ประเพณีแห่เทียนพรรษา
ประเพณีแห่เทียนพรรษา เป็นประเพณีเก่าแก่ของชาวเมืองอุบลราชธานี สืบเนื่องจากในเทศกาลเข้าพรรษา พระภิกษุสงฆ์จำเป็นต้องอยู่ในวัดศึกษาพระธรรมวินัย ในตอนกลางคืนไม่อาจเดินทางไปไหนได้ ประชาชนจึงถือเป็นโอกาสที่จะทำบุญกุศลครั้งใหญ่โดยมุ่งหมายเอาการถวายเทียนพรรษา เพื่อให้พระที่อยู่ในวัดใช้ศึกษาพระธรรมวินัยในตอนกลางคืน เมื่อถึงเทศกาลเข้าพรรษา พระสงฆ์จะหยุดจาริกไปยังที่ต่าง ๆ ตามพุทธบัญญัติ
การทำและแห่เทียนพรรษา เป็นประเพณีวันเข้าพรรษาของชาวพุทธ ที่ได้กระทำต่อเนื่องกันมาแต่พุทธกาล โดยมี วัตถุประสงค์ เพื่อ ถวายเป็น พุทธบูชา ธรรมบูชา และสังฆบูชา
ส.พลายน้อยได้เล่าว่า ในครั้งพุทธกาล พระพุทธเจ้า ได้เสด็จจำ พรรษา อยู่ที่วัดป่าเลไลย์ เพื่อหาความสงบในป่าแห่งหนึ่ง ได้มี พญาช้างสาร และพญาวานรแสนรู้ สืบทราบว่า พระพุทธเจ้า ได้เสด็จมาประทับแรม จึงชวนกันไปเป็นผู้อุปัฏฐาก โดยพญาช้าง เป็นผู้หาน้ำดื่ม น้ำใช้ ส่วนพญาวานร เป็นผู้หารังผึ้งมาถวาย ต่อมา พญาวานรเกิด พลาดพลั้งพลัด ตกต้นไม้ตาย แต่ด้วย อานิสงส์ ที่ได้ทำไว้กับ พระพุทธเจ้า จึงได้เกิดเป็นพระพรหม อยู่บนสวรรค์ อีก ตำนานหนึ่งกล่าวว่า
พระอนุรุทธสาวกของ พระพุทธเจ้า ที่มีสติปัญญา เฉลียวฉลาดหลักแหลม รู้พระธรรม วินัยอย่างแตกฉาน ก็เพราะในชาติปางก่อน เคยถวายแสงประทีป เป็นทาน ( ส. พลายน้อย, 2539 : 32 )
ดังนั้น ในโอกาสนี้พุทธศาสนิกชนต่างถือเป็นช่วงเวลาพิเศษในการทำบุญวันเข้าพรรษา โดยทั่วไปชาวเมืองอุบลราชธานี ซึ่งเป็นพุทธศาสนิกชนที่เคร่งครัดในฮีตสิบสองก็จะจัดงานประเพณีแห่เทียนเข้าพรรษา โดยมีเครื่องประกอบพิธีดังนี้
1. ต้นเทียน
2. ขบวนแห่ต้นเทียน
3. การละเล่นพื้นเมือง ฟ้อน
4. ช่างแกะสลัก
ขั้นตอนในการประกอบพิธี
ก่อนจะถึงวันแห่แต่ละวัดจะจัดการหล่อเทียนกันก่อน จะมีทั้งพระภิกษุสามเณร อุบาสก อุบาสิกา ในซุ้มที่อยู่ใกล้วัดมาช่วยกัน หลังจากนั้นจึงจะเริ่มตกแต่งในช่วงตกแต่งนี้จะต้องใช้เวลาหลายวัน บางแห่งนับเป็นเดือนเพราะต้องประดิดประดอยอย่างละเอียด ตกกลางคืนผู้ที่มาร่วมงานบางพวก นำขนมนมเนยมาเลี้ยงกัน บางแห่งก็จะมีการเล่นพื้นเมืองสนุกสนานไปด้วย ถือว่าเป็นการให้กำลังใจแก่ผู้ที่ตกแต่งเทียน ต้นเทียนที่จะส่งเข้าประกวด มักจะแกะตกแต่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติบ้างชาดกบ้าง หรือเป็นมุขตลกแทรกฝีมือศิลปะบ้าง
พอถึงวันแห่เทียน ประชาชนจะคึกคักเป็นพิเศษ ต่างก็แต่งตัวหลากสี ใครมีผ้าดี ๆ สวย ๆ ก็เอาออกมาสวมใส่กันในวันนี้ พวกที่จะเข้าขบวนแห่เทียนของวัดใด ก็จะไปรวมกันแต่เช้า ประชาชนโดยทั่วไปก็จะรอดุตามถนนสายต่าง ๆ ที่ขบวนจะผ่าน หรือไปรออยู่ที่ขบวนเทียนจะไปชุมนุมกันเพื่อประกวด ในขบวนแห่จะมีทั้งขบวนช้าง ขบวนม้า และคนเดินเท้า ฟ้อนรำทำเพลงกันอย่างร่าเริง ทุกขบวนมุ่งหน้าไปที่ ศาลากลางจังหวัด หลังจากประกวดและรับรางวัลเรียบร้อยแล้ว ก็นำเทียนแห่กลับไปยังวัดของตน พอถึงตนเย็นจะมีการใส่บาตรกรวยที่วัด ของที่ใส่บาตรนิยมใส่หมาก พลู บุหรี่ และถวายเครื่องไทยทานผ้าจำนำพรรษา ( ผ้าอาบน้ำ ) ถวายเทียนเพื่อพระสงฆ์จุดสวดมนต์
มีอีกหลายประเพณีติดตามได้ในบล็อคค่ะ
น.ส.สุพัตรา โอ่งเจริญ
สาขาวิชาภาษาไทย ศศ.บ.
ราชภัฏเชียงใหม่
ความคิดเห็น