~+...เทพนิยาย...ประวัติศาสตร์...+~

ลำดับตอนที่ #61 : อณาจักรสำคัญต่างๆในเมโสโปเตเมีย(มีเรื่องราวของนครบาบิโลนด้วย) น่าสนใจสุดๆ

อาณาจักรสำคัญแห่งเมโสโปเตเมีย

แนวคิดหลัก

คำถามสำคัญ

1.

สภาพภูมิศาสตร์มีผลต่อประวัติศาสตร์ของเมโสโปเตเมียอย่างไรบ้าง

2.

ความเจริญในอาณาจักรบริเวณเมโสโปเตเมียส่งผลต่อปัจจุบันอย่างไรบ้าง

นครรัฐเริ่มแรก

สุเมเรียน เป็นกลุ่มคนแรกที่ตั้งอาณาจักรบริเวณตอนล่างของเมโสโปเตเมีย สุเมเรียนเรียก

ดินแดนของตนว่าดินแดนแห่งความเจริญของพระเจ้า ความสามารถที่สำคัญคือ การประดิษฐ์ระบบตัวอักษร เขียนบนแผ่นดินเหนียว เรียกว่า คูนิฟอร์มหรืออักษรลิ่ม

นอกจากน้นยังมีการทำเครื่องปั้นดินเผาจำนวนมากโดยใช้แท่นหมุนเพื่อการแลกเปลี่ยนกับดินแดนอื่น ๆ ได้แก่ ด้านตะวันตก ได้แก่ ลุ่มแม่น้ำสินธุ ด้านตะวันออก ได้แก่ ลุ่มแม่น้ำไนล์

นครรัฐของสุเมเรียน เป็นหน่วยการปกครองตนเอง แต่ละมีกำแพงล้อมรอบยาวประมาณ

10

สุเมเรียนเป็นเจ้าของสถาปัตยกรรมที่ทำด้วยอิฐใหญ่ที่สุดในโลก คือ ซิกกูแรต ศาสนสถาน

ประจำเมืองแต่ละเมืองมีศาสนาสถานสำหรับเทพเจ้าหรือเทพธิดาประจำเมือง เชื่อว่าเป็นเจ้าของ

เมืองนั้น ๆ มีการถวายสิ่งของมีค่าจำนวนมาก ศาสนสถานเป็นศูนย์กลางความเชื่อและการปกครอง

ในระยะแรกๆ พระมีอำนาจมากเป็นผู้ปกครอง ต่อมาจึงเป็นกษัตริย์ที่ได้รับอำนาจอันชอบธรรมจาก

เทพเจ้า หรือเทวสิทธิ์

กิโลเมตร มีป้อมปรากการทุก ๆ 9 – 10 เมตร สร้างด้วยอิฐ บ้านเรือนราษฎรก็สร้างด้วยอิฐ สันนิษฐานว่าที่ทำการของรัฐ หรือศาสนาสถานมีขนาดใหญ่มาก ทำด้วยไม้บ้าง แต่ส่วนใหญ่เป็นอิฐ สามารถสร้างทรงโค้งหรือโดมได้ ( Theocracy )

เศรษฐกิจ สังคม และความเชื่อทางศาสนา

สุเมเรียส่วนใหญ่น่าจะทำนา การเกษตร ประมง ไม่ค่อยปรากฏงานโลหะ แต่เก่งเรื่องเครื่องปั้นดินเผา ใช้แลกเปลี่ยนกับสินค้าโลหะทองแดง ดีบุก ไม้สักจากที่อื่น การประดิษฐ์ล้อเมื่อ

ชนชั้นต่าง ๆ ในสังคมสุเมเรียนประกอบด้วย ขุนนางรวมเจ้านายและพระ ส่วนสามัญชน

ได้แก่ ชาวนา พ่อค้า ชาวประมงและทาส ทำงานให้ศาสนสถานสถาน เป็นชาวนา ยามสงครามก็เป็นทหาร หรือปรกติเป็นคนงานก่อสร้างศาสนสถาน ส่วนทาสหญิงเก็บเกี่ยวพืชผลและทอผ้า

สุเมเรียนนับถือเทพเจ้าหลายองค์

นับถือ ได้หลักฐานจากงานวรรณกรรมกิลกาเมส

3000 ปีก่อนคริสต์กาล ทำให้การขนส่งสินค้าไปแลกเปลี่ยนกับดินแดนใกล้เคียงสะดวกมากขึ้น ( พหุเทวนิยม )มีทั้งเป็นชายและหญิง เทพเจ้าที่ ( Gilgamesh ) ซึ่งเก่าแก่ที่สุดในโลก แสดงให้เห็นว่าสุเมเรียนนับถือและเกรงกลัวอำนาจของเทพเจ้า เพราะต้องพบกับภัยจากความเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรงโดยไม่สามารถคาดการณ์ได้ โดยเฉพาะความไม่แน่นอนของน้ำท่วมจากการละลายของหิมะ

เอกสารประกอบการเรียนวิชาประวัติศาสตร์ ส

40105 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 48

ราว

ต่อมาพวกอมอไรต์เข้าครอบครอง เมืองสำคัญของพวกนี้คือ บาบิโลน จึงนิยมเรียกว่า

พวกบาบิโลเนีย กษัตริย์สำคัญ คือ ฮัมมูราบี

บาบิโลเนียตามบัญชาของเทพมาร์ดูก

2350 ปีก่อนคริสต์กาล พวกอัคเคเดียน เป็นเผ่าเซเมติกจากทางเหนือ นำโดยกษัตริย์ซากอน ได้บุกเข้ามายึดครองดินแดนแถบนี้และตั้งจักรวรรดิครั้งแรก จนถึงประมาณ 2150 ปีก่อนคริสต์กาล จึงถูกทำลาย เหลือมรดกความเจริญไว้ที่สำคัญ คือ เป็นผู้บอกเล่าเรื่องของสุเมเรียน ( 1792 B.C.-1750 B.C.)ผู้เชื่อว่าทรงปกครองอาณาจักร ( Marduk )

ผลงานสำคัญของฮัมมูราบีคือ ประมวลกฏหมายฮัมมูราบี รวมกว่า

ต้นกำเนิดระบบความยุติธรรมที่เข้มงวดมากใช้การลงโทษแบบรุนแรง

หรือถ้าเป็นเหตุให้ลูกชายเจ้าของบ้านตาย ลูกชายนายช่างต้องถูกลงโทษประหารชีวิตเช่นกัน

ให้ญาติผู้ตาย

กฏหมายฮัมมูราบีให้ความสำคัญกับความมั่นคงของครอบครัวอย่างมาก เช่น กรณีสตรีมีชู้ ละทิ้งครอบครัว ต้องถูกลงโทษกดน้ำจนตาย เป็นต้น

ขณะที่ชนชาติเซเมติกรุกรานเข้าครอบครองเมโสโปเตเมีย ชนชาติเร่ร่อรอีกกลุ่มได้

ขยายอำนาจเข้ามาด้วยในระยะ

ต่อมาอัสซิเรียน อนารยชนอีกกลุ่มอพยพมาจากที่ราบสูงทางตะวันออกเฉียงเหนือของ

เมโสโปเตเมีย เป็นนักรบดุร้าย ได้เข้าทำลายกรุงบาบิโลนในปี

กลุ่มที่สร้างความเจริญให้แก่ดินแดนนี้อีกครั้ง ได้แก่ แคลเดีย เป็นเซเมติกอีกกลุ่ม

ได้สถาปนาจักรวรรดิบาบิโลเนียนใหม่ เป็นนครสวยงาม มีป้อมปราการและพระราชวังที่มีสวน

ลือชื่อ จนเฮโรโดตัสได้บันทึกไว้ คือ สวนลอยบาบิโลน พวกนี้ยังได้บันทึกความรู้ด้านดาราศาสตร์ไว้บนแผ่นดินเหนียวด้วยภาษาเซเมติกแต่ยังคงใช้อักษรคูนิฟอร์มจำนวนนับพันแผ่น

จนถึงราว

เมโสโปเตเมีย

300 มาตรา นับเป็น “ ตาต่อตา ฟันต่อฟัน ” แต่ถือว่าสามัญชนทำผิดต่อชนชั้นสูง จะถูกลงโทษรุนแรงกว่าทำผิดต่อชนชั้นเดียวกัน และให้ความสำคัญกับผู้ชายเหนือผู้หญิงอย่างมาก แต่ให้ความสำคัญกับสังคมของราษฏร ความมั่นคงของสถาบันครอบครัวและมีการคุ้มครองผลประโยชน์ของประชาชน ด้วยหลักการคล้ายกฏหมายคุ้มครองผู้บริโภคในปัจจุบัน ตัวอย่างเช่น

-

นายช่างสร้างบ้านไม่แข็งแรง บ้านพัง ทำให้เจ้าของบ้านเสียชีวิต นายช่างต้องตายตาม

-

กรณีที่มีฆาตกรรม แต่เจ้าหน้าที่จับผู้ร้ายไม่ได้ เจ้าหน้าที่ต้องรับผิดชอบจ่ายเงินค่าปรับ 2,000 ปีก่อนคริสต์กาล คือ อินโดยุโรเปียน พวกนี้รู้จักใช้รถม้า มีล้อแข็งแรง และคล่องตัวรวดเร็ว ที่สำคัญได้แก่ ฮิตไลท์ พวกนี้รู้จักนำเหล็กมาหลอมทำอาวุธ อพยพมาจากบริเวณทะเลดำและเข้าโจมตีกรุงบาบิโลนจนล่มสลาย และทำให้การใช้เหล็กขยายไปทั่วเมโสโปเตเมีย 69 ปีก่อนคริสต์กาล และตั้งเป็นจักรวรรดิรุ่งเรืองที่สุดสมัยหนึ่ง 1,200 ปีก่อนคริสต์กาล พวกเปอร์เซีย จึงรุกรานเข้ายึดครองดินแดน เมโสโปเตเมียเริ่มต้นจากการตั้งเป็นนครรัฐ และถูกอนารยชนกลุ่มต่าง ๆ รุกรานเข้ามาตั้งจักรวรรดิ ๆ ที่สำคัญคือ บาบิโลน ในที่สุดจึงตกอยู่ใต้อำนาจของอาณาจักรเปอร์เซีย