การทับศัพท์ในภาษาไทย
ราช บัณฑิตยสถานได้ประกาศหลักการทับศัพท์ไว้อย่างเป็นทางการ ทั้งจากภาษาอังกฤษไปเป็นภาษาไทย ซึ่งเป็นการทับศัพท์แบบผสมทั้งถอดอักษรและถ่ายเสียง และจากภาษาไทยไปเป็นภาษาอังกฤษ ซึ่งเป็นการถ่ายเสียงเท่านั้น
ในการทับศัพท์จากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย อักษรโรมันหลายตัวสามารถถอดด้วยอักษรไทยแบบหนึ่งต่อหนึ่ง เช่น d=ด, r=ร, l=ล, f=ฟ เป็นต้น และสามารถแปลงกลับได้ตัวเดิม แต่ก็มีอักษรโรมันบางตัวที่สามารถอ่านได้หลายเสียงในภาษาอังกฤษ หรือไม่มีเสียงที่เหมือนกันในอักษรไทย ส่วนนี้จึงต้องใช้การถ่ายเสียงเข้าช่วย โดยเฉพาะกับอักษรที่เป็นสระ เช่น a อาจเทียบเท่ากับเสียง เออะ อะ อา เอ แอ ออ หรือทวิอักษร th ที่ออกเสียงเป็น /θ/, /ð/ ก็ ต้องดูว่าต้นฉบับอ่านอย่างไรจึงจะสามารถทับศัพท์ได้ใกล้เคียงที่สุด ส่วนนี้จึงมักจะเป็นปัญหาอันเนื่องจากแต่ละคนอ่านไม่เหมือนกันหรืออ่านด้วย ต่างสำเนียง ตัวอย่างเช่น tube ภาษาอังกฤษแบบอเมริกันอ่านว่า /tub/ จึงทับศัพท์ว่า ทูบ ส่วนภาษาอังกฤษแบบบริเตนอ่านว่า /tyub/ จึงทับศัพท์ว่า ทิวบ์ หรือในกรณีที่ยึดถือหลักการทับศัพท์ต่างกัน เช่น theta อาจทับศัพท์เป็น ทีตา, ธีตา, เธตา, ซีตา, เซตา ซึ่งเป็นการทับศัพท์ตามใจและไม่มีหลักที่แน่นอน อย่างไรก็ตาม คำทับศัพท์ภาษาอังกฤษบางคำก็ได้รับการบรรจุลงในพจนานุกรมภาษาไทย เพื่อกำหนดการสะกดคำในภาษาให้ตรงตามพจนานุกรมอย่างถาวร และถือว่าเป็นคำยืมในภาษาไทย
ส่วน การทับศัพท์ภาษาไทยไปเป็นภาษาอังกฤษ ถึงแม้อักษรไทยบางตัวจะสามารถแทนได้ด้วยอักษรโรมันแบบหนึ่งต่อหนึ่งได้เช่น กัน แต่ก็มีอักษรไทยจำนวนมากที่กำหนดให้แทนด้วยอักษรตัวเดียวกัน หรือต้องใช้อักษรโรมันมากกว่าหนึ่งตัวเข้ามาประกอบ เช่น ฐ-ฑ-ฒ-ถ-ท-ธ=th, ง=ng, สระเอือ=uea บางครั้งพยัญชนะต้นและพยัญชนะสะกดก็ใช้อักษรโรมันต่างกันด้วย เช่น บ ถ้าเป็นพยัญชนะต้นใช้ b ถ้าเป็นพยัญชนะสะกดใช้ p เมื่อแปลงอักษรไปทั้งหมดแล้วทำให้ไม่สามารถถอดกลับมาเป็นอักษรไทยอย่างเดิมได้ และอาจทำให้คำอ่านเพี้ยนไปบ้าง ตัวอย่างเช่น บางกอก ทับศัพท์ได้เป็น Bangkok แต่ชาวต่างประเทศอาจจะอ่านว่า แบงค็อก ซึ่งก็เป็นเพียงเสียงอ่านที่ใกล้เคียงเท่านั้น ไม่ใช่เสียงที่แท้จริง
การทับศัพท์ คือการดำเนินการแปลงข้อความจากระบบการเขียนหรือภาษาหนึ่งไปสู่อีกระบบหนึ่ง
อย่าง มีหลักการ เพื่อให้สามารถเขียนคำในภาษาต่างประเทศด้วยภาษาและอักษรในภาษานั้น ๆ ได้สะดวก เช่น การทับศัพท์ภาษาอังกฤษซึ่งเขียนด้วยอักษรโรมัน มาเป็นอักษรไทยเพื่อใช้ในภาษาไทย หรือการทับศัพท์ภาษาไทย ไปเป็นอักษรโรมันเพื่อใช้ในภาษาอังกฤษ เป็นต้น ส่วนมากใช้กับวิสามานยนาม อาทิ ชื่อบุคคล สถานที่ หรือชื่อเฉพาะที่ไม่สามารถแปลความหมายเป็นภาษาอื่นได้โดยสะดวก
การเขียนคำทับศัพท์ภาษาต่างประเทศตามระบบของราชบัณฑิตยสถาน
การทับศัพท์ให้ถอดอักษรในภาษาเดิม พอควรแก่การแสดงที่มาของรูปศัพท์ และให้เขียนในรูปที่อ่านได้สะดวกในภาษาไทย การวางหลักเกณฑ์ ได้แยกกำหนดหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาต่าง ๆ แต่ละภาษาไป คำทับศัพท์ที่ใช้กันมานานจนถือเป็นภาษาไทย และปรากฏใน พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน แล้ว ให้ใช้ต่อไปตามเดิม เช่น ช็อกโกเลต ช็อกโกแลต เชิ้ต ก๊าซ แก๊ส คำวิสามานยนามที่ใช้กันมานานแล้ว อาจใช้ต่อไปตามเดิม เช่น Victoria = วิกตอเรีย, Louis = หลุยส์ หรือ Cologne = โคโลญ เป็นต้น ศัพท์วิชาการซึ่งใช้เฉพาะกลุ่ม ไม่ใช่ศัพท์ทั่วไป อาจเพิ่มเติมหลักเกณฑ์ขึ้นตามความจำเป็น
ตัวอย่างคำทับศัพท์จากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตสถาน
football = ฟุตบอล
cell = เซลล์
James Watt = เจมส์ วัตต์
pattern = แพตเทิร์น
Missouri = มิสซูรี
broccoli = บรอกโคลี
California = แคลิฟอร์เนีย
general = เจเนอรัล
sweater = สเวตเตอร์
booking = บุกกิง
Snoopy = สนูปปี
gnat = แนต
knight = ไนต์
psycho = ไซโค
pneumonia = นิวมอเนีย
Worcester = วูสเตอร์
Marble Arch = มาร์บะลาช
กงสุล | consul | กปิตัน | captain |
ก๊อบปี้ | copy | กอริลลา | gorilla |
กอล์ฟ | golf | กัปตัน | captain |
กราฟ | graph | การ์ตูน | cartoon |
กิโล | kilo | กีตาร์ | guitar |
แก็ง | gang | แกโดลิเนียม | gadolinium |
แก๊ป | cap | แกมมา | gamma |
แกรนิต | granite | แกรไฟต์ | graphite |
แกลเลียม | gallium | แก็ส , ก๊าซ | gas |
| |||
คริสต์ | christ | คริสต์มาส | christmas |
คริสเตียน | christian | คลอรีน | chlorine |
คลอโรฟอร์ม | chloroform | คลอโรฟิลล์ | chlorophyll |
คลัตช์ | clutch | คลินิก | clinic |
ควินิน | quinine | ค๊อกคัส | coccus |
ค๊อกเทล | cocktail | คอเคซอยด์ | caucasoid |
คอนเดนเซอร์ | condenser | คอนแวนต์ | convent |
คอนเสิร์ต | consert | คอมพิวเตอร์ | computer |
คอมมานโด | commando | คอมมิวนิสต์ | communist |
คอยล์ | coil | คอร์ด | chord |
คอสติกโซดา | caustic soda | คัทลียา | cattleya |
คาร์บอน | carbon | คาร์บอนไดออกไซด์ | carbon dioxide |
คาร์บอนมอนอกไ | carbonmonoxide | คาร์บอเนต | carbonate |
คาร์บอลิก | carbolic | คาร์บูเรเตอร์ | carburator |
คาร์โบรันดัม | carborundum | คาร์โบไฮเดรต | carbohydrate |
คาราวาน | caravan | คูปอง | coupon |
คูเรียม | curium | เค้ก | cake |
ความคิดเห็น