จม.ฉบับที่๑๓
ถึงคุณ
.
อาทิตย์ที่ผ่านมาฉันไม่ได้เขียนจดหมายถึงคุณสักฉบับ หลายวันที่ผ่านมาเป็นไงบ้างน่ะเหรอ อย่าถามถึงเรื่องเมื่อหลายวันเลย เอาที่เพิ่งเกิดกระทันหันเมื่อตะกี้ดีกว่า ลมแทบจับเลือดตกยางออกอีกแล้ว มือข้างหนึ่งถูกมือข้างหนึ่งทำร้าย เลือดเปรอะไปทั่ว
.
ไม่อยากคิดว่าหากทำมีดบาดตอนอยู่คนเดียวจะเป็นยังไง ฉันกลัวเวลาเห็นเลือดของตัวเอง จะเป็นลมมากกว่าตอนข้อมือหักอีกล่ะ สงสัยว่ามือขวาคงเริ่มไม่พอใจมือซ้ายขึ้นมาตะหงิดซะแล้ว สามสี่เดือนที่ผ่านมานางซึ่งเคยยืนหนึ่งมาตลอด
.
ต้องเสียตำแหน่งแบ่งให้มือซ้ายขึ้นมายืนเคียง เกิดความน้อยเนื้อต่ำใจแอบซ่อนในอารมณ์เบื้องลึกจนประทุขึ้นมาแน่นอน จึงได้แกล้งทำร้ายอีกฝ่ายให้เสียเลือดเสียเนื้อมิใช่เบา เป็นพี่น้องกันแท้ๆ ดูสิทำได้ ช่างไม่น่าเชื่อ อย่างว่านะอะไรก็เกิดขึ้นได้เสมอ ทั้งในชีวิตจริงและเรื่องแต่ง
.
ฉันช็อกกับทำมีดบาดมือตัวเองด้วยความไม่ระวัง แต่ยังน้อยกว่าช็อกในหนังสือเล่มซึ่งเพิ่งอ่านจบไปนี่อีกนะ ก็รู้ว่าคือเรื่องแต่ง รู้ว่าหนังสือเล่มนี้ไม่ธรรมดา แต่ก็ไม่ได้คาดคิดว่าจะเกิดเหตุที่ว่าเด็กฆ่ากันตายตั้งสองคน ด้วยความตั้งใจหรือไม่ตั้งใจ พลั้งเผลอ หรือ สถาณการณ์พาไป
.
ฉันเศร้าใจจังคุณรู้ไหม เมื่อเกิดเหตุวงเต้นรำฆาตกรรม ไซมอนกลายเป็นเหยื่อ ในความคึกคะนองในความกลัวในความไม่รู้ ทุกคนร่วมกัน แม้จะพยามปลอบใจตัวเองว่า เป็นอุบัติเหตุ หรืออยู่นอกวง เจ้าหมูอีกคนที่เป็นเหยื่อของสถานการณ์ โดนเพื่อนกลิ้งหินใส่
.
ถามว่าเป็นความตั้งใจไหม ฉันว่าก็ใช่นะ แต่ทำไมถึงทำเพราะอะไร เด็กพวกนั้นถึงพาตัวเองไปไกลได้ขนาดนั้น
.
การเริ่มต้นในสังคมที่ต้องพึ่งพากันถึงจะอยู่รอด เลือกคนเป็นผู้นำด้วยภาพลักษณ์ที่เหมาะสมอย่างราล์ฟ ที่ลึกๆ แล้วตัวเขาเองรู้สึกว่าไม่ฉลาดเท่าเจ้าหมู แทนที่จะเลือกคนฉลาดอย่างเจ้าหมูซึ่งขาดภาพลักษณ์ของความเป็นผู้นำและคิดมากกว่าลงมือทำ หรือคนกระตือรือร้นอย่างแจ็คที่มีความเป็นผู้นำเปี่ยมล้นหากขาดความยั้งคิด
.
ไซมอนเป็นคนนอกสายตาที่สุดคนหนึ่ง ที่สังคมกลุ่มมองว่าเขาไม่ปกตินัก เขาไม่กล้าแสดงความคิดเห็นเป็นพวกครุ่นคิดกับตัวเอง มองเห็นความจริง หากขาดทั้งภาพลักษณ์และทักษะของความเป็นผู้นำอย่างสิ้นเชิง ด้วยความลำเอียงนิดหน่อยฉันกลับรักตัวละครไซมอน
.
คนเราไม่ว่าจะเป็นเด็กหรือผู้ใหญ่เมื่อตกอยู่ในสภาวะบีบคั้น หรือสถานการณ์อย่างใดอย่างหนึ่ง ย่อมแสดงพฤติกรรมด้านมืดออกมาได้เหมือนกันหมด อย่างเด็กพวกนี้ที่เครื่องบินตกและติดเกาะ ตอนแรกอะไรช่างน่าตื่นตาตื่นใจไปหมด ไม่มีผู้ใหญ่ชีวิตช่างอิสระเสรี
.
หากหลังจากนั้นต่างหากคือสิ่งที่น่าหวั่นใจ การจัดระเบียบสังคมกลุ่มที่มีแค่เด็ก และอีกไม่กี่คนยังไม่โตพอที่จะเรียกว่าเป็นผู้ใหญ่ ถูกนำมาจัดการตามความคุ้นเคยกับสิ่งที่เคยเห็นหรือเรียนรู้มาจากสังคมผู้ใหญ่ สังข์ถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ของการถือครองอำนาจ ไปโดยปริยาย และอำนาจที่ว่าก็สูญสลายหายไปได้เช่นกัน เมื่อสังข์แตกกระจาย
.
เริ่มแรกยอมรับและปฏิบัติตาม หลังจากนั้นจะด้วยความเป็นเด็กหรือไม่ก็ตาม กลับเอาแต่เล่นสนุกและมีความเห็นแตกแยกว่าสิ่งที่ผู้นำสั่งให้ทำนั้นไม่เห็นจะสำคัญตรงไหน มีสิ่งอื่นที่สำคัญกว่าสิ อาหารนั่นไงสำคัญกว่าการก่อไฟเพื่อส่งสัญญาณให้เกิดควันเป็นไหนๆ
.
ทั้งที่มีผลไม้ให้เก็บกินได้มากพอ แต่ทำไมเด็กพวกนั้นถึงยังออกล่าอาหารประเภทเนื้อ นั่นเพราะความอยากนั่นเพราะการล่าแสดงถึงอำนาจการอยู่เหนือที่คุกรุ่นอยู่ในความคิด ความรู้สึกว่าตัวเองเก่งลำพองในการคร่าชีวิตรู้สึกถึงความสำคัญของตัวเองว่ามีมากแค่ไหนอย่างแจ็ค
.
จนทำให้เกิดความแตกแยก ความเห็นไม่ลงรอย การแบ่งฝ่ายจึงเริ่มขึ้น และแน่นอนสมาชิกส่วนใหญ่เทใจไปยังผู้นำคนใหม่มากกว่า เพราะมันช่างน่าตื่นตาตื่นใจมากกว่า โลดโผนมากกว่า หรือมองเห็นแล้วว่าสิ่งที่ผู้นำคนก่อนทำช่างไร้สาระสิ้นดี
.
ความกลัวที่เกิดจากความไม่รู้ นำไปสู่วิธีการใช้เป็นกลวิธีในการกุมอำนาจ เมื่อไม่รู้และกลัวจึงหลีกเลี่ยงที่จะพูดถึง ปัดไปเสียทำเป็นไม่รู้เห็น และติดสินบน เป็นนัยยะที่ซ่อนเร้นทั้งทางสังคมปฏิบัติ และความเชื่อในคราวเดียวกัน อย่างที่เมื่อเด็กที่แบ่งฝ่ายเป็นชาวป่าโดยการนำของแจ็ค ล่าหมูป่าได้และเอาหัวหมูไปเป็นเครื่องเซ่นสัตว์ร้าย ที่ไม่รู้แน่ชัดว่าคืออะไร
.
แต่หลังจากเหตุการณ์ในวงเต้นรำราล์ฟก็ตระหนักว่า สิ่งที่น่ากลัวที่สุดไม่ใช่อะไรอื่น นอกจากพวกเรากันเองนี่แหละ ก็ขนาดอีกฝ่ายเหลือราล์ฟเพียงคนเดียว เด็กกลุ่มชาวป่ายังถึงขนาดเผาเกาะเพื่อไล่ล่า มันต้องถึงขนาดนั้นเชียวหรือ พวกเขาเป็นเพื่อนกันเป็นเด็กกลุ่มเดียวกันมาก่อน มันชวนสลดใจไม่น้อย
.
เราคุ้นเคยพบเห็นในสังคม หรือวิธีการแบบนี้ได้โดยทั่วไปแม้ไม่ใช่เด็กติดเกาะ สาระสำคัญของเรื่องนี้สื่อให้เห็นในมุมความคิดหลากหลายด้าน เชิงปรัชญาหรือการวิเคราะห์พฤติกรรมมนุษย์ ในสภาวะ ในสถานการณ์ ว่าเราจะยังสามารถดำรงความเป็นตัวตนได้อยู่หรือไม่ หรือจะให้สิ่งแวดล้อมและสังคมพัดพาไปจากเราโดยไม่ย้อนคิด
.
“วัยเยาว์อันสิ้นสูญ” ชื่อหนังสือจากการนำมาพิมพ์ครั้งที่สามดูจะให้ความหมายโดยรวมของเนื้อเรื่องทั้งหมด อะไรบางอย่างพรากความเป็นเด็กของพวกเขาไป แต่ถึงอย่างนั้นฉันว่าผู้ใหญ่ก็ไม่ได้แตกต่างกันนักหรอก สถานการณ์บางอย่างมักทำให้เรามาไกลจากความเป็นตัวเองในจุดเริ่มต้น ทั้งความคิดและการกระทำ
.
เป็นหนังสือเล่มหนึ่งที่อ่านแล้วกลับทำให้มาสำรวจความเป็นตัวเองว่า เราสิ้นสูญอะไรไปบ้างแล้วที่ผ่านมา หัวใจเรายังคงไว้ซึ่งความสดใสอย่างอดีตหรือไม่ ความต้องการพื้นฐาน มิตรภาพงดงาม ยังหลงเหลืออยู่ในตัวเราแค่ไหน
.
หากคุณจะถามฉันว่าหนังสือเล่มนี้สนุกไหม ไม่หรอก เป็นหนังสือที่อ่านไม่สนุกแถมยังค่อนไปทางสะเทือนใจเสียอีกด้วย สำหรับฉันมากอยู่ไม่น้อย แต่เป็นหนังสือที่อ่านแล้วได้อะไรมากกว่าที่คุณจะนึกถึง มากทีเดียว คุ้มค่ากับการอ่าน ไม่ว่าจะเป็นวันนี้ พรุ่งนี้ หรือต่อไปอีกในวันข้างหน้า
.
ถ้าเพียงแต่นะ ฉันคิดว่าถ้าเพียงแต่เด็กกลุ่มนั้นจะยอมรับในความสามารถของอีกฝ่าย ไม่ใช่เอาแต่ยืนยันว่าความคิดของตัวเองคือสิ่งที่ถูกต้องที่สุด เราซึ่งเป็นคนนอกวงสถานการณ์นั้นมองเห็น ความเป็นผู้นำในตัวราล์ฟใช่ แต่ผู้นำย่อมต้องมีกุนซือฉลาดอย่างเจ้าหมูเคียงข้าง
.
และแจ็คซึ่งสามารถเป็นผู้ทำหน้าที่อีกส่วนหนึ่งได้ดีไม่แพ้กัน หรือแม้แต่ความสามารถของไซมอนที่ทุกคนไม่เคยมองเห็น นั่นคือการวิเคราะห์ความเป็นจริง และสืบหาให้รู้แจ้งว่าอะไรเป็นอะไร หากพวกเขาร่วมทีมกันมองเห็นคุณค่าและความสำคัญของคนอื่น เรื่องเลวร้ายคาดไม่ถึงคงไม่เกิดขึ้น
.
แต่ก็นะ ชีวิตมันเป็นแบบนี้แหละ เราควรต้องระมัดระวังให้มากขึ้น รักษาหัวใจแห่งความเยาว์วัยเอาไว้ให้ดี
.
ด้วยมิตรภาพ
๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๒
.
#เจ้าแห่งแมลงวัน
#WilliamGolging
#ม.จ.ประสบสุข สุขสวัสดิ์ แปล
#ดวงกมล/2532
ความคิดเห็น