การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคซิฟิลิส

การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคซิฟิลิส

เกิดจากเชื้อ Treponema pallidum มีระยะฟักตัว 10-90 วัน ขึ้นกับปริมาณเชื้อที่ได้รับ โดยเฉลี่ยประมาณ 3 สัปดาห์ จะมีแผลบริเวณผิวหนัง และต่อมน้ำเหลืองโตเป็นระยะ primary stage ต่อมาจะเกิด macutaneous lesion และต่อมน้ำเหลืองโตกระจายทั่วไปและมี spirochetemia ในระยะ secondary stage จากนั้นจะเข้าระยะแฝง (Latent) และดำเนินต่อไปเป็น Late syphilis

การแบ่งระยะของโรค

1.Early infection stage วินิจฉัยได้ใน 1 ปี หลังจากได้รับเชื้อ แบ่งเป็น

1.1 Primary stage

1.2 Secondary stage

1.3 Early Latent stage

2. Late noninfection satae วินิจฉัยได้หลังรับเชื้อ 1 ปี แล้ว แบ่งเป็น

2.1 Late latent stage

2.2 Tertiary stage (Involve skin, Mucosa, Bones, Joints, Muscle & Viscera)

2.3 Cardiovascular syphilis

2.4 Neuro syphilis

อาการและอาการแสดง

หลังได้รับเชื้อ 10-20 วัน ก็จะเกิดรอยโรคของ primary syphilis รอยโรคบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์อาจจะเล็กและไม่มีอาการ แผล (Chancre) จะคงอยู่ประมาณ 2-6 สัปดาห์ก็จะหายไปเอง ต่อมน้ำเหลืองบริเวณขาหนีบมักจะโตแต่กดไม่เจ็บ ประมาณ 6-8 สัปดาห์ หลังจากแผล Chancre หาย ก็จะปรากฏอาการของ secondary syphilis จะพบผื่นที่ผิวหนัง ลำตัว รวมทั้งฝ่ามือฝ่าเท้าด้วย ผื่นที่อวัยวะเพศมักจะ ยกนูนขึ้น เรียกว่า “Condyloma lata” ประมาณ 3-12 สัปดาห์หลังจากปรากฏอาการของ Syphilis แผลจะหาย ผู้ป่วยจะเข้าสู่ระยะแฝง (Latent)

ผลของโรคต่อการตั้งครรภ์

1.       การแท้ง

2.       Preterm delivery

3.       Low birth weight

4.       Stillbirth

5.       Neonatal death

6.       Congenital syphilis (ประมาณ 20-25% จะตายคลอด)

ทารกที่อายุครรภ์น้อยกว่า 18 สัปดาห์ จะยังไม่ปรากฏอาการ เนื่องจากยังไม่สามารถสร้างภูมิคุ้มกันให้เต็มที่ ดังนั้น ถ้าให้การรักษาในมารดาก่อนอายุครรภ์ 18 สัปดาห์ สามารถป้องกันทารกจากภาวะ congenital syphilis ได้ ทารกที่เป็น congenital syphilis จะมีน้ำหนักตัวน้อย มากกว่าจะเป็น IUGR ถ้าติดเชื้อรุนแรงทารกจะเสียชีวิตจากภาวะ Hydrop fetalis จะมีรกหนา ซีด บวมน้ำ น้ำหนักมากกว่าปกติมีการติดเชื้อตามสายสะดือ

การวินิจฉัยโรค

1.       ได้จากการซักประวัติ อาการ อาการแสดง

2.       ตรวจทางห้องปฏิบัติการ ได้แก่ การตรวจเชื้อจากแผลหรือผื่น โดยวิธี Dark field ในหญิงตั้งครรภ์ แนะนำให้ ตรวจ serology 2 ครั้ง คือ เมื่อมาฝากครรภ์ครั้งแรก และเมื่ออายุ 28-32 สัปดาห์

การตรวจ Serology แบ่งเป็น 2 วิธี คือ

1.       Nontreponemal test ใช้ตรวจคัดกรองโดย ตรวจ VDRL (Veneral Disearch laboratory) ซึ่งจะรายงานเป็น titer, VDRL จะให้ผลบวกประมาณ 5-6 สัปดาห์ หลังจากติดเชื้อ VDRL อาจให้ผลบวกเทียม ได้ (Fals positive) เช่น ในโรค Infective mononucleosis, hepatitis, pneumonia, malaria, leprosy, SLE, Drug Addiction, Lymphoma ถ้า Titer ต่ำกว่า 1:8 ต้องส่งตรวจ Specific treponemal test

2.       Specific treponemal test เป็นการตรวจภูมิคุ้มกันเฉพาะเจาะจงต่อ surface antigen บน T.pallidum เช่น FTA-ABS, MHA-TP และ TPHA รายงานผลเป็นบวกหรือลบ

การรักษา

1.       Earlt syphilis Rx ให้ Benzathine penicillin G 2.4 mu. IM Single dose

2.       Late syphilis Rx ให้ Benzathine penicillin G 2.4 mu. IM weekly for 3 dose

ควรให้ Counselling และตรวจ HIV antibody ด้วย โดยให้ฝากครรภ์ตามปกติ และตรวจ titer ของ VDRL เดือนละครั้งจนกระทั่งคลอด และตรวจดู titer หลังคลอด ที่ 3.6.12 เดือน ถ้าตอบสนองต่อการรักษา titer ควรจะลดลงอย่างน้อย 4 เท่า ใน 3-4 เดือน สำหรับ primary และ secondary syphilis หรือภายใน 6-8 เดือนสำหรับ early latent syphilis