ลำดับตอนที่ #158
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #158 : ดาบซามูไร ตำนานของอาวุธสังหาร และงานศิลปะ
าบามูไร ำนานออาวุธสัหาร และานศิลปะ
ภายใ้วามประีผสมผสานเนื้อเหล็ั้นี และวิวันาารั้นสูสุอาวี่ปุ่นั้แ่สมัยโบราราวหนึ่พันปีเศษ ทำให้าบี่ปุ่นไ้ื่อว่าเป็นอาวุธที่ร้ายแรที่สุเหนือว่าาบอนาิอื่นๆ อย่าสิ้นเิ
ราวพันปี่อน่าีาบเาผลิาบเนื้อีแ็แร่และมอย่ามีโนไ้อย่าไร
ภายใ้อาวุธสัหารอันมริบ าบามูไร็เป็นานศิลปะั้นยอ เป็นอที่มี่าและวิธีารีาบามูไรยัเป็นศาสร์ที่สูส่อย่าไม่น่าเื่อ
นไทยเริ่มรู้ัาบามูไรเมื่อิ่อ้าายับี่ปุ่นั้แ่สมัยอยุธยา สรามโลรั้ที่สอ...าบามูไรเป็นเรื่อมือสำัที่ทหารี่ปุ่นใ้ัหัวเลยศึา...ไ้้วยารฟันเพียรั้เียวและทำให้าบามูไรเริ่มรู้ัันอย่าแพร่หลายในเวลา่อมา และแทบไม่น่าเื่อว่า...ยุทออาบามูไรนั้นมีมานานว่า ๗๐๐ ปี ถือเป็นยุที่าบมีุภาพีที่สุเหนือว่ายุใๆ อาบี่ปุ่น
Samurai
...
ามูไร (Samurai) ือนัรบหรือมีวามหมายว่าผู้รับใ้ าบู่ายามูไรเปรียบเหมือนิวิาอามูไรทุน หาามูไรลืมาบ...เท่าับว่านำนเอไปสู่วามายไ้ทุเมื่อ ลัทธิ "บูิโ" สอนให้เหล่าามูไรยึมั่นในวามื่อสัย์่อหน้าที่และรัภัี่อเ้านายอน ามูไรถือว่าวามายเป็นเรื่อเล็น้อย ปรัาแห่บูิโล่าวไว้ว่า "วามายเป็นสิ่เบาบายิ่ว่านน"
าวี่ปุ่นโบรายย่อาวนาและ่าฝีมือเป็นอย่ามา โยเพาะ "่าีาบ" เิมนัรบาวี่ปุ่นใ้าบาีนและเาหลีในารสู้รบ ในสมัย "นาร่า" (Nara Period) ประมาปี พ.ศ. ๑๑๙๓-๑๓๓๖ หรือประมา ๑,๓๐๐ ปีเศษล่วมาแล้ว ปัหาที่ามมาือเวลาสู้รบาบมัหัออเป็นสอท่อน ัรพรริึสั่ให้่าีาบปรับปรุาบให้ีึ้นว่าเิม
Nara Period
่าีาบยุแรมีื่อว่า "อามาุนิ" เาพันาารีาบไม่ให้หั่าย้วยารใ้เหล็ที่ี และมีารศึษาวิธีทำให้เหล็แ็แร่ว่าเิม เหล็ที่ีอี่ปุ่นไ้าารถลุ มีื่อว่า "ทามาฮาาเน่" (Tamahagane)
Tamahagane
อามาุนิพบว่า...ารที่ะให้ไ้าบุภาพี้อวบุมอสามสิ่ ือ ารวบุมวามเย็น, ารวบุมปริมาาร์บอน และารนำสิ่ปะปนที่อยู่ในเหล็ออ
ปริมาาร์บอนือหัวใสำัในารีาบ หาใส่าร์บอนในเหล็มาไปเหล็ะเปราะ, ใส่น้อยไปเหล็ะอ่อน ึ้อใส่ในปริมาที่พอเหมาะ
เหล็ถูนำมาหัแบ่เป็นิ้นเล็วา้อนัน่อนหลอม และนำไปีให้เป็นเนื้อเียวัน หลัานั้นึพับเหล็เป็นสอั้นะยัร้อนๆ แล้วี้ำอีรั้แล้วรั้เล่า เหล็ะ้อนันเป็นั้นๆ ทวีูึ้นเรื่อยๆ นเป็นหมื่นๆ ั้น ทำให้าร์บอนระายไปนทั่วเนื้อเหล็ แล้วึนำไปีแผ่ออให้เป็นใบาบ ะไ้ใบาบที่ีเนื้อเหล็แร่และมไม่หัอี่อไป
แ่...นี่็ยัไม่ถือว่าเป็นาบที่สุยอ
สี่ร้อยปีผ่านมาเ้าสู่สมัยามาูระ (Kamakura Period) ราวปี พ.ศ. ๑๗๓๕-๑๘๗๙ ัรพรริบอให้่าีาบศึษาวิธีารีเหล็ายุโบรา
Kamakura Period
ยุนี้ถือเป็นุเริ่มยุทออาบามูไร มีารพันาาบให้ีึ้นว่าเิมเมื่อว่า ๔๐๐ ปี่อน ถือเป็นเทนิที่สุยออาบ มีารเพิ่มวิธีารผสมเหล็สอนิเ้า้วยัน เหล็ที่มีวามแ็ะมีปริมาาร์บอนสูใ้ทำเป็นัวาบ และเหล็อ่อนที่มีปริมาาร์บอน่ำใ้ทำเป็นไส้าบเพื่อให้ยืหยุ่น
าเหล็สอนิที่ถูนำมาพับและีมาว่าสิบั้น ทำให้เิั้นเล็ๆ เป็นทวีูเป็นหมื่นั้น ่าีาบะพับเหล็แ็ให้เป็นรูปัว ย และนำเหล็อ่อนมาวาไว้รลาเพื่อทำเป็นไส้ใน แล้วนำไปหลอมและีรวมันใหแผ่ออเป็นใบาบ านั้นนำไปหลอมในอุหภูมิที่เหมาะสมึ่มาว่า ๗๐๐ อศาเลเียส แล้วึนำมาแ่น้ำเย็น
ารแ่น้ำ้อระมัระวัมา หาแ่ไม่ีาบะโ้เสียรูป เหล็ที่มีวามแ็่าันเมื่อทำให้เย็นทันทีะหัว่าัน ถือเป็นเล็ลับที่ทำให้ใบาบโ้ไ้รูปามธรรมาิ
าบสามารถฟันอาไ้เพียรั้เียว บาแผลที่ไ้รับาาบะเ็บปวมา ามูไรยั้อเรียนรู้ารใ้าบอย่า่ำอว่อไวและล่อแล่ว ให้เปรียบเสมือนเป็นส่วนหนึ่อร่าาย าวามสามารถนี้เอทำให้ามูไรเพียนเียวสามารถสัหารศัรูที่รายล้อมนว่าสิบนไ้ภายในั่วพริบา้วยาบเพียเล่มเียว
แ่ประเพีาร่อสู้อนั้นามูไรือาร่อสู้ "ัว่อัวอย่ามีมารยาท้วยาบ" ผู้แพ้ที่ยัมีีวิอยู่ือผู้ที่ไร้เียริ ามูไรึไม่อามีีวิอยู่ไ้ าร่าัวายอย่าสมเียริ้วยารทำ "เปปุุ" ือเียริยศอามูไร
เือนพฤศิายนปี พ.ศ. ๑๘๑๗ าวมอโลอุบไล่านบุี่ปุ่นที่อ่าวฮาาะ ้วยอทัพเรือ ๘๐๐ ลำ และอพลสามหมื่นนาย เหล่าามูไร้อาระสู้ันัว่อัวอย่ามีมารยาทเยี่ยสุภาพบุรุษับนัรบระับผู้นำ แ่ไม่ไ้ผล พวามูไร้อปะทะสู้ที่ายหาับฝูธนูอาบยาพิษและระเบิ เป็นสรามที่ไม่มีระเบียบและเป็นรอ พายุไ้ฝุ่น่วยทำลายอเรืออาวมอโลนหมสิ้น ารรบรั้แรเหมือนารหยั่เิอาวมอโลเพื่อูำลัอศัรู
อีเ็ปี่อมาพวมอโลลับมาอีรั้้วยอเรือ ๔,๐๐๐ ลำ อทหารอีสอแสน พวามูไรรบพุ่ับลูธนูอย่าล้าหา พวเาัเรื่อมารยาททิ้ไป ลาืนเหล่าามูไรพายเรือลอบเ้าโมีพวมอโลประิัว้วยารใ้าบที่่ำอ าบทหารมอโลไม่มีทาสู้าบามูไรไ้เลย ระหว่าสรามพายุไ้ฝุ่น็ทำลายอเรืออมอโลอีรั้ อเรือสอในสามมไปับทะเลพายุ, ทหารมอโลมน้ำายนับหมื่น พวที่ว่ายน้ำเ้าฝั่็าย้วยมาบอย่าหมทาสู้ าวี่ปุ่นเื่อว่าเมือนี้ถูปป้อาพระเ้า และั้ื่อลมพายุนี้ว่า "ามิาเ่" (Kami-Kaze) หมายถึลมศัิ์สิทธิ์ หรือลมผู้หยั่รู้
หลัานั้นพวมอโล็ไม่ไ้ลับมาีี่ปุ่นอีเลย
หลัาสรามสิ้นสุ บ้านเมืออยู่ในวามสบ พบว่าหลัาารรบที่ผ่านมาาบมัะบิ่น ัรพรริึบอให้่าีาบหาวิธีแ้ไ ่าีาบที่สร้าสมุลอวามแ็และวามอ่อนอเหล็และพันาโรสร้าอาบออเป็นเหล็สามิ้น ือ "มาามูเน่" (Masamune)
Masamune
ราวปี พ.ศ. ๑๘๔๐ าบอมาามูเน่ถือเป็นาบที่พันาถึั้นสูสุ ในี่ปุ่นไม่มี่าีาบนใะเทียบไ้ เาสร้าวามสมุลอวามแ็อมาบ
เล็ลับารทำาบือารผสมเหล็สามนิเ้า้วยัน เหล็ที่มีปริมาาร์บอนสูะใ้เป็นใบาบ้าน้าที่เรียว่า Gawa-gane และ้านมาบ (Ha-gane) ใ้เหล็ที่แ็มาโยผ่านารพับและีถึ ๑๕ รั้ ึ่สามารถสร้าั้นอเหล็ที่้อนันถึ ๓๒,๗๖๘ ั้น ทำให้เหล็เหนียวและแร่มาว่าส่วนอื่นๆ ส่วนเหล็ที่มีปริมาาร์บอน่ำะใ้เป็นส่วนไส้ใน (Core Steel) ทำให้มีวามยืหยุ่นเรียว่า Shi-gane แล้วนำไปหลอมที่อุหภูมิประมา ๘๐๐ อศาเลเียสให้เป็นเนื้อเียวัน แล้วึนำมาีแผ่ออเป็นใบาบ
่าีาบนอื่นๆ เริ่มเลียนแบบในเวลา่อๆ มา
่าีาบในยุเียวันที่มีื่อเสียเทียบเียมาามูเน่ ือ "มารามาะ" ล่าวันว่าใรที่มีาบอ "มารามาะ" ไว้รอบรอ เลือะสูบีให้อยาที่ะัาบออมาสัหารู่่อสู้เพราะวามมอมัน ในะเียวันามูไรที่รอบรอาบอ "มาามูเน่" ลับสบนิ่เยือเย็น
าบี่ปุ่นเริ่มเ้ามาในเมือไทยั้แ่สมัยอยุธยา่วสมัยเอโะ (พ.ศ. ๒๑๔๖-๒๔๑๐) าาริ่อ้าาย ี่ปุ่นนำพัและาบเ้ามาในอยุธยา
โยเพาะาบมีวามสำั่อพระบรมวศานุวศ์ และุนนาในราสำนัสยามแ่ัวในุเ็มยศ ห้อยาบเ้าพิธีสำัๆ ่าๆ ในพระราสำนั อีทั้หนึ่ในห้าอ "เบราุธภั์" ือ "พระแสรร์ัยศรี" ึ่เป็นสัลัษ์สูสุแห่อำนาอพระมหาษัริย์ไทยสืบมานถึปัุบัน แม้แ่าบหรือระบี่อำรวและทหารในุเ็มยศอไทยในปัุบัน เรียว่าาบทหารม้า (Parade Saber) ึ่ไ้รับอิทธิพลพื้นานมาาาบี่ปุ่นทั้สิ้น
พระแสรร์ัยศรี
ในสมัยอยุธยา ะที่ี่ปุ่น้อารสิน้าาสยาม เ่น ไม้ฤษา, ไม้ฝา, น้ำุหลาบ, พริไทย เป็น้น มีารั้หมู่บ้านี่ปุ่นในอยุธยา เมื่อมีาวี่ปุ่นมาอยู่เป็นำนวนมา าวี่ปุ่นที่นับถือศาสนาริส์โยลี้ภัยทาศาสนาและส่วนหนึ่เป็นพวามูไรแทัพที่สูเสียเ้านายหรือที่เรียว่า "โรนิน" (Ronin) แทัพาสรามเิาฮาร่า ไ้โยสารเรือสำเภาที่ำลัะเินทามา้าายยัมพูทวีปและมาั้รราในประเทศสยาม สิ่สำัที่นำิัวมา้วย็ือาบี่ปุ่น
Ronin
ามูไรเหล่านี้ไ้ลายเป็นทหารอาสาี่ปุ่นในเวลา่อมา
าบทหารในสมัยสรามโลรั้ที่ ๒ มีื่อเรียว่า "Gunto" เป็นาบที่ถูผลิึ้นระหว่าปี พ.ศ. ๒๔๑๑ และสิ้นสุารผลิเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๘๘ ึ่ถือว่าเป็นยุ Modern เป็นาบที่ทำเพื่อารสราม ผลิำนวนมา ยัวามมริบ แ่ไม่ประี และไม่มีั้นอนารทำอย่าประเพีโบรา าบรุ่นนี้้าอยู่ในแถบอินโีนำนวนมาหลัาสรามสิ้นสุ ึ่อาะพบไ้ในประเทศพม่าและประเทศไทย ถูฝัินอยู่ลาป่าหรือในถ้ำามเส้นทาเินทัพอทหารี่ปุ่น าบยุสรามะเป็นาบที่ใ้ฝัทำ้วยเหล็ มีห่วทอเหลือหรือทอแเรียว่า "โอบิ-โทริ" ใ้สำหรับห้อยับเ็มั ัวาบและฝัเหล็มีน้ำหนัมา ึไม่เหมาะที่ะใ้เหน็บเอวอย่าาบฝัไม้แบบโบรา ึ่มีห่วผูเื่อนที่ทำาผ้าไหมใ้เหน็บเอวอามูไร าบทหารที่ไม่มีั้นอนารผลิในแบบพิธีรรมโบรา ึไม่มีวามศัิ์สิทธิ์อย่าาบอพวามูไร
Gunto
ส่วนพิธีรรมโบรานั้นมีั้นอนมามายและถือเป็นพิธีรรมที่ศัิ์สิทธิ์ ่าีาบ้อถือศีลินเในะที่หลอมเหล็ ไม่ยุ่เี่ยวับใร เพื่อผลิาบให้เป็นมลแ่ผู้เป็นเ้าอาบเล่มนั้นๆ าบล้ายับเรื่อลาอลั หรืออย่าพระเรื่ออนไทยที่ปลุเสาเิอาารย์ั
่าีาบและลูมือะร่วมมือันทำาบเพียหนึ่เล่มในระยะเวลามาว่าเือน าวี่ปุ่นเื่อว่า่าีาบที่ีะทำาบที่ีออมา หา่าีาบมีิใไม่ีาบที่ีออมา็ะไม่ีไป้วย าบแ่ละเล่มึมีราาไม่เท่าัน ล่าวันว่า...บาเล่มราามาว่าที่ินหนึ่ผืน หรือาบที่ีเพียเล่มเียวอาะมีราาสูว่าหอสามร้อยเล่ม
ในสมัยโบราาบึไม่ใ่อาวุธที่สามารถะื้อมาใ้ในอทัพไ้ นอาเป็นสมบัิส่วนัวอเหล่าามูไรเท่านั้น
่าีาบที่มีื่อเสียในปัุบัน
"าาอิิ ัสสัน" Sadaeji Gassan ่าีาบที่มีื่อเสียมานหนึ่ เราอาะเยเห็นท่านถือาบไว้ในมือับโษานาฬิาโรเล็์เมื่อหลายปี่อน
ัสสันเป็นระูล่าีาบที่ทอมาว่า ๗๐๐ ปี ปัุบันยัรัษานบธรรมเนียมารีาบอย่าประีามั้นอนและวิธีารแ่โบราายุทอ สมัยามาูระ โยเป็นมรทอมาถึ "าาโิ ัสสัน" (Sadatoshi Gassan) าบามูไรยัวามประีามถือเป็นานศิลปะั้นสูสุทอมาาบรรพบุรุษ ปัุบันยัมี่าีาบอีำนวนมาที่ีาบามแนวทาั้เิม
Sadatoshi Gassan
..........
ยุสมัยอาบามูไร แบ่ออไ้ ๔ ยุ
๑. ยุาบโบรา (Ancient Sword) ่อนริส์ศัรา ๙๐๐ (่อน พ.ศ. ๑๔๔๓) ยุที่าบอ "อามาุนิ" ถือำเนิึ้นพร้อมับารถลุเหล็เนื้อีในสมัยนาร่า
๒. ยุาบเ่า (Old Sword) ราวปี พ.ศ. ๑๔๔๓-๒๐๗๓ ถือเป็นยุทออาบามูไร แทบไม่น่าเื่อเมื่อเทียบับประวัิศาสร์ศิลปะไทย ะอยู่ใน่วเียวับศิลปะสมัยทวารวี (พุทธศวรรษที่ ๑๑-๑๘) นถึสมัยศิลปะสุโทัย (พุทธศวรรษที่ ๑๘-๒๐) ในะที่ปี พ.ศ. ๑๘๔๐ เป็นปีที่าบอ "มาามูเน่" ถือำเนิึ้นและภูมิปัาั้นสูสุที่ทอเป็นมรอาบั้นยอ
๓. ยุาบใหม่ (New Sword) ราวปี พ.ศ. ๒๑๓๙-๒๔๑๐ ึ่อยู่่วเียวับศิลปะสมัยอยุธยา และ้นรันโสินทร์ ือ่วสมัยเอโะ และยุที่ี่ปุ่นปิประเทศห้ามนเ้าอออย่าเ็า (พ.ศ. ๒๑๘๒)
๔. ยุาบสมัยโมเิร์น (Modern Sword) ราวปี พ.ศ. ๒๔๑๑ ถึปัุบัน ยุที่าบทหารถือำเนิึ้น (พ.ศ. ๒๔๑๑-๒๔๘๘) ารผลิเป็นำนวนมาเพื่อารสรามไม่มีพิธีรรมแบบโบรา าบี่ปุ่นมัวหมอเพราะถูใ้ในสรามโลรั้ที่ ๒ ารัอเลยศึไม่ใ่ประเพีอนั้นามูไร พอมาถึสมัยปัุบันาบลายเป็นานศิลปะั้นสูที่มีราาแพ
นิอาบามูไร
าบมีหลายแบบและหลายประเภท แ่สามารถแบ่นิหลัๆ ออไ้ ๓ นิันี้
าบยาว (Long Sword)
๑. "าิ" (Tachi) าบยาวอทหารม้า มีวามโ้อใบาบมา ใ้ฟันาหลัม้า มีวามยาวอใบาบมาว่า ๗๐ เนิเมร
Tachi
๒. "าานะ" (Katana) าบที่มาแทนที่าบาิอทหารม้า ั้แ่ลาสมัยมุโรมาิ (ราว พ.ศ. ๒๐๐๐) สามารถใ้่อสู้บนพื้นินไ้ล่อัวว่า เพราะมีวามโ้น้อยวบุมไ้่าย วามยาวใบาบโยประมา ๖๐.๖ เนิเมรึ้นไปถึ ๗๐ เนิเมร
Katana
..............
าบนาลา (Medium Sword)
"วาิาิ" (Wakizashi) าบที่ใ้พพาู่ับาบาานะอามูไร ใบาบมีวามยาวั้แ่ ๑๒ นิ้วถึ ๒๔ นิ้ว าบที่ามูไรใ้สำหรับทำ "เปปุุ" เมื่อยามำเป็น และเป็นาบที่ามูไรสามารถนำิัวเ้าเหสถานอผู้อื่นรีเป็นผู้มาเยือนไ้โยไม่้อฝาไว้ับนรับใ้
wakizashi
ามปิามูไระพาบสอเล่ม และโยธรรมเนียมห้ามพาบยาวเ้ามาในบ้านอผู้อื่น ้อฝาไว้หน้าบ้านเท่านั้น
......
าบนาสั้น (Short Sword)
๑. "ันโะ" (Tanto) มีลัษะล้ายมีสั้น วามยาวน้อยว่าาบวาิาิ
Tanto
๒. "ไอุิ" (Aikuchi) ล้ายมีไม่มีที่ั้นมือ ใ้สำหรับพในเสื้อ เหมาะับสรี
Aikuchi
วามามอาบามูไร
ลอทั้ัวาบหาสัเะเห็นว่าาบนั้นมีวามามมา ามามธรรมาิทั้ๆ ที่ไม่มีเรื่อประับใๆ ุเ่นอยู่ที่ลัษะใบาบที่โ้ไ้รูป ถือเป็นารออแบบที่สุยอ
ลวลายน้ำบนใบาบเรียว่า "ฮามอน" ถูประิษ์ึ้นมาว่าพันปีโย "อามาุนิ" ไม่เป็นเพียลวลายที่ามอย่าเียว แ่เป็นวามลับอมาบ้วย
ในส่วนอที่ั้นมือเรียว่า "Tsuba" (Handguard) มัทำาเหล็ ทอเหลือ ทอแ หรือเิน เป็นานฝีมือั้นเยี่ยม มีารทำลวลาย่อเนื่อทั้สอ้านมาั้แ่โบรา มีมามายหลายแบบนเป็นเอลัษ์เพาะัว (ยเว้นอาบทหารที่มีลวลายเียวเพาะเท่านั้น)
ส่วน้ามับที่ทำ้วยไม้ หุ้มทับ้วยหนัปลาระเบนและผ้าไหม พับเว้น่อเป็นรูป้าวหลามั ือเอลัษ์อาบที่ยัไม่เปลี่ยนแปล
เรื่อราวอาบยัมีอีมามาย ล้วนแ่เป็นรายละเอียที่ไม่เหมือนใร ไม่ว่าะเป็นลายอเนื้อเหล็ที่เิาารีเหล็และหลอม, นิอลวลายฮามอนบนใบาบ หรือาบับารทำ "เปปุุ" หรือารว้านท้อ เป็น้น
าประสบาร์อผู้เียน...ที่ไ้สัมผัสับาบามูไรเ่า พบว่าัวาบมีุลัษะพิเศษ ือสามารถทรัวให้วาั้อยู่บนฝ่ามือไ้โยัวาบไม่ล้มแม้ะยับมือไปมา าารทลอู้วยาบามูไรำนวน ๓ เล่ม ึ่สามารถั้ไ้ทั้หม ไม่ใ่เพราะวามบัเอิ เพราะว่ายัทลอเอาาบอไทยมาวาู แ่ไม่สามารถั้ไ้อย่าาบี่ปุ่น
ปัุบันาบี่ปุ่นลายเป็นานศิลปะที่มีราาสูมา าบที่ายเป็นอที่ระลึนั้นะไม่ม และทำ้วยสเนเลส เป็นอประับบ้าน
าบยัมีารผลิใน่าประเทศ้วย เ่น ประเทศสเปนและไ้หวัน ส่วนาบที่ผลิในประเทศี่ปุ่นามั้นอนแบบพิธีโบรานั้น ็ยัมีอยู่มามาย ยัเป็นาบแท้ีใบาบ้วยเหล็ หลายๆ ระูลอย่า "ระูลัสสัน" ยัใ้เหล็เนื้อีมีวามมริบเหมือนเือบพันปีที่ผ่านมา
าบถูแ่หลายๆ แบบมามาย้วยเิน, ทอ ารประับประาและารแะลวลายลบนใบาบ
รับาลี่ปุ่นูแลารผลิาบอย่าเ้มวเพื่อให้ทรุ่า่อไปอย่ามีเอลัษ์ แม้ปัุบันาบะไม่ไ้เป็นิวิาอามูไรอย่าแ่่อน แ่็เป็นำนานแห่อาวุธสัหาร และานศิลปะที่ยิ่ให่อย่าไม่มีที่สิ้นสุสืบไป
ที่มา:http://www.artgazine.com/shoutouts/viewtopic.php?t=455
ภายใ้วามประีผสมผสานเนื้อเหล็ั้นี และวิวันาารั้นสูสุอาวี่ปุ่นั้แ่สมัยโบราราวหนึ่พันปีเศษ ทำให้าบี่ปุ่นไ้ื่อว่าเป็นอาวุธที่ร้ายแรที่สุเหนือว่าาบอนาิอื่นๆ อย่าสิ้นเิ
ราวพันปี่อน่าีาบเาผลิาบเนื้อีแ็แร่และมอย่ามีโนไ้อย่าไร
ภายใ้อาวุธสัหารอันมริบ าบามูไร็เป็นานศิลปะั้นยอ เป็นอที่มี่าและวิธีารีาบามูไรยัเป็นศาสร์ที่สูส่อย่าไม่น่าเื่อ
นไทยเริ่มรู้ัาบามูไรเมื่อิ่อ้าายับี่ปุ่นั้แ่สมัยอยุธยา สรามโลรั้ที่สอ...าบามูไรเป็นเรื่อมือสำัที่ทหารี่ปุ่นใ้ัหัวเลยศึา...ไ้้วยารฟันเพียรั้เียวและทำให้าบามูไรเริ่มรู้ัันอย่าแพร่หลายในเวลา่อมา และแทบไม่น่าเื่อว่า...ยุทออาบามูไรนั้นมีมานานว่า ๗๐๐ ปี ถือเป็นยุที่าบมีุภาพีที่สุเหนือว่ายุใๆ อาบี่ปุ่น
Samurai
...
ามูไร (Samurai) ือนัรบหรือมีวามหมายว่าผู้รับใ้ าบู่ายามูไรเปรียบเหมือนิวิาอามูไรทุน หาามูไรลืมาบ...เท่าับว่านำนเอไปสู่วามายไ้ทุเมื่อ ลัทธิ "บูิโ" สอนให้เหล่าามูไรยึมั่นในวามื่อสัย์่อหน้าที่และรัภัี่อเ้านายอน ามูไรถือว่าวามายเป็นเรื่อเล็น้อย ปรัาแห่บูิโล่าวไว้ว่า "วามายเป็นสิ่เบาบายิ่ว่านน"
าวี่ปุ่นโบรายย่อาวนาและ่าฝีมือเป็นอย่ามา โยเพาะ "่าีาบ" เิมนัรบาวี่ปุ่นใ้าบาีนและเาหลีในารสู้รบ ในสมัย "นาร่า" (Nara Period) ประมาปี พ.ศ. ๑๑๙๓-๑๓๓๖ หรือประมา ๑,๓๐๐ ปีเศษล่วมาแล้ว ปัหาที่ามมาือเวลาสู้รบาบมัหัออเป็นสอท่อน ัรพรริึสั่ให้่าีาบปรับปรุาบให้ีึ้นว่าเิม
Nara Period
่าีาบยุแรมีื่อว่า "อามาุนิ" เาพันาารีาบไม่ให้หั่าย้วยารใ้เหล็ที่ี และมีารศึษาวิธีทำให้เหล็แ็แร่ว่าเิม เหล็ที่ีอี่ปุ่นไ้าารถลุ มีื่อว่า "ทามาฮาาเน่" (Tamahagane)
Tamahagane
อามาุนิพบว่า...ารที่ะให้ไ้าบุภาพี้อวบุมอสามสิ่ ือ ารวบุมวามเย็น, ารวบุมปริมาาร์บอน และารนำสิ่ปะปนที่อยู่ในเหล็ออ
ปริมาาร์บอนือหัวใสำัในารีาบ หาใส่าร์บอนในเหล็มาไปเหล็ะเปราะ, ใส่น้อยไปเหล็ะอ่อน ึ้อใส่ในปริมาที่พอเหมาะ
เหล็ถูนำมาหัแบ่เป็นิ้นเล็วา้อนัน่อนหลอม และนำไปีให้เป็นเนื้อเียวัน หลัานั้นึพับเหล็เป็นสอั้นะยัร้อนๆ แล้วี้ำอีรั้แล้วรั้เล่า เหล็ะ้อนันเป็นั้นๆ ทวีูึ้นเรื่อยๆ นเป็นหมื่นๆ ั้น ทำให้าร์บอนระายไปนทั่วเนื้อเหล็ แล้วึนำไปีแผ่ออให้เป็นใบาบ ะไ้ใบาบที่ีเนื้อเหล็แร่และมไม่หัอี่อไป
แ่...นี่็ยัไม่ถือว่าเป็นาบที่สุยอ
สี่ร้อยปีผ่านมาเ้าสู่สมัยามาูระ (Kamakura Period) ราวปี พ.ศ. ๑๗๓๕-๑๘๗๙ ัรพรริบอให้่าีาบศึษาวิธีารีเหล็ายุโบรา
Kamakura Period
ยุนี้ถือเป็นุเริ่มยุทออาบามูไร มีารพันาาบให้ีึ้นว่าเิมเมื่อว่า ๔๐๐ ปี่อน ถือเป็นเทนิที่สุยออาบ มีารเพิ่มวิธีารผสมเหล็สอนิเ้า้วยัน เหล็ที่มีวามแ็ะมีปริมาาร์บอนสูใ้ทำเป็นัวาบ และเหล็อ่อนที่มีปริมาาร์บอน่ำใ้ทำเป็นไส้าบเพื่อให้ยืหยุ่น
าเหล็สอนิที่ถูนำมาพับและีมาว่าสิบั้น ทำให้เิั้นเล็ๆ เป็นทวีูเป็นหมื่นั้น ่าีาบะพับเหล็แ็ให้เป็นรูปัว ย และนำเหล็อ่อนมาวาไว้รลาเพื่อทำเป็นไส้ใน แล้วนำไปหลอมและีรวมันใหแผ่ออเป็นใบาบ านั้นนำไปหลอมในอุหภูมิที่เหมาะสมึ่มาว่า ๗๐๐ อศาเลเียส แล้วึนำมาแ่น้ำเย็น
ารแ่น้ำ้อระมัระวัมา หาแ่ไม่ีาบะโ้เสียรูป เหล็ที่มีวามแ็่าันเมื่อทำให้เย็นทันทีะหัว่าัน ถือเป็นเล็ลับที่ทำให้ใบาบโ้ไ้รูปามธรรมาิ
าบสามารถฟันอาไ้เพียรั้เียว บาแผลที่ไ้รับาาบะเ็บปวมา ามูไรยั้อเรียนรู้ารใ้าบอย่า่ำอว่อไวและล่อแล่ว ให้เปรียบเสมือนเป็นส่วนหนึ่อร่าาย าวามสามารถนี้เอทำให้ามูไรเพียนเียวสามารถสัหารศัรูที่รายล้อมนว่าสิบนไ้ภายในั่วพริบา้วยาบเพียเล่มเียว
แ่ประเพีาร่อสู้อนั้นามูไรือาร่อสู้ "ัว่อัวอย่ามีมารยาท้วยาบ" ผู้แพ้ที่ยัมีีวิอยู่ือผู้ที่ไร้เียริ ามูไรึไม่อามีีวิอยู่ไ้ าร่าัวายอย่าสมเียริ้วยารทำ "เปปุุ" ือเียริยศอามูไร
เือนพฤศิายนปี พ.ศ. ๑๘๑๗ าวมอโลอุบไล่านบุี่ปุ่นที่อ่าวฮาาะ ้วยอทัพเรือ ๘๐๐ ลำ และอพลสามหมื่นนาย เหล่าามูไร้อาระสู้ันัว่อัวอย่ามีมารยาทเยี่ยสุภาพบุรุษับนัรบระับผู้นำ แ่ไม่ไ้ผล พวามูไร้อปะทะสู้ที่ายหาับฝูธนูอาบยาพิษและระเบิ เป็นสรามที่ไม่มีระเบียบและเป็นรอ พายุไ้ฝุ่น่วยทำลายอเรืออาวมอโลนหมสิ้น ารรบรั้แรเหมือนารหยั่เิอาวมอโลเพื่อูำลัอศัรู
อีเ็ปี่อมาพวมอโลลับมาอีรั้้วยอเรือ ๔,๐๐๐ ลำ อทหารอีสอแสน พวามูไรรบพุ่ับลูธนูอย่าล้าหา พวเาัเรื่อมารยาททิ้ไป ลาืนเหล่าามูไรพายเรือลอบเ้าโมีพวมอโลประิัว้วยารใ้าบที่่ำอ าบทหารมอโลไม่มีทาสู้าบามูไรไ้เลย ระหว่าสรามพายุไ้ฝุ่น็ทำลายอเรืออมอโลอีรั้ อเรือสอในสามมไปับทะเลพายุ, ทหารมอโลมน้ำายนับหมื่น พวที่ว่ายน้ำเ้าฝั่็าย้วยมาบอย่าหมทาสู้ าวี่ปุ่นเื่อว่าเมือนี้ถูปป้อาพระเ้า และั้ื่อลมพายุนี้ว่า "ามิาเ่" (Kami-Kaze) หมายถึลมศัิ์สิทธิ์ หรือลมผู้หยั่รู้
หลัานั้นพวมอโล็ไม่ไ้ลับมาีี่ปุ่นอีเลย
หลัาสรามสิ้นสุ บ้านเมืออยู่ในวามสบ พบว่าหลัาารรบที่ผ่านมาาบมัะบิ่น ัรพรริึบอให้่าีาบหาวิธีแ้ไ ่าีาบที่สร้าสมุลอวามแ็และวามอ่อนอเหล็และพันาโรสร้าอาบออเป็นเหล็สามิ้น ือ "มาามูเน่" (Masamune)
Masamune
ราวปี พ.ศ. ๑๘๔๐ าบอมาามูเน่ถือเป็นาบที่พันาถึั้นสูสุ ในี่ปุ่นไม่มี่าีาบนใะเทียบไ้ เาสร้าวามสมุลอวามแ็อมาบ
เล็ลับารทำาบือารผสมเหล็สามนิเ้า้วยัน เหล็ที่มีปริมาาร์บอนสูะใ้เป็นใบาบ้าน้าที่เรียว่า Gawa-gane และ้านมาบ (Ha-gane) ใ้เหล็ที่แ็มาโยผ่านารพับและีถึ ๑๕ รั้ ึ่สามารถสร้าั้นอเหล็ที่้อนันถึ ๓๒,๗๖๘ ั้น ทำให้เหล็เหนียวและแร่มาว่าส่วนอื่นๆ ส่วนเหล็ที่มีปริมาาร์บอน่ำะใ้เป็นส่วนไส้ใน (Core Steel) ทำให้มีวามยืหยุ่นเรียว่า Shi-gane แล้วนำไปหลอมที่อุหภูมิประมา ๘๐๐ อศาเลเียสให้เป็นเนื้อเียวัน แล้วึนำมาีแผ่ออเป็นใบาบ
่าีาบนอื่นๆ เริ่มเลียนแบบในเวลา่อๆ มา
่าีาบในยุเียวันที่มีื่อเสียเทียบเียมาามูเน่ ือ "มารามาะ" ล่าวันว่าใรที่มีาบอ "มารามาะ" ไว้รอบรอ เลือะสูบีให้อยาที่ะัาบออมาสัหารู่่อสู้เพราะวามมอมัน ในะเียวันามูไรที่รอบรอาบอ "มาามูเน่" ลับสบนิ่เยือเย็น
าบี่ปุ่นเริ่มเ้ามาในเมือไทยั้แ่สมัยอยุธยา่วสมัยเอโะ (พ.ศ. ๒๑๔๖-๒๔๑๐) าาริ่อ้าาย ี่ปุ่นนำพัและาบเ้ามาในอยุธยา
โยเพาะาบมีวามสำั่อพระบรมวศานุวศ์ และุนนาในราสำนัสยามแ่ัวในุเ็มยศ ห้อยาบเ้าพิธีสำัๆ ่าๆ ในพระราสำนั อีทั้หนึ่ในห้าอ "เบราุธภั์" ือ "พระแสรร์ัยศรี" ึ่เป็นสัลัษ์สูสุแห่อำนาอพระมหาษัริย์ไทยสืบมานถึปัุบัน แม้แ่าบหรือระบี่อำรวและทหารในุเ็มยศอไทยในปัุบัน เรียว่าาบทหารม้า (Parade Saber) ึ่ไ้รับอิทธิพลพื้นานมาาาบี่ปุ่นทั้สิ้น
พระแสรร์ัยศรี
ในสมัยอยุธยา ะที่ี่ปุ่น้อารสิน้าาสยาม เ่น ไม้ฤษา, ไม้ฝา, น้ำุหลาบ, พริไทย เป็น้น มีารั้หมู่บ้านี่ปุ่นในอยุธยา เมื่อมีาวี่ปุ่นมาอยู่เป็นำนวนมา าวี่ปุ่นที่นับถือศาสนาริส์โยลี้ภัยทาศาสนาและส่วนหนึ่เป็นพวามูไรแทัพที่สูเสียเ้านายหรือที่เรียว่า "โรนิน" (Ronin) แทัพาสรามเิาฮาร่า ไ้โยสารเรือสำเภาที่ำลัะเินทามา้าายยัมพูทวีปและมาั้รราในประเทศสยาม สิ่สำัที่นำิัวมา้วย็ือาบี่ปุ่น
Ronin
ามูไรเหล่านี้ไ้ลายเป็นทหารอาสาี่ปุ่นในเวลา่อมา
าบทหารในสมัยสรามโลรั้ที่ ๒ มีื่อเรียว่า "Gunto" เป็นาบที่ถูผลิึ้นระหว่าปี พ.ศ. ๒๔๑๑ และสิ้นสุารผลิเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๘๘ ึ่ถือว่าเป็นยุ Modern เป็นาบที่ทำเพื่อารสราม ผลิำนวนมา ยัวามมริบ แ่ไม่ประี และไม่มีั้นอนารทำอย่าประเพีโบรา าบรุ่นนี้้าอยู่ในแถบอินโีนำนวนมาหลัาสรามสิ้นสุ ึ่อาะพบไ้ในประเทศพม่าและประเทศไทย ถูฝัินอยู่ลาป่าหรือในถ้ำามเส้นทาเินทัพอทหารี่ปุ่น าบยุสรามะเป็นาบที่ใ้ฝัทำ้วยเหล็ มีห่วทอเหลือหรือทอแเรียว่า "โอบิ-โทริ" ใ้สำหรับห้อยับเ็มั ัวาบและฝัเหล็มีน้ำหนัมา ึไม่เหมาะที่ะใ้เหน็บเอวอย่าาบฝัไม้แบบโบรา ึ่มีห่วผูเื่อนที่ทำาผ้าไหมใ้เหน็บเอวอามูไร าบทหารที่ไม่มีั้นอนารผลิในแบบพิธีรรมโบรา ึไม่มีวามศัิ์สิทธิ์อย่าาบอพวามูไร
Gunto
ส่วนพิธีรรมโบรานั้นมีั้นอนมามายและถือเป็นพิธีรรมที่ศัิ์สิทธิ์ ่าีาบ้อถือศีลินเในะที่หลอมเหล็ ไม่ยุ่เี่ยวับใร เพื่อผลิาบให้เป็นมลแ่ผู้เป็นเ้าอาบเล่มนั้นๆ าบล้ายับเรื่อลาอลั หรืออย่าพระเรื่ออนไทยที่ปลุเสาเิอาารย์ั
่าีาบและลูมือะร่วมมือันทำาบเพียหนึ่เล่มในระยะเวลามาว่าเือน าวี่ปุ่นเื่อว่า่าีาบที่ีะทำาบที่ีออมา หา่าีาบมีิใไม่ีาบที่ีออมา็ะไม่ีไป้วย าบแ่ละเล่มึมีราาไม่เท่าัน ล่าวันว่า...บาเล่มราามาว่าที่ินหนึ่ผืน หรือาบที่ีเพียเล่มเียวอาะมีราาสูว่าหอสามร้อยเล่ม
ในสมัยโบราาบึไม่ใ่อาวุธที่สามารถะื้อมาใ้ในอทัพไ้ นอาเป็นสมบัิส่วนัวอเหล่าามูไรเท่านั้น
่าีาบที่มีื่อเสียในปัุบัน
"าาอิิ ัสสัน" Sadaeji Gassan ่าีาบที่มีื่อเสียมานหนึ่ เราอาะเยเห็นท่านถือาบไว้ในมือับโษานาฬิาโรเล็์เมื่อหลายปี่อน
ัสสันเป็นระูล่าีาบที่ทอมาว่า ๗๐๐ ปี ปัุบันยัรัษานบธรรมเนียมารีาบอย่าประีามั้นอนและวิธีารแ่โบราายุทอ สมัยามาูระ โยเป็นมรทอมาถึ "าาโิ ัสสัน" (Sadatoshi Gassan) าบามูไรยัวามประีามถือเป็นานศิลปะั้นสูสุทอมาาบรรพบุรุษ ปัุบันยัมี่าีาบอีำนวนมาที่ีาบามแนวทาั้เิม
Sadatoshi Gassan
..........
ยุสมัยอาบามูไร แบ่ออไ้ ๔ ยุ
๑. ยุาบโบรา (Ancient Sword) ่อนริส์ศัรา ๙๐๐ (่อน พ.ศ. ๑๔๔๓) ยุที่าบอ "อามาุนิ" ถือำเนิึ้นพร้อมับารถลุเหล็เนื้อีในสมัยนาร่า
๒. ยุาบเ่า (Old Sword) ราวปี พ.ศ. ๑๔๔๓-๒๐๗๓ ถือเป็นยุทออาบามูไร แทบไม่น่าเื่อเมื่อเทียบับประวัิศาสร์ศิลปะไทย ะอยู่ใน่วเียวับศิลปะสมัยทวารวี (พุทธศวรรษที่ ๑๑-๑๘) นถึสมัยศิลปะสุโทัย (พุทธศวรรษที่ ๑๘-๒๐) ในะที่ปี พ.ศ. ๑๘๔๐ เป็นปีที่าบอ "มาามูเน่" ถือำเนิึ้นและภูมิปัาั้นสูสุที่ทอเป็นมรอาบั้นยอ
๓. ยุาบใหม่ (New Sword) ราวปี พ.ศ. ๒๑๓๙-๒๔๑๐ ึ่อยู่่วเียวับศิลปะสมัยอยุธยา และ้นรันโสินทร์ ือ่วสมัยเอโะ และยุที่ี่ปุ่นปิประเทศห้ามนเ้าอออย่าเ็า (พ.ศ. ๒๑๘๒)
๔. ยุาบสมัยโมเิร์น (Modern Sword) ราวปี พ.ศ. ๒๔๑๑ ถึปัุบัน ยุที่าบทหารถือำเนิึ้น (พ.ศ. ๒๔๑๑-๒๔๘๘) ารผลิเป็นำนวนมาเพื่อารสรามไม่มีพิธีรรมแบบโบรา าบี่ปุ่นมัวหมอเพราะถูใ้ในสรามโลรั้ที่ ๒ ารัอเลยศึไม่ใ่ประเพีอนั้นามูไร พอมาถึสมัยปัุบันาบลายเป็นานศิลปะั้นสูที่มีราาแพ
นิอาบามูไร
าบมีหลายแบบและหลายประเภท แ่สามารถแบ่นิหลัๆ ออไ้ ๓ นิันี้
าบยาว (Long Sword)
๑. "าิ" (Tachi) าบยาวอทหารม้า มีวามโ้อใบาบมา ใ้ฟันาหลัม้า มีวามยาวอใบาบมาว่า ๗๐ เนิเมร
Tachi
๒. "าานะ" (Katana) าบที่มาแทนที่าบาิอทหารม้า ั้แ่ลาสมัยมุโรมาิ (ราว พ.ศ. ๒๐๐๐) สามารถใ้่อสู้บนพื้นินไ้ล่อัวว่า เพราะมีวามโ้น้อยวบุมไ้่าย วามยาวใบาบโยประมา ๖๐.๖ เนิเมรึ้นไปถึ ๗๐ เนิเมร
Katana
..............
าบนาลา (Medium Sword)
"วาิาิ" (Wakizashi) าบที่ใ้พพาู่ับาบาานะอามูไร ใบาบมีวามยาวั้แ่ ๑๒ นิ้วถึ ๒๔ นิ้ว าบที่ามูไรใ้สำหรับทำ "เปปุุ" เมื่อยามำเป็น และเป็นาบที่ามูไรสามารถนำิัวเ้าเหสถานอผู้อื่นรีเป็นผู้มาเยือนไ้โยไม่้อฝาไว้ับนรับใ้
wakizashi
ามปิามูไระพาบสอเล่ม และโยธรรมเนียมห้ามพาบยาวเ้ามาในบ้านอผู้อื่น ้อฝาไว้หน้าบ้านเท่านั้น
......
าบนาสั้น (Short Sword)
๑. "ันโะ" (Tanto) มีลัษะล้ายมีสั้น วามยาวน้อยว่าาบวาิาิ
Tanto
๒. "ไอุิ" (Aikuchi) ล้ายมีไม่มีที่ั้นมือ ใ้สำหรับพในเสื้อ เหมาะับสรี
Aikuchi
วามามอาบามูไร
ลอทั้ัวาบหาสัเะเห็นว่าาบนั้นมีวามามมา ามามธรรมาิทั้ๆ ที่ไม่มีเรื่อประับใๆ ุเ่นอยู่ที่ลัษะใบาบที่โ้ไ้รูป ถือเป็นารออแบบที่สุยอ
ลวลายน้ำบนใบาบเรียว่า "ฮามอน" ถูประิษ์ึ้นมาว่าพันปีโย "อามาุนิ" ไม่เป็นเพียลวลายที่ามอย่าเียว แ่เป็นวามลับอมาบ้วย
ในส่วนอที่ั้นมือเรียว่า "Tsuba" (Handguard) มัทำาเหล็ ทอเหลือ ทอแ หรือเิน เป็นานฝีมือั้นเยี่ยม มีารทำลวลาย่อเนื่อทั้สอ้านมาั้แ่โบรา มีมามายหลายแบบนเป็นเอลัษ์เพาะัว (ยเว้นอาบทหารที่มีลวลายเียวเพาะเท่านั้น)
ส่วน้ามับที่ทำ้วยไม้ หุ้มทับ้วยหนัปลาระเบนและผ้าไหม พับเว้น่อเป็นรูป้าวหลามั ือเอลัษ์อาบที่ยัไม่เปลี่ยนแปล
เรื่อราวอาบยัมีอีมามาย ล้วนแ่เป็นรายละเอียที่ไม่เหมือนใร ไม่ว่าะเป็นลายอเนื้อเหล็ที่เิาารีเหล็และหลอม, นิอลวลายฮามอนบนใบาบ หรือาบับารทำ "เปปุุ" หรือารว้านท้อ เป็น้น
าประสบาร์อผู้เียน...ที่ไ้สัมผัสับาบามูไรเ่า พบว่าัวาบมีุลัษะพิเศษ ือสามารถทรัวให้วาั้อยู่บนฝ่ามือไ้โยัวาบไม่ล้มแม้ะยับมือไปมา าารทลอู้วยาบามูไรำนวน ๓ เล่ม ึ่สามารถั้ไ้ทั้หม ไม่ใ่เพราะวามบัเอิ เพราะว่ายัทลอเอาาบอไทยมาวาู แ่ไม่สามารถั้ไ้อย่าาบี่ปุ่น
ปัุบันาบี่ปุ่นลายเป็นานศิลปะที่มีราาสูมา าบที่ายเป็นอที่ระลึนั้นะไม่ม และทำ้วยสเนเลส เป็นอประับบ้าน
าบยัมีารผลิใน่าประเทศ้วย เ่น ประเทศสเปนและไ้หวัน ส่วนาบที่ผลิในประเทศี่ปุ่นามั้นอนแบบพิธีโบรานั้น ็ยัมีอยู่มามาย ยัเป็นาบแท้ีใบาบ้วยเหล็ หลายๆ ระูลอย่า "ระูลัสสัน" ยัใ้เหล็เนื้อีมีวามมริบเหมือนเือบพันปีที่ผ่านมา
าบถูแ่หลายๆ แบบมามาย้วยเิน, ทอ ารประับประาและารแะลวลายลบนใบาบ
รับาลี่ปุ่นูแลารผลิาบอย่าเ้มวเพื่อให้ทรุ่า่อไปอย่ามีเอลัษ์ แม้ปัุบันาบะไม่ไ้เป็นิวิาอามูไรอย่าแ่่อน แ่็เป็นำนานแห่อาวุธสัหาร และานศิลปะที่ยิ่ให่อย่าไม่มีที่สิ้นสุสืบไป
ที่มา:http://www.artgazine.com/shoutouts/viewtopic.php?t=455
http://www.artgazine.com/shoutouts/viewtopic.php?t=455
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น