ห้องเรียนนิยาย

ลำดับตอนที่ #21 : (บทความ) เสียงแห่งความจริง

ที่จริงตอนแรกว่าจะเขียนเรื่องการแบ่งภาค แบ่งตอน แต่เขียนไปก็ขี้เกียจ มันยาว เลยหยิบเรื่องนี้แซงหน้าดีกว่า น่าจะสั้นกว่า

.

ถึงหนิงจะบอกว่าสั้น แต่หนิงไม่เคยเขียนอะไรสั้นจริงๆ สักที เพราะงั้น คำเตือนค่ะ บทความนี้คงยาวอยู่ดีแหละ

.

งวดนี้คุยเรื่องเกี่ยวกับ "เสียงแห่งความจริง" กันหน่อยดีกว่าค่ะ ที่จริงจะบอกว่าเป็นเทคนิคการเขียนแบบหนึ่งก็คงใช่ ในตำรามีไหม ก็คงมีมั้ง แต่บ่องตง ไม่รู้ค่ะ เลยไม่สามารถเขียนชื่อของสิ่งนี้เพื่อให้ไปหาข้อมูลที่อื่นเพิ่มเติมต่อได้

.

"เสียงแห่งความจริง" เป็นสิ่งที่ใช้กันแพร่หลายในหมู่ Fiction และจะเห็นได้ค่อนข้างชัดในเรื่องจำพวกสะท้อนสังคม สะท้อนปัญหา หรือจริงๆ ไม่ต้องสะท้อนก็ได้แหละ นิยายธรรมดาก็มีเหมือนกันค่ะ แต่ที่ยกประเภทสะท้อนสังคมขึ้นนำหน้าเพราะมันเห็นชัดสุด

.

Fiction เป็นเรื่องของปัญหา ตัวละครจะโดนโยนเข้าไปในวังวนของปัญหานั้นๆ แล้วแก้ไข แต่ตัวละครไม่ใช่มนุษย์มหัศจรรย์ที่จะทำทุกสิ่งได้ถูกต้อง เหมาะสม หรือเชื่อถือได้เสมอไป ดังนั้น การชีแนะคนอ่านให้รับทราบถึงความจริง ศีลธรรม บรรทัดฐานสังคม บางครั้งก็เป็นสิ่งจำเป็น เพื่อที่ว่าคนอ่านจะไม่ถูกตัวละครหลอกให้ไขว้เขว ไปประพฤติตาม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เป็นความประพฤติที่ชั่วร้าย

.

แต่ครั้นจะให้อยู่ดีๆ คนเขียนกระโดดเข้าไปในนิยาย แล้วบอกว่า "ท่านผุ้อ่านคะ อย่าได้ทำตามนางเอกนะคะ ไม่ใช่การกระทำที่น่ายกย่องเลย" แบบนี้ก็กระไรอยู่ คนอ่านคงงงไก่ตาแตกว่าคนเขียนโผล่มาจากไหน ดังนั้น จึงเกิดการสร้างตัวละครขึ้น ซึ่งหนิงเรียกตัวละครเหล่านี้ว่า "เสียงแห่งความจริง" ขึ้นมา เพื่อทำหน้าที่สั่งสอน (แน่นอน ทางอ้อมค่ะ) บอกสัจธรรม บอกศึลธรรมให้แก่คนอ่าน แทนเสียงของคนเขียนเอง

.

"เสียงแห่งความจริง" อาจจะเป็นตัวละครที่ไม่ได้มีบทบาทสำคัญในเรื่อง อาจจะเป็นคนที่อยู่วงนอกของปัญหา (ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นอย่างนั้น) แต่จำเป็นต้องมีพวกเขาอยู่ในเรื่อง ซึ่งแล้วแต่ว่าคนเขียนจะออกแบบพวกเขาทำนองไหน แต่ที่แน่ๆ เสียงของพวกเขาอาจจะไม่ได้เชื่อถือได้ในทุกๆ คำพูด แต่มันจะต้องมี "ประโยคเด็ด" ที่ฮุคใส่คนอ่าน (หรืออาจจะฮุคใส่ตัวละครให้คิดได้ แต่บางครั้งตัวละครโดนฮุคใส่ก็ยังไม่รู้ตัว ยังคงทำต่อไป ดังนั้นเลยใช้คำว่าฮุคใส่คนอ่านดีกว่า) เพื่อบอกให้รู้ว่า แท้ที่จริงแล้ว ความเป็นเหตุเป็นผล ความจริง สัจธรรม ศีลธรรม ควรเป็นเช่นไรกันแน่

.

พวกเขาจะปรากฏตัวในรูปแบบของเพื่อน พ่อแม่ ครูอาจารย์ หรือผู้มีประสบการณ์มากกว่า แต่ก็ไม่เสมอไป แม้แต่ตัวละครเด็กก็ยังสามารถเป็น "เสียงแห่งความจริง" ได้ ขึ้นอยู่กับการออกแบบของคนเขียนค่ะ

.

ยกตัวอย่างเช่น นางเอกชอบแย่งสามีชาวบ้าน หว่านเสน่ห์ไปทั่ว คนเขียนก็เลยส่งเพื่อนนางเอกมาไว้คอยด่าการกระทำของนางเอก (คนอ่านไม่ต้องด่า เจ้ด่ามันให้แล้ว) ว่าเป็นสิ่งไม่สมควร และคนอ่านรู้ว่าสามารถเชื่อสิ่งที่เพื่อนคนนี้พูดได้ เป็นต้น

.

หรือ เรื่องพระเอกและนางเอกอยู่ในสังคมที่แตกต่าง เจ้าตัวรักกันแต่ครอบครัวเข้ากันไม่ได้ ไม่รู้จะหาทางออกกับเรื่องนี้ยังไง ก็จะมีอาม่าผู้ซึ่งไม่เคยพูดอะไร คอยมองลูกหลายอยู่ห่างๆ ออกโรงเตือนสตินางเอกว่า เรื่องของความรักเป็นเรื่องของคนสองคน แต่เรื่องแต่งงานเป็นเรื่องของคนหลายคน จะคิดถึงแต่ตัวเองไม่ได้ ต้องคิดถึงครอบครัวที่จะมาเกี่ยวดองด้วย เป็นต้น

.

อย่างที่บอกไปว่าไม่จำเป็นต้องเป็นเรื่องสะท้อนสังคมเท่านั้น เรื่อง Comedy ธรรมดาก็มีตัวละครประเภทนี้เช่นกันค่ะ

.

ไม่รู้จะยกตัวอย่างยังไงดี เอาเป็นว่า เคยอ่านการ์ตูนที่ดูตัวละครบ้าหลุดโลกไหมคะ คือ แบบตรรกะเพี้ยนได้โล่ที่ทำให้คนอ่านอ่านแล้วขำๆ ทีนี้ในความเพี้ยนที่ว่า ขอให้สังเกตว่าตัวละครนั้นไม่ได้เพี้ยนทุกตัว อย่างน้อยๆ จะมีตัวหนึ่งที่เป็นพวก down on earth คอยตบพวกบ้าๆ พวกนี้ให้เข้าที่เข้าทาง (โดยการค้านสิ่งที่พวกนี้เตลิดไปให้กลับเข้าสู่ตรรกะแห่งความจริง) และทำให้เนื้อเรื่องดำเนินต่อไปได้ เป็นต้น

.

การใช้ "เสียงแห่งความจริง" จะว่าง่ายก็ง่าย จะว่ายากก็ยากค่ะ ความง่ายก็คือ คนเขียนแค่สร้างตัวแทนเสียงก็สามารถบอกสัจธรรมคนอ่านได้แล้ว ไม่ต้องหาวิธีอ้อมค้อมมากมาย แต่ทีนี้ ความยากของมันก็คือ ทำยังไงให้เนียนค่ะ ให้คนอ่านไม่รู้สึกว่าตัวเองกำลังถูกสั่งสอนอยู่

.

ดังนั้น เวลาอ่านเรื่องอะไร ขอให้ลองมองหาตัวละครประเภทนี้ดู และลองหาคำ "ฮุค" ใส่คนอ่านดูให้ได้ และคำนั้นจะเป็นหนึ่งใน "ธีม" เรื่องที่คนตั้งใจจะสื่อความไปถึงคนอ่านค่ะ และเมื่อเห็นมากๆ การนำมาใช้ให้ไม่ดูโดดเกินจากเนื้อเรื่อง ไม่ให้ดูสั่งสอน ก็ไม่ใช่เรื่องยาก

.

ลองหาวิธีของตัวเองดูนะคะ

.

(ของแบบนี้ต้องเจอเอง เห็นเอง บอกไม่ได้ สอนไม่ได้ ทำได้แค่แนะนำว่าจะมองหาอย่างไร นอกนั้นเป็นวิสัยของคนเขียนแต่ละคนแล้วว่าจะทำได้มากน้อยแค่ไหน)