ราชวงศ์เชียงใหม่ การกำเนิดและล่มสลาย

ลำดับตอนที่ #6 : สืบสันตติวงศ์ 2

เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ที่ 3 พระยาคำฟั้น
หลังจากพระยาธรรมลังกาถึงแพราลัย พระยาคำฟั้นซึ่งขณะนั้นดำรางตำแหน่งอุปราชเมืองเชียงใหม่ได้ขึ้นเป็นเจ้าหลวงผู้ครองนคร พระยาคำฟั้นปกครองเชียงใหม่ได้เพียง 3 ปี เป็นยุคที่ตำนานพื้นเมืองบอไว้ว่าบ้านเมืองกลียุค
เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ที่ 4 พระยาพุทธวงศ์ หลังจากพระยาคำฟั้นถึงแก่พิราลัย พระยาพุทธวงศ์ซึ่งเป็นบุตรของพ่อเรือนน้องเจ้าฟ้าชายแก้วก็ขึ้นเป็นเจ้าหลวง และนับเป็นเจ้าผู้ครองนครที่ปกครองเชียงใหม่นานที่สุด คือ 20 ปี เป็นช่วงที่บ้านเมืองสงบสุขเนื่องจากพม่าทำสงครามับอังกฤษ
เริ่มมีชาวอังกฤษเข้ามาติดต่อทำไม้สักในช่วงนี้  ในปลายสมัยของพระยาพุทธวงศ์ที่ชราภาพมากแล้ว พระยามหาวงศ์ ได้เป็นผู้ดูแลจการบ้านเมืองแทน พ.ศ. 2390 ก็ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ที่ 5 พระยามหาวงศ์ ผ พระเจ้ามโหตรประเทศ) ซึ่งตรงกับสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระยามหาวงศ์ได้ทำสงครามกับเชียงตุงถึง 3 ครั้ง ครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 3 และครั้งที่ 2 ในสมัยรัชกาลที่ 4 พระยามหาวงศ์ได้เลื่อนยศเป็นพระเจ้ามโหตรประเทศ ในพ.ศ. 2396 เพื่อเป็นำลังใจในการสงครมแต่ก็ไม่สามารถ ตีเมืองเชียงตุงได้
     พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ (เจ้าชีวิตอ้าว) เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ที่ 6 เป็นพระโอรสในสมเด็จพระบรมราชาธิบดีกาวิละ ชาวเมืองเชียงใหม่เรียกพระองค์ว่าเจ้าชีวิตอ้าว พระเจ้ากาวิโลรสใช้การปครองที่เฉียบขาดจนประชาชนไม่กล้ากระทำผิด พระองค์ได้ปรับปรุงกฎหมายและการตัดสินคดีความต่างๆ  ในสมัยนี้มีชาวอังกฤษเข้ามาค้าขายและทำป่าไม้มากขึ้น มีรเผยผ่ศาสนาคริสต
      พระเจ้าอินทวิชยานนท์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ที่ 7 หลังจากพระเจ้ากาวิโลรสถึงแก่พิราลัย เจ้าอินทนนท์เป็นบุตรพระยาราชวงศ์มหาพรหมคำคง ได้ขึ้นเป็นเจ้าผู้ครองนคร เจ้าอินทนนท์กับเจ้าเทพไกรสรได้ให้กำเนิด พระธิดาชื่อเจ้าดารัศมี ซึ่งต่อมาเป็นพระราชชายาเจ้าดารารัศมีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมหาราช พ.ศ. 2425 เจ้าอินทนนท์ ได้เลื่อนยศเป็น พระเจ้าอินทวิชยานนท์ พหลเทพภักดี ศรีโยบางคราวงศาธิปไตย มโหตรพิสัยธุระสิทะธาดา ประเทศราชานุภาวบริหารภูบาลบพิตรสถิตย์ชิยางคราชวงศา พระเจ้าเชียงใหม่ที่ 7