ภาษาแปลกๆ

หนึ่ง : "สู้รบปรบมือ" ได้ยินมาจากวิทยุก็มีโทรทัศน์ก็มี จากหนังสือพิมพ์และนิตยสารก็มี

.......... ฟังแล้วรู้สึกแปร่งๆ ชอบกล ผู้เขียนเข้าใจว่า "ปรบมือ" น่าจะเป็นอาการตบมือเพียงเบาๆ เป็นการให้เกียรติยกย่องหรือแสดงความยินดี แต่ถ้าเป็นการต่อสู้ชนิด สู้รบแล้ว น่าจะ "ตบมือ" กันแรงๆ น่าจะเข้าท่าดีกว่า หรือเวลาคนเราคึกคักครึกครื้นกันเต็มที่ชนิดไม่มีการอดออมกิริยาอาการ เรามักจะเห็นคน "ตบมือกระทืบเท้า" อย่างดุเดือดรุนแรงด้วยความสะใจ น่าจะเป็นอย่างนี้ ไม่น่าจะมี "ปรบมือกระทืบเท้า" หรือ "สู้รบปรบมือ" เพราะการปรบมือนั้นเป็นการยกย่องให้เกียรติอย่างผู้ดี แต่การ "ตบมือกระทืบเท้า" เป็นอาการคึกคะนองอย่างสุดเหวี่ยงเกินงามไปด้วยซ้ำ และการ "สู้รบ" ก็ควรจะเป็น "สู้รบตบมือ" เพราะเป็นการต่อสู้ที่ค่อนข้างรุนแรงไป มิได้เป็นการให้เกียรติกันแต่ประการใด

.......... สอง : "ไม้-มือ" คำสองคำนี้ไม่น่ามาคู่กันได้ แต่สำนวนไทยก็มีมาคู่กัน

.......... เพื่อนผู้เขียนคนหนึ่งไปอยู่เมืองนอกหลายปี วันหนึ่งให้เขียนหนังสือแทนหน่อย เธอเขียนไปว่า "กล่าวถึงน้ำไม้น้ำมือแล้วละก็ เขาไม่เป็นสองรองใคร" ผู้เขียนจึงเรียกเธอมาถาม เพราะอ่านแล้วสะดุด อธิบายให้ฟังว่า ในภาษาไทยนั้นมีสำนวนคำคู่ประเภทนี้อยู่หรอก แต่ "น้ำไม้น้ำมือ" นั้น ฉันไม่เคยได้ยิน-ไม่เคยได้เห็น เคยได้เห็น-ได้ยินได้ฟังแต่คำว่า "ร่วมไม้ร่วมมือ" ซึ่งหมายถึงสามัคคีกันทำ เคยได้ยินแต่คำว่า "ลงไม้ลงมือ" ซึ่งหมายถึงลงมือทำร้ายหรือทำโทษ ชนิดอาจมี "ไม้" เป็นเครื่องมือประกอบด้วย (เช่นใช้ไม้เรียวประกอบการทำโทษ จึงเรียกว่า ลงไม้ ส่วนที่ว่า ลงมือนั้น ออกจะหมายความว่า ผู้ทำโทษนั้นไม่ควรทำโทษเอง แต่คราวนี้ถึงกับมา "ลงมือ" เอง)

.......... นอกจากนี้ได้ยินแต่ "ฝีไม้ลายมือ" นั้นแสดงถึงว่าเป็นคนมีความสามารถ หรือมีฝีมือ (ซึ่งมักจะกล่าวในเชิงยกย่อง)

.......... สาม : "อย่างใดอย่างหนึ่ง" หรือ "อย่างหนึ่ง-อย่างใด"

.......... นักหนังสือพิมพ์คนหนึ่งเป็นคนที่เชี่ยวชาญทางภาษาอังกฤษมาก แม้ว่าจะไม่จบปริญญาจากหมาวิทยาลัย หรือมิได้เป็นนักเรียนนอกอย่างคนที่เป็นนักวิชาการผู้เชียวชาญภาษาต่าง ประเทศในบ้านนี้เมืองนี้ เขาเคยเขียนคอลัมน์ภาษาไทยเหมือนกันแต่การพูดทางวิทยุของเขาในช่องหนึ่ง เขามักใช้ภาษาแปลกๆ เช่น "ไม่อย่างหนึ่งก็อย่างใด" มันทำให้ผู้เขียน "เป็นงง" และเป็น "เป็นแปลก" เอามากๆ เพราะคนโดยทั่วไปเขามักจะพูดว่า ถ้าไม่อย่างใดก็ต้องอย่างหนึ่ง คือหมายความว่าถ้าเขาไม่ทำอย่างอื่นใด เขาก็ต้องทำอย่างหนึ่งจนได้ คนโบราณของเราจึงว่า "ไม่อย่างใดก็ต้องอย่างหนึ่ง" นี่เขาพูดกลับกัน เราเลยไม่รู้ว่าถ้าเขาไม่ทำอย่างหนึ่งก็ต้องอย่างใด ฟังดูพิลึก "เป็นงง" และ "เป็นแปลก" ไม่เป็นปลื้ม

.......... สี่ : นักจัดวิทยุคนเดียวกันนี้เองแหละ เขาชอบพูดสำนวนพิลึกๆ อีกเช่น "ทั้งนั้นทั้งนี้" ซึ่งฟังดูแปลก เพราะคนโบราณของเรามักพูดจากสิ่งที่ใกล้ตัวเราว่า "ทั้งนี้" แล้วจึงไปพูดถึงสิ่งที่ไกลออกไปว่า "ทั้งนั้น" รวมกันแล้วจึงเป็น "ทั้งนี้ทั้งนั้น" อย่างที่เราคุ้นหู สำนวนนี้คิดๆ ดูก็ไม่น่าจะผิดอะไรหรอก เพียงแต่ฟังดูแล้วพิลึกแปลกหู

.......... ห้า : "แก้ผ้าเอาหน้ารอด" ได้ยินกับหูมาสดๆ ร้อนๆ ก่อนจะเขียนคอลัมน์นี้คืนนี้เอง จากข่าวโทรทัศน์ช่อง ๓ ตอนดึกกล่าวถึงว่า จีนได้ตัดสินประหารชีวิตชาวจีนเนื่องจากจับได้ว่าปล้นเรือไต้หวัน ฆ่าคนตายไปหลายคน ศาลตัดสินประหารชีวิต แต่ชาวไต้หวันเห็นว่ารัฐบาลจีนทำเช่นนั้นเพียงเป็นการ "แก้ผ้าเอาหน้ารอด" โธ่เอ๊ยหนู… คนอ่านข่าวสาวคนนี้ก็ช่างกระไร เธอคงไม่เคยได้ยินสำนวนอันดีงามของไทยที่ว่า "ขายผ้าเอาหน้ารอด" มาก่อนเลย ครั้นคนเขียนข่าว (แปลข่าว) ซึ่งก็คงไม่เคยได้ยินสำนวนอันดีงามของไทยที่ว่า "ขายผ้าเอาหน้ารอด" ซึ่งหมายถึงการทำอะไรอย่างขอไปทีเพื่อให้รอดตัว เหมือนเวลาคนเรายากจนขึ้นมาเงินทองไม่มีใช้ก็ต้อง "เอาเสื้อผ้า" ที่มีอยู่ออกมาขายเอาเงินเพื่อ "เอาตัวรอด" ไปชั่วครั้งชั่วคราวเสียก่อน เป็นการ "รักษาหน้า" ของตนไว้มากกว่า คนเขาถึงเรียกว่า "ขายผ้าเอาหน้ารอด" ถ้าแก้ผ้าเสียแล้วมันก็มีแต่ขายหน้าเขาทั้งชาติเท่านั้นแหละหนูเอ๋ย จะเอาหน้ารอดไปได้ไฉนเล่า?

.......... เฮ้อ…เวรกรรมเด็กไม่มีใครสั่งสอน

.......... หก : "สมเด็จเจ้าฟ้าบรมวงศ์เธอ"

.......... เห็นมากับตาตนเองอีกเหมือนกันในหนังสือพิมพ์รายสัปดาห์ ซึ่งมีอายุยืนนานกว่า ๔๐ ปี แถมเจ้าของที่แท้จริงเป็นเชื้อพระวงศ์ชั้น หม่อมราชวงศ์ บัดนี้เป็นของลูกชายซึ่งเป็นหม่อมหลวง แต่ท่านคงไม่มีเวลาดูแล้ว ในคำบรรยายภาพ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เขาเขียนชัดเจนอย่างนี้ว่า "สมเด็จเจ้าฟ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ" ทำให้ผู้เขียน "เป็นงง" อีกเหมือนกัน เพราะไม่เคยเห็นมาก่อนว่า ท่านเป็น "สมเด็จเจ้าฟ้า" ตั้งแต่เมื่อไร ถ้าเป็น "สมเด็จเจ้าฟ้า" แล้วทำไมต่อว่า "บรมวงศ์เธอ" เคยเห็นแต่ "สมเด็จเจ้าฟ้า กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์" หรือ "สมเด็จเจ้าฟ้า กรมพระนครสวรรค์วรพินิต" เช่นกัน ไม่เคยเห็น "สมเด็จเจ้าฟ้าบรมวงศ์เธอ" เลย

ที่มา ภาษาไทยในชีวิตประจำวัน

ภาษาแปลกๆ

ความคิดเห็น