วรรณคดีสไตล์เกรียน

ลำดับตอนที่ #232 : สรรพสิ่ง is "พระร่วง"

พระร่วง หรือพระยาศรีจันทราธิบดี เป็นเจ้าเมืองสุโขทัย ผู้มีวาจาสิทธิ์ในตำนาน

และด้วยเหตุนี้เองที่ทำให้ชื่อของพระร่วงเป็นแบรนด์ที่ติดลิสต์อยู่ในสิ่งต่างๆ ดังนี้...

.

.

.

ราชวงศ์พระร่วง

: เป็นราชวงศ์เดียวในอาณาจักรสุโขทัย หลักฐานทางประวัติศาสตร์มักพบว่าผู้คนทั้งในเขตสุโขทัย หรือแว่นแคว้นอื่นมักเรียกกษัตริย์สุโขทัยในนาม "พระร่วง" 

.

.

.

ทำนบพระร่วง / สรีดภงส์ 

: เป็นทำนบกั้นน้ำระหว่างเขาพระบาทใหญ่และเขากิ่วอ้ายมา เพื่อกักเก็บน้ำไว้สำหรับใช้สอยในสมัยกรุงสุโขทัย

.

.

.

โซกพระร่วงลองพระขรรค์

: "โซก" คือ ช่องลึกของเขา ร่องน้ำ โซกพระร่วงลองพระขรรค์มีต้นน้ำอยู่ทางด้านทิศตะวันตกของทำนบพระร่วง

ตำนานเล่าว่า พระร่วงมาเที่ยวป่า เห็นมีเขาปิดทางน้ำ จึงตั้งจิตอธิษฐานแล้วฟันพระขรรค์ลงไป เพื่อเปิดทางน้ำให้แยกออก จึงทำให้เขาแยกจากกัน

.

.

.

ถนนพระร่วง

: เป็นเส้นทางที่เชื่อมระหว่างกำแพงเพชร สุโขทัย และศรีสัชนาลัย เป็นเส้นทางโบราณที่ทอดยาวจากแม่น้ำปิงผ่านเมืองต่างๆ ไปที่ศรีสัชนาลัย รวมระยะทางประมาณ 123 กิโลเมตร

.

.

.

ปลาก้างพระร่วง (Glass Catfish)

: เป็นปลาที่ตัวใสที่สุดในโลกจนสามารถมองเห็นอวัยวะภายในได้ชัดเจน 

เชื่อกันว่าพระร่วงกินปลาจนเหลือแต่ก้าง ก่อนจะทิ้งลงน้ำและกล่าววาจาสิทธิ์ให้ปลาฟื้นคืนชีพ ปลาตัวดังกล่าวจึงมีชีวิต และได้ชื่อว่า ก้างพระร่วง"

.

.

.

แก้งขี้พระร่วง (Celtis timorensis)

: เป็นพืชในวงศ์กัญชา เป็นไม้ยืนต้นที่มีกลิ่นเหม็น มักนำมาปรุงเป็นยาขับพยาธิไส้เดือนในเด็ก ใบฝนคั้นน้ำเป็นยาแก้โรคอหิวา รวมถึงใช้ขับพยาธิในไก่ชน และยังมีความเชื่อแต่โบราณว่าสามารถขับไล่ภูติผีปีศาจได้

ตำนานเล่าว่าเมื่อพระร่วงขี้ได้หักกิ่งไม้มาเช็ดก้นเสร็จ ได้กล่าววาจาสิทธิ์ให้กิ่งงอกเงยเป็นขึ้นมาเป็นต้นแก้งขี้พระร่วง

.

.

.

ข้าวตอกพระร่วง

: เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของชาวเมืองสุโขทัยมาแต่ช้านาน มีลักษณะเป็นรูปร่างสี่เหลี่ยมตามธรรมชาติ

ตำนานเล่าว่า ขณะพระร่วงบวชอยู่นั้น ในวันตักบาตรเทโวได้ฉันภัตตาหารเสร็จ ข้าวที่เหลือก้นบาตรท่านได้โปรยลงบนลานวัด และได้กล่าววาจาสิทธิ์ให้ข้าวตอกกลายเป็นหิน

ในทางธรณีวิทยาคือแร่โลหะชื่อ ไพไรต์ (Pyrite)

.

.

.

บ่อน้ำพุร้อนพระร่วง

: เป็นบ่อผุดขี้นมาจากใต้ดิน มีความร้อนประมาณ 40-65 องศาเซลเซียส ที่จังหวัดกำแพงเพชร

ตำนานเล่าว่า ขณะพระร่วงออกไปเที่ยวป่าแล้วเกิดหิว ก็สั่งให้ทหารนำไก่ป่าไปปรุงอาหาร แต่เนื่องจากบริเวณดังกล่าวไม่มีไฟใช้ทำอาหาร พระร่วงจึงได้กล่าววาจาสิทธิ์ให้น้ำที่อยู่ในบึงบริเวณใกล้ๆ ให้เป็นน้ำร้อนเพื่อใช้ลวกไก่

.

.

.

ไตรภูมิพระร่วง / เตภูมิกถา (Traibhumikatha)

: เป็นวรรณกรรมศาสนาที่แต่งในสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 1 โดยแบ่งโลกสัณฐานออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ กามภูมิ รูปภูมิ และอรูปภูมิ

.

.

.

สุภาษิตพระร่วง / บัญญัติพระร่วง

: เป็นสุภาษิตที่เก่าแก่ ได้รับการจดจำกันมาหลายชั่วคน เพิ่งมาบันทึกเป็นหลักฐานครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 3 ซึ่งโปรดให้ไว้บนผนังวิหารด้านเหนือพระมหาเจดีย์ที่วัดพระเชตุพลวิมลมังคลาราม 

.

.

.

พระร่วงโรจนฤทธิ์

: เป็นพระพุทธรูปปางห้ามญาติ ประดิษฐานที่พระปฐมเจดีย์ จังหวัดนครปฐม

เมื่อปี พ.ศ. 2451 รัชกาลที่ 6 ครั้นดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ ได้เสด็จหัวเมืองเหนือ ได้ทอดพระเนตรพระพุทธรูปเก่าแก่หลายองค์ โดยเฉพาะองค์หนึ่งที่เมืองศรีสัชนาลัย มีพุทธลักษณะงดงามต้องพระราชหฤทัย แต่องค์พระชำรุดเสียหายมาก เหลืออยู่แต่เศียรกับมือหนึ่งข้างและขา จึงโปรดฯ ให้อัญเชิญลงมากรุงเทพฯ แล้วใช้ช่างปั้นขึ้นให้เต็มตัว

.

.

.

เรือหลวงพระร่วง

: เป็นเรือหลวงลำแรกในประวัติศาสตร์ไทย ซึ่งข้าราชการและประชาชนเรี่ยไรทุนทรัพย์ซื้อเรือรบถวายรัชกาลที่ 6 หลังจากที่จัดตั้งราชนาวีสมาคมแห่งกรุงสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ (The Royal Navy League of Siam) ขึ้นเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2457 

ซึ่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีความยินดีและเห็นชอบ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามเรือนี้ว่า "พระร่วง" อันเป็นสิริมงคล