วรรณคดีสไตล์เกรียน

ลำดับตอนที่ #108 : ความลับของเงือกในวรรณคดี

สืบเนื่องจากมีคนถามกันมามากว่า เหตุไฉนพระอภัยมณี หรือพี่เผือกถึงได้มี xxx กับน้องเงือกได้อย่างไร ?

.

.

.

วันนี้เราจะบอกความลับของเงือกในวรรณคดีไทยที่คุณอาจจะยังไม่เคยทราบมาก่อนมานำเสนอให้ทุกๆท่านได้ทราบกัน

เงือกในประเทศไทยถูกกล่าวขานมาตั้งแต่สมัยอดีต ผ่านเรื่องราวต่างๆ มากมาย พอจะสรุปได้ดังนี้

ลิลิตโองการแช่งน้ำ : คำว่าเงือกในภาษาไทยโบราณ และภาษาตระกูลไตบางถิ่นนั้น มักจะหมายถึง งู ดังปรากฏในลิลิตโองการแช่งน้ำ ที่ว่า 

.

.

ท้าวเสด็จเหนือวัวเผือก เอาเงือกเกี้ยวข้าง อ้างทัดจันทร์เป็นปิ่น

.

.  

ลิลิตพระลอ : หมายถึง สัตว์ร้ายจำพวกผี หรือปิศาจ ดังตอนที่ปู่เจ้าสมิงพรายทำพิธีเชิญเทวดาและผีพรายมาสู้กับเทวดาที่รักษาเมืองสรองในลิลิตพระลอว่า 

.

.

ตัวขุนให้ขี่ช้าง บ้างขี่เสือขี่สีห์ บ้างขี่หมีขี่หมู บ้างขี่หมูขี่เงือก

.

.

สำหรับเงือกในพระอภัยมณีนั้น ปรากฏตัวครั้งแรก ตอนที่ศรีสุวรรณออกตามมาพระอภัยมณีกับพวกสามพราหมณ์แล้วพบเงือกซึ่งปรากฏ "เงือกแบบ mermaid" แบบในหนังฝรั่ง

.

.

.

พระชม้อยค่อยเพลินเจริญจิตต์

นิ่งพินิจเขาไม้ในกระแส
เห็นเงือกงามพราหมณ์ชี้ว่านี่แน่

พ่อจงแลดูนางกลางชลา

มีผมเผ้านมเนื้อเนตรขนง

ทั้งรูปทรงน่ารักเป็นนักหนา
เสียแต่เพียงพื้นล่างเป็นหางปลา

กับพูดจานั้นไม่เป็นเหมือนเช่นเรา

.

.

.

ตามมาน้องเงือกที่เป็นประเด็น talk of the town ของพวกเรากันดีกว่า ปรากฎตอนแรกตอนที่สินสมุทรว่ายน้ำไปเจอเงือกเฒ่า ซึ่งบังเกิดเป็นรูปลักษณ์ "คนมีหางเป็นปลา" แทน

.

.

.

ระลอกซัดพลัดเข้าในปากฉลาม

ลอดออกตามซีกเหงือกเสลือกสลน 
เห็นฝูงเงือกเกลือกกลิ้งมากลางชล

คิดว่าคนมีหางเหมือนอย่างปลา

.

.

.

แล้วตอนที่นางผีเสื้อสมุทรตามพระอภัยมณีมาพบเงือกเฒ่า เงือกเฒ่าก็กวนตีนชี้ไปทางโน้น ชี้ไปทางนี้จนนางผีเสื้อโมโหจับพ่อเงือกแม่แม่เงือกฉีกขาแม่มเลย

.

.

.

แกล้งจะให้ห่างผัวไม่กลัวกู

แล้วนางยักษ์หักขาฉีกสองแขน

ไม่หายแค้นเคี้ยวกินสิ้นทั้งคู่

แล้วกลับตามข้ามทางท้องสินธู

.

.

.

อ้าว! แล้วเมื่อมีขา แล้วทำไมถึงไม่ขึ้นมาอยู่บนบกล่ะ? 

จากการวิเคราะห์ของหนังสือ วรรณคดีขี้สงสัย บอกเอาไว้ว่ากำลังขาคงอ่อนแรงมาก อาจเพราะอยู่ในน้ำที่มีแรงต้านมากเกินไป ทำให้มวลกระดูกลดลงและกล้ามเนื้อไม่เหมาะแก่การเดินก็เป็นได้ (การออกกำลังกายด้วยการว่ายน้ำนั้นลดมวลกระดูกเป็นอย่างยิ่ง คนว่ายน้ำจึงควรวิ่งเพื่อเพิ่มมวลกระดูกก่อนหรือหลังว่ายน้ำเสมอ)

ส่วนที่มาของเงือกพันธุ์นี้ เงือกเฒ่าได้เล่าพระอภัยมณีฟังว่า

.

.

.

ถ้าเสียเรือเหลือคนแล้วนางเงือก

ขึ้นมาเลือกเอาไปชมประสมศรี

เหมือนพวกพ้องของข้ารู้พาที

ด้วยเดิมทีปู่ย่าเป็นมานุษย์

.

.

.

นี้แหละจึงเป็นเหตุผลที่ทำให้พ่อยอดชายของเราถึงป๊ะกับน้องเงือกได้อย่างเกษมสุข ส่วนที่วาดออกมาเป็นครึ่งล่างแบบนั้น คาดว่ายุคที่วาดรูปออกมานั้น อาจจะได้รับอิทธิพลจากเรื่องเงือกต่างชาติเข้ามาแพร่หลายมากแล้วก็เป็นได้

ส่วนที่คนชอบโมเมกันไปว่า "คายลูกออกมาจากปาก" นั้นไม่จริงขอรับ เพราะการคลอดสุดสาครของนางเงือกมีดังนี้

.

.

.

ทั้งเทวาอารักษ์ที่ในเกาะ

ระเห็จเหาะมาสิ้นทุกถิ่นฐาน

ช่วยแก้ไขได้เวลากฤษดาการ

คลอดกุมารเป็นมนุษย์บุรุษชาย

.

.

.

หรือจะเป็นนางสุพรรณมัจฉา ในเรื่องรามเกียรติ์พระพราชนิพนธ์ของร.1 และโคลงภาพวัดพระแก้ว

.

.

.

จำกูจะไปสำรอก

ออกเสียจากครรภ์ให้จงได้

คิดแล้วก็เร่งรีบไป

ยังในเนินสมุทรคงคา

.

.

.