่อรัที่มาอาศัยั่วราวพร้อมรอบรัว และเมื่อปี พ.ศ. 2532 มีประารทั้หมประมา 10,000 น
สภาพปัุบัน
สัว์ำนวนมาในหมู่เาะนี้เริ่มมีำนวนลล รวมทั้ปลาวาฬและแมวน้ำนเฟอร์ ึ่ถูับนเือบสูพันธุ์ เ่า็ลำนวนลอย่ามา และบานิถึับสูพันธุ์ เพราะมีศัรูาถิ่นอื่นที่นัเินเรือนำเ้ามา
หลัารับาลเอวาอร์ยึรอหมู่เาะนี้เมื่อปี พ.ศ. 2375 (.ศ. 1832) ็เริ่มมีารั้นิมบนเาะโฟลเรอานา เพื่อรัษาสิทธิ์อัวเอไว้ และในที่สุ็ลายเป็นทีุ่มันัโทษทาารเมือ ในพุทธทศวรรษ 2440 ประารอหมู่เาะาลาปาโสมีประมา 600 น โยเริ่มั้นิมบนเาะาน ริสโบัล, อิาเบลา และฟลอเรอานา่อยๆเพิ่มใน่วนี้เอที่เริ่มมีารนำสัว์เพื่อารพาิย์เ้ามา เ่น โ แพะ สุร สุนั ลา ม้า หนู และพื่าๆ
สมัยที่าร์วินมาแวะที่นี่ เพิ่มีารั้นิมไ้เพีย 3 ปี แ่็มีสุรและแพะรัมามายแล้ว และสัว์เหล่านี้โยมาะเป็นศัรู่อสัว์หรือพื่าๆ ส่วนารท่อเที่ยวนั้นแ่เิมมี้อำัเนื่อาสภาพำัทาภูมิศาสร์ แ่ปัุบันมีธุริท่อเที่ยวนำเที่ยวหมู่เาะาลาปาโสอย่าว้าวา ศูนย์ลาารบริหารหมู่เาะาลาปาโสอยู่ที่เมือปวยร์โบาเรีโโมเรโน (Puerto Baquerizo Moreno) บนเาะานริสโบัล
อนุรัษ์าลาปาโส
้วยเหุผลทานิเวศวิทยา้า้น ทำให้หลายหน่วยานพยายามยื่นมือเ้ามา่วยเหลือในารอนุรัษ์พันธุ์พืและสัว์ รวมทั้สภาพนิเวศวิทยาและสิ่แวล้อมบนหมู่เาะ นอาหน่วยานารับาลเอวาอร์แล้วยัมีลุ่มเพื่อนาลาปาโส (Friends of Galapagos) อทุนสัว์ป่าโลเพื่อธรรมาิ (World Wide Fund for Nature) โรารพันาอสหประาาิ ศูนย์่วยเหลืออสมามสัววิทยาฟรั์ฟูร์ทเพื่อสัว์ป่าที่ถูุาม (Frankfurt Zoological Society Help for Threatened Wildlife) และสถาบันอื่นๆ ทำให้ปัุบันมีารวิัยมามายเี่ยวับเ่ายัษ์พวนี้ และไ้รับวามสำเร็พอสมวร ทั้ยัมีะรรมารที่เรียว่า Galapagos Conservation Trust ในรุลอนอน ที่พยายามอนุรัษ์สภาพทานิเวศวิทยาอหมู่เาะ และเสนอให้เป็นแหล่มรโล และัให้อยู่ในภาวะเสี่ยอันราย
เหุผลที่ไ้รับัเลือเป็นมรโล
- (vii) - เป็นัวอย่าที่เ่นัอารเป็นัวแทนในวิวันาารสำั่าๆในอีอโล เ่น ยุสัว์เลื้อยลาน ยุน้ำแ็ ึ่สะท้อนให้เห็นถึารพันาวามหลาหลายทาธรรมาิบนพื้นโล
- (viii) - เป็นัวอย่าที่เ่นัในารเป็นัวแทนอระบวนารเปลี่ยนแปลที่สำัทาธรีวิทยาหรือวิวันาารทาีววิทยา และปิสัมพันธ์อมนุษย์่อสิ่แวล้อมทาธรรมาิที่ำลัเิอยู่ เ่น ภูเาไฟ เษรรรมั้นบันไ
- (ix) - เป็นแหล่ที่เิาปราาร์ทาธรรมาิที่มีเอลัษ์หายาหรือสวยามเป็นพิเศษ เ่น แม่น้ำ น้ำ ภูเา
- (x) - เป็นถิ่นที่อยู่อาศัยอนิสัว์และพันธุ์พืที่หายาหรือที่อยู่ในสภาวะอันราย แ่ยัสามารถำรีวิอยู่ไ้ ึ่รวมถึระบบนิเวศอันเป็นแหล่รวมวามหนาแน่นอพืและสัว์ที่ทั่วโลให้วามสนใ้วย
หน่วยานที่สำั
บนหมู่เาะาลาปาโสมีหน่วยานสำัที่ศึษา้านนิเวศวิทยาอหมู่เาะ ไ้แ่ สถานีวิัยาลส์ าร์วิน (The Charles Darwin Research Station หรือ CDRS) ที่ไ้ัั้ึ้นโย มูลนิธิาลส์ าร์วิน (Charles Darwin Foundation) เมื่อ้นพุทธทศวรรษ 2503
รั้นถึปี พ.ศ. 2517 เริ่มมีารวาแผนแม่บทเป็นรั้แรเพื่อุ้มรอและัารอุทยานแห่าิาลาปาโสึ้น และอี 4 ปีถัมา อ์ารยูเนสโ (UNESCO) ไ้ประาศให้หมู่เาะาลาปาโสเป็นมรโล
นอานี้ อทุนเพื่อสัว์ป่า (WWF) ไ้ส่เสริมารอนุรัษ์พันธุ์สัว์และพืในหมู่เาะาลาปาโสั้แ่ปี พ.ศ. 2505 อีหน่วยานหนึ่ โยมีผลลัพธ์ที่น่าพอใ
อ้าอิ : http://th.wikipedia.org
P O - -
ความคิดเห็น