สรุป พระพุทธ(ม.3)

สำหรับเด็ก
บดินทร 1
ม.3
ที่จะสอบ

หน่วยที่ 4  ชาดก

โคนันทิวิสาลชาดก 

                สมัยหนึ่งพระพุทธเจ้าได้ประทับ ณ วัดเชตวัน และได้มีการประชุมพระสงฆ์เรื่องเกี่ยวกับการพูดเสียดแทงให้เจ็บใจของพระภิกษุฉัพพัคคีย์ พระพุทธเจ้าจึงได้ตรัสเรื่อง โคนันทิวิสาล ว่า...พระโพธิสัตว์เกิดเป็นโค ชื่อ นันทิวิสาล ซึ่งอาศัยอยู่กับพราหมณ์ผู้ที่รักนันทิวิสาลเหมือนลูก วันหนึ่งนันทิวิสาลต้องการตอบแทนพระคุณโดยให้พราหมณ์ไปท้าพนันโควินทเศรษฐีในการลากเกวียณด้วยเงินเดิมพัน 1000 กหาปณะ  แต่การลากเกวียณในครั้งนี้พราหมณ์เป็นผู้ที่แพ้เพราะก่อนแข่งได้พูดกับนันทิวิสาลว่า “เฮ้ย เจ้าโคขี้โกง โคถ่อย โคงี่เง่า เจ้าจงลากเกวียณไปเดี๋ยวนี้เลย” นันทิวิสาลได้ยินดังนั้นจึงไม่ลากเกวียณ แต่พอการท้าพนันครั้งที่ 2 ได้มีการเพิ่มเดิมพันเป็น 2 เท่า แต่ครั้งนี้พราหมณ์ได้พูดจาไพเราะกับนันทิวิสาลว่า...“พ่อมหาจำเริญ ขอให้พ่อจงช่วยลากเกวียณไปด้วยนะ” พอนันทิวิสาลได้ยินดังนั้นจึงเกิดพลังในการลากเกวียณและเป็นผู้ที่ชนะในการเดิมพัน

ข้อคิดหรือคติเตือนใจ คือ 1. คนที่พูดหยาบย่อมให้ตนเองเดือดร้อน  2. คนที่พูดจาไพเราะอ่อนหวานย่อมเป็นประโยชน์แก่ตนเองและผู้อื่น

สุวัณณหังสชาดก  

                สมัยหนึ่งพระพุทธเจ้าได้ประทับ ณ วัดเชตวัน และได้มีการประชุมพระสงฆ์เรื่องเกี่ยวกับการพอประมาณในการบริโภคกระเทียมของพระภิกษุณีชื่อ ถูลนันทา จึงทำให้พระพุทธเจ้าตรัสเรื่อง สุวัณณหังชาดก ว่า...สมัยหนึ่งพระโพธิสัตว์ได้เกิดมาเป็นพราหมณ์ แล้วได้แต่งงานกับ นางพราหมณี และมีลุกสาว 3 คน ชื่อ นันทา นันทวดี และสุนันทา

หลังจากนั้นพราหมณ์ก็ได้เสียชีวิตลง โดยไปเกิดเป็น หงส์ทองคำ ซึ่งมีญาณวิเศษ คือสามารถระลึกชาติได้ว่าหลังจากตนเองเสียชีวิตลงครอบครัวก็มีแต่ความลำบาก จึงทำการช่วยเหลือด้วยการบินไปหานางพราหมณี แล้วสลัด ขนทองคำ ให้ครั้งละหนึ่งขน จึงทำให้นางพราหมณีและลูกๆมีความสุขสบาย แต่วันหนึ่งนางพราหมณีเกิดความโลภจึงปรึกษากับลูกๆ ว่า “ถ้าหงส์มาครั้งนี้จะจับถอนขนเสียให้หมด เพื่อจะได้นำไปขาย” หลังจากนั้นพอหงส์ทองคำบินมาอีกครั้ง จึงทำการจับถอนขนจนหมด แต่ก็กลายเป็นขนนกธรรมดา เพราะหงส์ทองคำไม่ได้ให้ด้วยความสมัครใจ นางพราหมณีจึงจับหงส์ทองคำใส่ในตุ่ม แต่พอสบโอกาสหงส์ทองคำก็บินหนีไปไม่กลับมาอีกเลย

ข้อคิดหรือคติเตือนใจ คือ 1. บุคคลควรยินดีในสิ่งที่ตนมีสิ่งที่ตนได้  2. โลภมากมักลาภหาย

หน่วยที่ 5   ชาวพุทธตัวอย่าง

ชาวพุทธตัวอย่าง หมายถึง บุคคลที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา มีวิถีชีวิตที่อยู่ในพระพุทธศาสนาที่ควรศึกษา และนำไปเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิตประจำวัน

1. หม่อมเจ้าหญิงพูนพิศมัย ดิสกุล เป็นพระราชธิดาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ กับ

หม่อมเฉื่อย ดิสกุล ประวัติการศึกษาทรงศึกษาวิชาประวัติศาสตร์ไทย และพรพุทธศาสนา และทรงได้พระราชนิพนธ์ หนังสือสอนพระพุทธศาสนาแก่เด็ก เรื่องศาสนคุณ ผลงานที่มีต่อพระพุทธศาสนา คือ ทรงจัดตั้งองค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก และยังทรงดำรงตำแหน่งเป็นประธาน

คุณธรรมที่ควรยึดถือเป็นแบบอย่าง

1. เป็นผู้ที่ใฝ่เรียนใฝ่รู้         

2. เป็นผู้ที่เอาใจใส่ดูแลพระพุทธศาสนาอย่างแท้จริง                                                                                                                                   

2. ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นบุตรของมหาอำมาตย์ตรี พระยาธรรมสาร เวทย์วิเศษภักดีวัตตาพิริยพาหะ

ประวัติการศึกษาจบจากโรงเรียนกฎหมายกระทรวงยุติธรรม และสอบได้ทุนเล่าเรียนระพีมูลนิธิที่ประเทศอังกฤษ

ซึ่งเป็นบุคคล 1 ใน 3 ที่ร่วมกันก่อตั้งพุทธสามคมแห่งประเทศไทย ซึ่งในหลักพุทธธรรมในการทำงาน และชีวิตการทำงานได้ดำรงตำแหน่งข้าราชการ ได้แก่ ผู้พิพากษา ปลัดกระทรวงยุติธรรม ประธานศาลฎีกา องคมนตรี อธิการบดี นายกรัฐมนตรี และประธานองคมนตรี

คุณธรรมที่ควรยึดถือเป็นแบบอย่าง  1. เป็นผู้ที่ใฝ่เรียนใฝ่รู้และขยันหมั่นเพียร  2. เป็นผู้ที่ทรงคุณธรรม

3. เป็นผู้ที่มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์      

หน่วยที่  6  การพัฒนาการเรียนรู้ด้วยวิธีคิดแบบโยนิโสมนสิการ

โยนิโสมนสิการ คือ การคิดอย่างละเอียด รอบคอบ แยบยล และถูกต้องจนเกิดปัญญาแตกฉาน มี 10 วิธี คือ

1. วิธีคิดแบบสืบสาวเหตุปัจจัย คือ การคิดพิจารณาสิ่งที่เป็นผลแล้วสืบสาวให้ได้เหตุพร้อมทั้งปัจจัยอื่นๆที่ทำให้เกิดผล

2. วิธีคิดแบบอริยสัจ (วิธีคิดแบบแก้ปัญหา) คือ วิธีคิดที่ตามหาหลักเหตุและผล แล้วแก้ไขที่ต้นเหตุ โดยการคิดเป็นคู่ เช่น ทุกข์ เป็น ผล คือ สอบตก        สมุทัย เป็น เหตุ คือ ไม่อ่านหนังสือ ไม่ตั้งเรียน

     นิโรธ เป็น ผล คือ ไม่สอบตก  มรรค เป็น เหตุ คือ อ่านหนังสือ ตั้งเรียน เข้าเรียน  (สัมมาสติ สัมมาสมาธิ สัมมาวายามะ)

หน่วยที่ 7   ศาสนพิธี มารยาทชาวพุทธ และการปฏิบัติตนต่อพระสงฆ์

ศาสนพิธี คือระเบียบข้อปฏิบัติของชาวพุทธที่เกิดจากความศรัทธา ในพิธีทำบุญที่จะนำมาซึ่งความสุขความเจริญ

ซึ่งพิธีทำบุญในพระพุทธศาสนา มี 2 ประเภท คือ งานมงคล และงานอวมงคล

ขั้นตอนการจัดพิธีทำบุญงานมงคล คือ 1. อาราธนาพระสงฆ์   2  การจัดเตรียมสถานที่  เช่น การจัดอาสนสงฆ์ การจัดโต๊ะหมู่บูชา เตรียมเครื่องบูชา  การอัญเชิญพระพุทธรูป  การเตรียมภาชนะน้ำมนต์  การวงด้ายสายสิญจน์   การเตรียมเครื่องรับรองสงฆ์  3.  การต้อนรับพระสงฆ์   4.  ขั้นตอนการปฏิบัติ คือ ประธานจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย  อาราธนาศีล สมาทานศีล  อาราธนาพระปริตร  พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์  ถวายภัตตาหาร  กรวดน้ำ  ประพรมน้ำพระพุทธมนต์   ส่งพระกลับวัด 

การปฎิบัติตนต่อพระสงฆ์ที่บ้าน  พระสงฆ์ อนาคาริก แปลว่า ผู้ไม่มีบ้านอยู่ แต่มีวัดเพื่อจำพรรษาและศึกษาหลักธรรม

มารยาทในการพูด ควรพร้อมทั้งกาย วาจา และใจ ไม่ควรพูดหยาบโลน หรือคุยแบบเป็นกันเอง สำหรับสตรีไม่ควรสนทนากับท่านสองต่อสอง เมื่อเสร็จธุระควรรีบลากลับ

มารยาทในการแต่งกาย  ชายแต่งกายให้สุภาพ เสื้อเชิ้ต กางเกงขายาว หญิงแต่งกายให้มิดชิด ไม่ควรใส่กระโปรงสั้น หรือสวมเสื้อบางจนเกินไป

หน่วยที่ 8   สัมมนาพระพุทธศาสนากับการแก้ไขและการพัฒนา

สัมมนาทางพระพุทธศาสนา หมายถึง การประชุมเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ และความคิดเห็น โดยอาศัยหลักการ

พระพุทธศาสนากับเศรษฐกิจพอเพียง   พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้ทรงมีพระราชดำรัสแก่คณะบุคคลต่างๆที่เข้าเฝ้าถวายชัยมงคล เนื่องในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา วันพฤหัสบดีที่ 4 ธันวาคม  พ.ศ.2540 ได้ทรงอธิบายความหมายของเศรษฐกิจพอเพียง  ว่าหมายถึง ความพอประมาณ อยู่อย่างพอมีพอกิน โดยใช้หลักมัชฌิมาปฏิปทา (ทางสายกลาง)   เศรษฐกิจพอเพียงมีองค์ประกอบ คือ    1. ทางสายกลาง คือ การตั้งอยู่ในความไม่ประมาท

2. ความสมดุล และความยั่งยืน คือ การเน้นการพัฒนาในความพอดี และความเหมาะสม

3. ความพอประมาณอย่างมีเหตุผล คือ ความไม่โลภ ไม่ฟุ้งเฟ้อ รู้จักพอดี

4. ภูมิคุ้มกัน และรู้เท่าทันโลก คือ การมีความรู้เท่าทันเหตุการณ์ที่เปลี่ยนแปลง

5. การเสริมสร้างคุณภาพคน คือ การพัฒนาศักยภาพคนให้สำนึกในคุณธรรม พัฒนาความรู้อย่างต่อเนื่อง