บทที่ 33
(1) คำสุภาพและคำพูดแบบกันเอง
สังคมญี่ปุ่นเป็นสังคมที่ถือเรื่องมารยาทในการพูดมาก การใช้ภาษาให้ถูกต้องตามกาลเทศะจึงเป็นเรื่องสำคัญ ผู้พูดต้องคอยระวังอยู่เสมอว่ากำลังพูดอยู่กับใคร วิธีการพูดในภาษาญี่ปุ่นจึงแบ่งการพูดเป็นแบบสุภาพและแบบกันเอง การพูดแบบกันเองใช้ในการพูดกับคู่สนทนาที่มีความคุ้นเคย หากใช้การพูดแบบกันเองนี้กับผู้ที่มีสถานะสูงกว่าหรือไม่คุ้นเคยจะถือว่าไม่สุภาพและเป็นการใช้ภาษาผิดกาลเทศะ
ระดับความสุภาพของภาษาญี่ปุ่นขึ้นอยู่กับคนที่ผู้พูดด้วยและคนที่ถูกกล่าวถึง ภาษาสุภาพแบ่งออกได้ 3 อย่างคือ 1.คำสุภาพ 2.คำสุภาพเชิงยกย่อง 3.คำสุภาพเชิงถ่อมตัว
1) คำสุภาพ
คำสุภาพได้แก่คำกริยาและคำคุณศัพท์รูปสุภาพเช่น V~ます adj. ですเป็นต้น รูปสุภาพนี้ใช้เวลาพูดกับผู้ที่ไม่คุ้นเคยกันหรือผู้ที่มีสถานะสูงกว่า
わたしは ステープです。Watashi wa sutepu desu. ผมชื่อสุเทพครับ
わたしは 大学へ 行きます。Watashi wa daigaku he iki masu.ผมจะไปมหาวิทยาลัย
2) คำสุภาพเชิงยกย่อง
เป็นกริยาหรือสิ่งของของผู้อื่นที่ผู้พูดพูดด้วย เป็นวิธีพูดที่ใช้แสดงความยกย่องต่อคนที่ผู้คนพูดด้วยหรือผู้ที่ถูกกล่าวถึง มีดังต่อไปนี้
2.1. V~ますに なる~masuni naru
読みます เป็น お 読みに なる
書きます เป็น お 書きに なる
乗ります เป็น お 乗りに なる
出かけます เป็น お 出かけに なる
先生が 本を お読みに なります。Sensei ga hon o oyomi ni narimasu. ครูจะอ่านหนังสือ
先生が 手紙を お書きに なります。Sensei ga tegami o okaki ni narimasu. ครูจะเขียนจดหมาย
2.2. กริยารูปกรรมวาจก
読む เป็น 読まれる
出かける เป็น 出かけられる
来る เป็น 来られる
先生が 本を 読まれました。Sensei ga hon o yomare mashita. ครูอ่านหนังสือแล้ว
先生が こられました。 Sensei ga korare mashita. ครูมาแล้ว
2.3. กริยาที่เปลี่ยนรูปพิเศษ
いる เป็น いらっしゃいます、おいでに なります
行く เป็น いらっしゃいます、おいでに なります
来る เป็น いらっしゃいます、おいでに なります、みえます
する เป็น なさいます
先生は 日曜日には どんな ことを なさいますか。Sensei wa nichiyoubi ni wa donna koto o nasai masu ka. วันอาทิตย์ครูทำอะไรบ้างครับ
その 先生は 今 どちらに いらっしゃいますか。Sono sensei wa ima dochira ni irassyai masu ka. ครูท่านนั้นตอนนี้อยู่ที่ไหนครับ
どちらから おいでに なりましたか。Dochira kara oide ni narimashita ka. มาจากไหนครับ
先生が みえました。Sensei ga mie mashita. ครูมาแล้ว
今 何と おっしゃいましたか。Ima nan to ossyai mashita ka. ตอนนี้พูดว่าอะไรนะครับ
先生は けさの テレビを ごらんに なりましたか。Sensei wa kesa no terebi o goran ni nari mashita ka. ครูดูโทรทัศน์เมื่อเช้าหรือเปล่าครับ
先生は 山田さんを ごぞんじですか。Sensei wa yamasa san o gozonji desu ka. ครูรู้จักยามาดะไหมครับ
先生が おなく なりに なりました。Sensei ga onaku nari ni nari mashita. ครูเสียชีวิตแล้ว
2.3. คำอปสรรค
ใช้ おหรือごใส่หน้าคำนาม เมื่อพูดถึงสิ่งของหรือบุคคลใกล้ชิดของผู้อื่น
お酒 สุรา
おたく บ้าน
おかばん กระเป๋า
ご案内 การนำทาง
ごかぞく ครอบครัว
ごしゅじん สามี
ご飯を めしあがりますか。Go han o meshi agari masu ka. จะรับประทานข้าวไหมครับ
お酒を めしあがりますか。Osake o meshi agari masu ka. จะดื่มเหล้าไหมครับ
3) คำสุภาพเชิงถ่อมตัว
เป็นกริยาหรือสิ่งของของตนเอง ใช้เวลาพูดกับผู้อื่นถึงการกระทำของตนเองและครอบครัว มีดังต่อไปนี้
3.1. おV~ます する
待ちます เป็น お 待ち する
書きます เป็น お 書き する
私が 荷物を お待ちします。Watashi ga nimotsu o omachi shimasu. ผมจะถือของให้ครับ
私が 電話を おかけします。Watashi ga denwa o okakeshi masu. ผมจะโทรศัพท์ไปครับ
3.2. (กริยารูปการีต) て いただく=กรุณา / ขออนุญาตให้ (ผม) ทำ.....
เป็นสำนวนเพื่อเป็นการแสดงความสุภาพให้เกียรติแก่คู่สนทนาว่า “ขออนุญาตให้ผมทำ” โดยได้รับความเห็นชอบจากคุณ
私が ご案内させて いただきます。Watashi ga goannnai sasete itadaki masu. ขออนุญาตให้ผมนำทางครับ
お話を 聞かせて いただきます。O hanachi o kikasete itadaki masu. กรุณาเล่าเรื่องให้ฟังหน่อยครัล
3.3. กริยาที่เปลี่ยนรูปพิเศษ
ある เป็น ござる(ございます)
いる เป็น おる
行く เป็น まいる
来る เป็น まいる
する เป็น いたす
私が おかばんを お待ち いたします。Watashi ga okaban o omachi itashi masu. ผมจะถือกระเป๋าให้ครับ
私は 何も いたしません。Watashi wa nani mo itashi masen. ผทไม่ได้ทำอะไรเลยครับ
私は あちらへ まいります。Watashi wa achira he mairi masu.ผมจะไม่ไปทางโน้นเองครับ
その ような ことは ございません。Sono you na koto wa gozoimasen. เรื่องแบบนั้นไม่มีครับ
私が ご飯を いただきます。Watashi ga gohan o itadaki masu. ผมจะรับข้าวครับ
明日 おたくに うかがいます。Ashita otakuni ukagai masu.พรุ่งนี้จะไปเยี่ยมที่บ้านครับ
3.4. ~で ございますรูปถ่อมตัวของ ~です
こちらの 品は 千円で ございます。Kochira no shina wa sennen de gozaimasu. สินค้าทางนี้ราคา 1 พันเยนครับ
これは 輸入品では ございません。Kore wa yunyuuhin deha gozai masen. นี่ไม่ใช้สินค้านำเข้าครับ
(2) ~とのことです
เป็นคำช่วยกริยาแปลว่า พูดว่า... บอกว่า... กล่าวว่า... เรียกว่า... เห็นว่า... ได้ยินว่า... ใช้ในกรณีที่จะบอกเรื่องราวที่ได้ยินได้ฟังมาให้ผู้ฟังทราบ
一階の ロビーで お待ちして いる との ことで ございます。Ikkai no robi de omachishite iru tono koto de gozai masu. (เขา) บอกว่าคอยอยู่ที่ลอบบี้ชั้น 1
木村さんは 英語の 勉強を したいとの ことでした。Kimura san wa eigo no benkyou o shitaito no kotodeshita. คุณคิมุระบอกว่อยากจะเรียนภาษาอังกฤษ
(3) ~様(さま)= คุณ....
1) เป็นคำที่ใส่ไว้หลังชื่อ ตำแหน่ง ฯลฯ เพื่อแสดงการยกย่อง
王様 = พระมหากษัตริย์ 神様 = พระเจ้า お母様 = คุณแม่
小林様で ございますね。Kobayashi sama gozai masu ne. คุณโคบายะชิใช่ไหมครับ
山本様で ございますね。Yamamoto sama de gozai masune. คุณทานากะใช่ไหมครับ
2) แสดงความสุภาพ
ごくろうさま。Gokurou sama. ขอบคุณ (ผู้มีสถานะสูงกว่าพูดเมื่อผู้มีสถานะต่ำกว่าทำสิ่งใดให้)
ごちそうさま。Gochisou sama ขอบคุณที่เลี้ยงอาหาร (พูดเมื่อกินอาหารเสร็จ)
(4) ~君(くん)= นาย...
ปกติเป็ฯคำที่ผู้ชายใช้เมื่อจะใช้เรียนหรือกล่าวถึงเพื่อนผู้ชาย หรือผู้ที่มีสถานะต่ำกว่า
かずお君。Kazuo kun. นายคาซูโอะ
山田君。Yamada kun นายยามาดะ
(5) いらっしゃいませ
เจ้าหน้าที่ในร้ายค้าหรือโรงแรม ฯลฯ ใช้พูดต้อนรับเมื่อมีลูกค้ามาใช้บริการ
(6) よく いらっしゃいました
ใช้พูดต้อนรับเมื่อมีเพื่อนหรือคนรู้จักมาหา
(7) คำอุทาน
ああ = อ๋อ อ้อ ใช้พูดต้อนรับ หรือแสดงความยินยอม
ああ そうですか。Aa sou desu ka. อ๋อ อย่างนั้นหรือ
やあ = อ้าว ผู้ชายใช้พูดแสดงความตกใจ หรือเมื่อเรียนใคร ใช้กับเพื่อน ๆ หรือคนที่มีสถานะต่ำกว่า แสดงความสนิทสนมกัน
やあ 山田君、ひさしぶりですね。Yaa damada kun, hisashiburi desu ka. อ้าว ยามาดะ ไม่ได้พบกันตั้นนาน
いや = เปล่า ไม่ (ใช้ปฏิเสธคำพูดของคู่สนทนา ผู้ชายใช้กับเพื่อน ๆ หรือคนที่มีสถานะต่ำกว่า แสดงความสนิทสนมกัน)
いや、電車が おくれてね。Iya, densha ga okuretene. ไม่หรอก รถไฟฟ้าช้านะสิ
(8) ตารางคำที่เปลี่ยนรูปพิเศษ
~ます
|
คำยกย่อง
|
คำถ่อมตัว
|
คำสุภาพ
|
รูปทั่วไป
|
คำยกย่อง
|
คำถ่อมตน(1)
|
คำถ่อมตน (2)
|
คำสุภาพ
|
います
|
いらっしゃいます
おいでになります
|
|
おります
|
おります
|
行きます
来ます
|
いらっしゃいます
おいでにばります
|
参ります
|
参ります
|
参ります
|
食べます
飲みます
|
召し上がります
|
いただきます
|
いたたきます
|
いただきます
|
~ています
|
~ていらっしゃいます
|
|
~ております
|
~ております
|
見ます
|
ごらんになります
|
背反します
|
|
|
言います
|
おっしゃいます
|
申し上げます
|
申します
|
|
します
|
なさいます
|
いたします
|
いたします
|
いたします
|
知っています
知りません
|
ご存じです
ご存じではありません。
|
|
存じております
存じません
|
存じております
存じません
|
くれます
|
くださいます
|
|
|
|
もらいます
|
|
いただきます
|
|
|
あげます
|
|
さしあげます
|
|
|
訪問します
聞きます
|
|
伺います
|
|
|
寝ます
|
お休みになります
|
|
|
|
あ
会います
|
|
お目にかかります
|
|
|
です
あります
|
|
|
|
でございます
ございます
|
คำศัพท์บทที่ 33
お願いo nega i
|
การขอร้อง
|
申し上げるmoushia geru
|
พูด บอก
|
エレベーター erebeta
|
ลิฟต์
|
おっしゃるossyaru
|
พูด บอก กล่าว
|
私watakushi
|
กระผม ดิฉัน
|
ごらんになるgoranninaru
|
มอง ดู
|
ロビーrobi
|
ล็อบบี้
|
おるoru
|
อยู่
|
ひさしぶりhisashiburi
|
ไม่ได้พบกันนาน
|
申すmousu
|
พูด ชื่อ... เรียก...
|
生物学seibutsugaku
|
ชีววิทยา
|
先ほどsaki hodo
|
เมื่อสักครู่นี้
|
昨年sakunen
|
ปีที่แล้ว
|
ああaa
|
(คำอุทาน)
|
明日myounichi
|
พรุ่งนี้
|
やあyaa
|
(คำอุทาน)
|
帰りkae ri
|
การกลับ ขากลับ
|
いやiya
|
(คำอุทาน)
|
会場kaijou
|
ที่ประชุม ที่จัดงาน
|
いらっしゃいませirassyaimase
|
(เชิญแขกเข้าร้าน)
|
ごぞんじgozonji
|
ทราบ รู้จัก
|
よろしゅうございますyorosyuu gozaimasu
|
ดี ใช้ได้
|
輸出関係yujyutsukankei
|
เกี่ยวกัยการส่งออก
|
よくいらっしゃいましたyokuirassyaimashita
|
ยินดีต้อนรับ
|
品shina
|
สินค้า สิ่งของ
|
お安うございますO yasuugozaimasu
|
(ราคา) ถูก
|
輸入品yunyuuhin
|
สินค้าขาเข้า
|
~れるreru
|
(รูปยกย่อง)
|
小林kobayashi
|
(ชื่อคน)
|
~られるrareru
|
(รูปยกย่อง)
|
山本yamada
|
(ชื่อคน)
|
お~に なるo~ni naru
|
(รูปยกย่อง)
|
楽raku
|
สะดวกสบาย
|
~でございます=ですdegozaimasu = desu
|
(รูปยกย่อง)
|
いらっしゃるirassyaru
|
อยู่ ไป มา
|
お~するo ~ suru
|
(รูปยกย่อง)
|
たずねるtazuneru
|
เยี่ยมเยียน
|
~して おりますshite orimasu
|
(รูปยกย่อง)
|
みえるmieru
|
มา
|
いたすitasu
|
ทำ
|
まいるmairu
|
ไป มา
|
おいでになるoideninaru
|
อยู่ ไป มา
|
着くtsuku
|
ถึง
|
ございますgozaimasu
|
มี
|
なさるnasaru
|
ทำ
|
めしあがるmeshiagaru
|
กิน ดื่ม
|
なく なる
|
ตาย
|
~とのことでございますtonokotode gozaimasu
|
(เขา) บอกว่า....
|
(八時に)たつ(hachi ni) tatsu
|
ออกเดิน (8.00 น.)
|
~様 sama
|
คุณ.....
|
見送るmioku
|
ส่ง (คน)
|
~君kun
|
นาย.....
|
ความคิดเห็น