ห่วงอนามัย (Intrauterine contraceptive device : IUD)

ห่วงอนามัย (Intrauterine contraceptive device : IUD)

IUD มี 2 ชนิด

1. ชนิดธรรมดา ไม่มีสารส่งเสริมประสิทธิภาพ เช่น Lippes lope รูป S สองตัวต่อกัน
2. ชนิดมีสารส่งเสริมประสิทธิภาพการป้องกันการตั้งครรภ์

2.1  มีสารทองแดง

-         Cu7 ใช้งาน 2-3 ปี

-         Cu T 200 ใช้งาน 2 ปี

-         Multiload ทำด้วย polyethylene รูปคล้ายสมอเรือ ใช้งานนาน 5 ปี

2.2  ห่วงอนามัยมีฮอร์โมน

-         progesterone รูปตัว T โดยที่ขาหรือแท่งกลาง จะเป็นที่เก็บฮอร์โมนใช้งาน 1 ปี

-         Alza T รูปตัว T มีสายไนล่อน 2 เส้น ใช้งาน 3 ปี

กลไกการออกฤทธิ์

1. ห่วงอนามัยชนิดธรรมดา

-         ผลต่อตัวอ่อนก่อนฝังตัว

-         กินอสุจิ – อายุ Corpus luteum น้อยลง

-         ความไม่สัมพันธ์กันระหว่างการเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุมดลูกและการเดินทางของไข่ / Blastocyst โดยที่ไข่ที่ผสมแล้วอาจเดินทางมาที่โพรงมดลูกเร็วเกินไป

2. ห่วงอนามัยชนิดมีทองแดง

-         มีผลต่อ blastocyst

-         ปฏิกิริยาต่อสิ่งแปลกปลอม

การเริ่มต้นใส่ห่วง

1. ภายใน 1-10 วันแรกของการมีประจำเดือน
2. 4-6 วัน หลังคลอด / หลังคลอดทันที
3. หลังแท้งทันทีที่ไม่ติดเชื้อ / 2-3 วัน หลังแท้ง
4. หลังร่วมเพศ 5 วัน ใส่ Cu T 200 ป้องกันการตั้งครรภ์ได้

อาการข้างเคียง

1. เลือดออกกะปริบกะปรอย ปวดท้องน้อย
2. ในระยะ 3 เดือนแรก ประจำเดือนออกมา

อาการข้างเคียงที่ให้คำแนะนำได้

1. เลือดออกกะปริบกะปรอย
2. ปวดท้องน้อย
3. ห่วงหลุด
4. ตกขาว
5. การอักเสบในอุ้งเชิงกราน
6. ตั้งครรภ์
7. มดลูกทะลุ

ข้อห้าม

-         ตั้งครรภ์/สงสัย

-         อุ้งเชิงกรานอักเสบ

-         เลือดออกกะปริบกะปรอย

-         เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก

-         มดลูกปิดปกติแต่กำเนิด

-         โรคเลือด

-         โรคหัวใจ

-         มีประวัติตั้งครรภ์นอกมดลูก

-         การตั้งครรภ์ไข่ปลาอุก

-         สตรีที่มีอาชีพเสี่ยง

ภาวะเจริญพันธุ์ ชนิดธรรมดา เมื่อเอาห่วงออกพบว่า 60% ตั้งครรภ์ภายใน 3 เดือน ต่อมาใน 6 เดือน จะตั้งครรภ์ถึง 75% และครบ 1 ปีจะตั้งครรภ์ถึง 90%

สรุป

-         ห่วงอนามัยเหมาะกับหญิงที่ต้องการคุมกำเนิดนาน

-         ไม่ควรให้ในหญิงที่ปวดท้อง อุ้งเชิงกรานอักเสบ หญิงอาชีพเสี่ยง