เรื่องรอบ ๆ ตัวแบบนี้ "คุณรู้หรือไม่"

ลำดับตอนที่ #181 : รู้หรือไม่ "กลุ่มตัวเลข ISSN ที่หน้าปกนิตยสารต่าง ๆ เค้ามีไว้ทำอะไร"

       กลุ่มตัวเลขที่เห็นตามหน้าปกนิตยสาร และพ็อกเก้ตบ๊ค  คือ หมายเลขมาตรฐานสากลสำหรับวารสารหรือนิตยสาร  ISSN  ย่อมาจากคำว่าInternational Standard Serial Number ประกอบด้วยตัวเลขอารบิก  ๘  ตัว  ตั้งแต่เลข ๐ ถึง ๙  ซึ่งตัวเลขสุดท้ายบางครั้งจะเป็นตัว  X  ใหญ่การใช้ต้องขึ้นต้นด้วย lSSN  ก่อนเสมอ  การเขียนเลข  ๘  ตัว  จะแบ่งตัวเลขออกเป็นสองกล่ม กลุ่มละ  ๔  ตัว  โดยจะมีเครื่องหมาย  (-)  คั่นกลาง หมายเลขชุดหนึ่ง ๆ  จะใช้สำหรับวารสารชื่อหนึ่งเท่านั้น ไม่ว่าจะพิมพ์ด้วยภาษาใดหรือพิมพ์ในประเทศใด  โดยหมายเลขแต่ละตัวไม่มีความหมายพิเศษอื่นใดนอกจากใช้สำหรับกำกับวารสารแต่ละชื่อเท่านั้น

     ระบบหมายเลขนี้เป็นระบบที่ดำเนินการเก็บรวบรวมและสร้างแหล่งข้อมูลวารสารทั่วโลกด้วยคอมพิวเตอร์  โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่กรุงปารีส  ประเทศฝรั่งเศส  เรียกว่า ศูนย์ข้อมูลวารสารระหว่างชาติระดับสากล ซึ่งประเทศต่าง ๆ สามารถเข้าเป็นสมาชิกได้โดยการจัดตั้งศูนย์ข้อมูลวารสารระหว่างชาติระดับประเทศขึ้น  ในประเทศไทยหอสมุดแห่งชาติเป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบเรื่องนี้  และยังเป็นศูนย์ข้อมูลวารสารระหว่างชาติแห่งภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ด้วย  มีประเทศสมาชิก  คือ อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ และไทย

     ไม่เฉพาะวารสารหรือนิตยสารเท่านั้น  สิ่งพิมพ์ประเภทหนังสือก็มีการใช้ระบบเลขมาตรฐานสากลเช่นกัน  แต่ใช้สัญลักษณ์เป็นเลข  ๑๐  ตัว  สามตัวแรกเป็นรหัสที่จะบอกได้ว่าเป็นสิ่งพิมพ์ของประเทศใดรหัสของประเทศไทยคือ ๙๗๔ และใช้อักษรย่อว่า lSBN ย่อมาจาก คำว่า  International  Standard  Book  Number System หมายเลขชุดหนึ่งจะกำหนดให้หนังสือที่พิมพ์ขึ้นใหม่ทุกเล่ม (edition) แต่หนังสือที่พิมพ์ซ้ำคงใช้เลขเดิม  ตัวอย่างเช่น  ISBN 974-88823-1-4 เป็นเลขชุดของหนังสือ '๑๐๘ ซองคำถาม'  ซึ่งไม่ว่า  '๑๐๘ ซองคำถาม'  จะพิมพ์ซ้ำกี่ครั้งก็ตาม  ก็ยังคงใช้เลขชุดเดิม

     ประโยชน์ของการเข้าเป็นสมาชิกของระบบหมายเลขมาตรฐานสากล คือ จะมีรายชื่อของหนังสือวารสารหรือนิตยสารในบัญชีสากล  ซึ่งแพร่หลายไปทั่วโลก ทำให้การค้นข้อมูลแลกเปลี่ยนข่าวสาร  หรือติดต่อเป็นไปอย่างถูกต้อง  รวดเร็วขึ้น ที่เราไม่เห็นหมายเลขพวกนี้ในหนังสือหรือนิตยสารบางเล่ม เนื่องจากการใช้หมายเลขพวกนี้เป็นความสมัครใจ ไม่มีการออกกฎหมายบังคับแต่อย่างใด

“ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม / สำนักพิมพ์สารคดี” 
Credit www.sanook.com
ภาพประกอบจาก http://2.bp.blogspot.com/_Scnn9NMv0oc/RrFh38fL-cI/AAAAAAAABJA/ToeBQWGolUk/s320/ISSN.gif